Bình chọn BCTN không chỉ mang nghĩa cạnh tranh về giải thưởng

>> Ara 2011

"‘Công nghệ’ cũng tốt, miễn là thật”

GS.TS Trần Ngọc Thơ, Trưởng khoa Tài chính DN, Trường ĐH kinh tế TP. HCM, Thành viên Hội đồng bình chọn

Hình thức ban đầu có thể tác động mạnh đến niềm tin của nhà đầu tư về DN. Điều thú vị là năm nay có một số DN lần đầu tiên trình bày BCTN bằng song ngữ (Anh - Việt). Song DN cần phải lưu ý kỹ liệu có nên trình bày bằng song ngữ hay không, khi mà phần tiếng Anh chỉ là theo phong cách dịch nguyên từ tiếng Việt sang, chứ không phải theo phong cách diễn đạt bằng tiếng Anh.

Điều này có thể tác động không tốt đến hình ảnh về sự chuyên nghiệp của DN. Thậm chí, dường như có DN thuê dịch hộ, mà không kiểm tra lại, nên việc "cắt dán" khá tùy tiện theo kiểu các bài diễn văn hàng năm ở các hội nghị, chỉ cần thay đổi ngày tháng và vài con số là trở thành báo cáo của năm 2011. Vì vậy mới có tình trạng DN nói về tình hình kinh tế vĩ mô của năm 2009 - 2010, mà lại sử dụng cấu trúc văn phạm thì hiện tại! Các nhà đầu tư nước ngoài, thậm chí các nhà đầu tư trong nước mà đọc được cách viết như thế liệu có dám đầu tư vào DN?

Về nội dung, điều đáng ghi nhận là BCTN những năm gần đây có mặt bằng chất lượng chung nâng lên đáng kể. Nhưng vấn đề đặt ra là liệu có một "công nghệ" làm BCTN hay không? Thực sự, nếu như có công nghệ như thế thì cũng không hẳn là điều xấu, nếu như tất cả đều hướng tới sự minh bạch cao nhất. Một số báo cáo đoạt giải cũng gờn gợn điều gì đó đối với Hội đồng về sự trình diễn là chính. Có lẽ do có kinh nghiệm nên sự trình diễn này thoạt nhìn cũng khá đạt, khi mà hầu hết những tiêu chí cơ bản của một BCTN đều được thỏa mãn. Song phần lớn vẫn nặng về tốt khoe, xấu che. Chẳng hạn, khi so sánh ngành, chỉ tiêu nào tốt thì so sánh với các DN khác, còn chỉ tiêu nào xấu thì lờ luôn.

Nhiều báo cáo trông rất hoành tráng, lập luận, dẫn dắt rất thuyết phục. Nào là DN tôi rất quan tâm đến phân tích và quản trị rủi ro, sử dụng những chương trình phần mềm này nọ để quản trị rủi ro. Nhưng thông tin quan trọng nhất là định lượng rủi ro một cách cụ thể thì chỉ có một số ít DN thực hiện. Mà có lẽ cũng chỉ mới làm một ít so với sự thật.

Ví dụ, có DN nói rằng, có quản lý rủi ro thị trường. Song rủi ro thị trường cụ thể là gì, được đo lường như thế nào thì không có con số nào minh họa. Chẳng hạn, khi giá chứng khoán, bất động sản sụt giảm thì rủi ro thị trường được tính bằng đại lượng nào, là bao nhiêu? Việc quản lý rủi ro thị trường được thực hiện theo tiêu chuẩn nào? Bộ phận cụ thể nào trong công ty chịu trách nhiệm hay việc quản lý rủi ro nói chung là theo kiểu tập trung toàn công ty? Nói thật cụ thể như thế thì nhà đầu tư mới đánh giá được mình minh bạch đến mức nào.

Dẫu gì đi chăng nữa, so với nhiều năm trước đây, có lẽ nhờ cuộc thi này mà trình độ nội dung lẫn hình thức của BCTN năm nay khá tốt. Vài năm nữa chúng ta sẽ thấy một diện mạo khác hẳn hay chăng? Mong là như thế.

"Lượng hóa rủi ro và chiến lược giảm thiểu rủi ro là điều nhiều BCTN còn thiếu"

Bà Nguyễn Hương Nga, Giám đốc quản lý toàn quốc rủi ro tín dụng, Ngân hàng ANZ, Thành viên Hội đồng bình chọn

Là năm thứ tư đồng hành cùng Cuộc bình chọn BCTN, tôi rất vui vì được chứng kiến sự tiến bộ nhanh chóng theo từng năm của hầu hết các BCTN về cả nội dung và hình thức. Khoảng cách về chất lượng thông tin và chất lượng mỹ thuật giữa những BCTN tốt nhất và các BCTN khác đã được thu hẹp đáng kể. Hầu hết các BCTN đã trình bày đầy đủ các nội dung theo như quy định chuẩn, cung cấp cho người đọc các thông tin cần thiết về tình hình hoạt động và tình hình tài chính của công ty, cũng như những hoạt động của ban quản trị trong việc điều hành DN...

Tuy nhiên, cũng cần nói thêm vài điểm. Trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay, các nhà đầu tư mong muốn được thấy các chiến lược, sách lược của ban quản trị DN đã và sẽ áp dụng, nhằm chèo lái công ty khắc phục khó khăn và đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững, nhưng chỉ có một vài BCTN thể hiện tốt điều này. Không phải tất cả các nhà đầu tư đều am hiểu về tài chính, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân, vì vậy ngoài việc cung cấp báo cáo tài chính có kiểm toán theo yêu cầu chuẩn, các BCTN cần đưa ra những phân tích chi tiết, cụ thể về tình hình tài chính của DN, về những chỉ tiêu đã làm được và lý do tại sao chưa đạt được trong năm vừa qua. Có như vậy, tính minh bạch của BCTN mới có ý nghĩa và phát huy hiệu quả ở mức cao nhất.

Cũng như những năm trước, mặc dù có đề cập đến, nhưng mảng phân tích rủi ro trong các BCTN dường như chưa đạt mức mong muốn. Các DN cần phân tích kỹ các rủi ro như: các loại rủi ro cụ thể gì, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất - kinh doanh như thế nào, lượng hóa các rủi ro ảnh hưởng đến các chỉ tiêu tài chính ra sao và DN đã làm gì để giảm thiểu ảnh hưởng của các rủi ro đó, thay vì chỉ đưa ra một số các rủi ro chung chung, không tương thích với đặc thù hoạt động của DN.

Ngoài việc tiến hành làm BCTN để tuân thủ quy định của các cơ quan quản lý nhà nước, DN nên dùng BCTN như một công cụ marketing hữu hiệu để quảng bá, báo cáo tình hình, kết quả kinh doanh và chiến lược hoạt động của công ty đến các nhà đầu tư hiện hữu cũng như các nhà đầu tư tiềm năng một cách hiệu quả và ấn tượng hơn.

"Bình chọn BCTN cần triển khai rộng hơn, không chỉ vì nhà đầu tư mà còn vì chính DN"

PGS.TS. Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán Kiểm toán Việt Nam, Thành viên Hội đồng bình chọn

BCTN của DN là tập hợp thông tin sản xuất - kinh doanh tài chính của DN trong 1 niên độ. Vì thế, cơ quan quản lý, nhà đầu tư, nhất là đối tác có quyền lợi ở DN rất quan tâm đến BCTN. Với tư cách là thành viên Hội đồng bình chọn BCTN năm nay, tôi nhận thấy, các DN khá công phu, tỉ mỉ trong trình bày. Nội dung trong BCTN khá đầy đủ, theo đúng luật định, thỏa mãn nhu cầu thông tin cơ bản của nhà đầu tư.

Qua BCTN, DN đã thể hiện trách nhiệm, có cố gắng trong diễn đạt thông tin, cung cấp cho nhà đầu tư cái nhìn đầy đủ về mọi hoạt động từ tình hình kinh doanh, hoạt động quản lý đến hoạt động tài chính, triển vọng của DN…, giúp nhà đầu tư có thêm cơ sở ra quyết định. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều DN trình bày chưa tuân thủ Luật Kế toán. Một số DN phân tích hoạt động và tài chính còn chưa đầy đủ, chính xác, chưa thích hợp với đặc điểm DN. Vì thế, đối tác, nhà đầu tư khó có cái nhìn đầy đủ về DN.

Hiện nay, chúng ta vẫn trong giới hạn bình chọn và trao giải BCTN cho các DN niêm yết trên TTCK. Tuy nhiên, với xu thế hội nhập, việc đánh giá chính xác độ tin cậy các thông tin, nhất là thông tin tài chính của DN rất quan trọng. Vì thế, hoạt động này cần triển khai rộng hơn đến cả DNNN, công ty đại chúng..., không chỉ vì quyền lợi của nhà đầu tư, mà còn vì quyền lợi của chính các công ty ở Việt Nam. BCTN sẽ phản ánh thực trạng, uy tín, chất lượng cung cấp thông tin của các DN. Qua BCTN, nhà đầu tư sẽ yên lòng hơn trong việc xây dựng các quan hệ đối tác, từ đối tác chiến lược lẫn đối tác ngắn hạn. Tôi mong các cơ quan nhà nước tiếp tục ủng hộ để hoạt động bình chọn BCTN hàng năm ngày càng có ý nghĩa và hiệu quả.

"Bình chọn BCTN không chỉ mang nghĩa cạnh tranh về giải thưởng, mà sẽ có nghĩa hơn khi DN hiểu thêm về điểm chưa hoàn thiện của mình"

Bà Phạm Oanh, Trưởng ban Chứng khoán, Báo Đầu tư, Thành viên Hội đồng bình chọn

Chọn lựa các BCTN được trao giải năm nay là một công việc khó khăn hơn các năm trước, bởi nhiều BCTN có chất lượng gần như ngang bằng. Hội đồng bình chọn đã phải cân nhắc từng báo cáo, tranh luận nhiều nội dung, thậm chí cùng nhau chấm lại một số BCTN mới có thể chốt được 31 BCTN tốt nhất của năm nay. Nhiều người đặt câu hỏi tại sao lại là 31 BCTN, mà không phải là một con số tròn (30 hay 50 BCTN) được trao giải? Câu trả lời đơn giản là chọn ra các BCTN được vinh danh không làm theo kiểu "bốc thuốc", mà tiêu chí phân định là số điểm cộng dồn của 6 thành viên Hội đồng, chấm độc lập và công khai cho từng báo cáo. Kết quả của Cuộc bình chọn không gói gọn trong 31 BCTN được tôn vinh, mà bên cạnh đó là rất nhiều phát hiện, rất nhiều góp ý về những điểm chưa hoàn thiện trong BCTN của các DN.

31 BCTN tốt nhất năm nay cùng với 6 BCTN được trao giải khuyến khích, đại diện cho hơn 600 BCTN được các DN thực hiện. Với quy mô thị trường ngày một gia tăng và sự tiến bộ trong công tác làm BCTN, con số BCTN được vinh danh như ngày càng hẹp lại, việc chọn lựa BCTN tốt nhất ngày càng trở nên thách thức. Dù làm việc với tinh thần minh bạch và khách quan nhất, nhưng không có kết quả nào là hoàn toàn trọn vẹn. Một số DN đã có thắc mắc, so sánh khi BCTN của họ không lọt vào danh sách được vinh danh, hoặc không được vinh danh với danh hiệu cao nhất… Những thắc mắc này, một mặt, phản ánh sự quan tâm sát sao của các DN đối với Cuộc bình chọn, mặt khác cũng đặt ra áp lực lớn cho Ban tổ chức và Hội đồng trong việc chọn lọc BCTN tốt nhất và xây dựng một cơ cấu giải hợp lý cho các năm sau.

Với mục tiêu xuyên suốt là khuyến khích, tôn vinh sự minh bạch trên TTCK, Cuộc bình chọn BCTN không chỉ mang nghĩa cạnh tranh về giải thưởng, mà chỉ có nghĩa khi DN hiểu rõ điểm chưa hoàn thiện trong BCTN, hay rộng hơn là trong hoạt động của chính mình. Giải thưởng không có hiện kim, nhưng danh hiệu BTCN tốt nhất là sự ghi nhận và trân trọng nỗ lực minh bạch của các DN từ Ban tổ chức và cơ quan quản lý TTCK.