Việc nhiều trường học tăng học phí đã ảnh hưởng tới CPI của Nhóm giáo dục, qua đó tác động mức tăng CPI chung
Số liệu vừa được Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9/2025 tăng 0,42% so với tháng trước; tăng 2,61% so với tháng 12/2024; tăng 3,38% so với cùng kỳ năm trước.
Mức tăng nhẹ của CPI tháng 9/2025 chủ yếu do tác động của việc điều chỉnh học phí năm học mới tại các trường ngoài công lập, biến động giá xăng dầu và nhu cầu tiêu dùng thực phẩm, vật liệu xây dựng tăng cao.
Với mức tăng CPI tháng 9/2025 như vậy, CPI bình quân quý III/2025 tăng 3,27% so với quý III/2024. Đây là mức tăng khá thấp, cho thấy lạm phát được kiểm soát tốt trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế cao, khẳng định hiệu quả của chính sách điều hành vĩ mô.
Mức tăng 3,27% của CPI sau 9 tháng cho thấy, khả năng kiểm soát lạm phát dưới 4,5% như mục tiêu Chính phủ đề ra trong năm nay là rất lớn. Thậm chí, theo dự báo của Bộ Tài chính, tốc độ tăng CPI năm 2025 sẽ chỉ vào khoảng 4%.
Mặc dù vậy, khi phát biểu tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương ngày 5/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng vẫn nhấn mạnh rằng, kinh tế vĩ mô chịu nhiều sức ép từ bên ngoài.
Quay trở lại với diễn biến giá cả thị trường tháng 9/2025, Cục Thống kê cho biết, trong mức tăng 0,42%, có 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, riêng chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm.
Nhóm hàng có CPI giảm là nhóm văn hóa, giải trí và du lịch - giảm 0,13%, chủ yếu là vì du lịch trọn gói giảm 0,78% do các công ty du lịch triển khai chương trình khuyến mại giảm giá để kích cầu tiêu dùng.
Trong khi đó, trong 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có CPI tăng, Nhóm giáo dục có mức tăng cao nhất, lên tới 2,22%. Trong nhóm hàng này, giá dịch vụ giáo dục tăng 2,43%, chủ yếu do một số trường đại học, trung học dân lập và mầm non tư thục tại một số địa phương điều chỉnh tăng mức học phí năm học 2025-2026, ảnh hưởng tới mức tăng chung của Nhóm giáo dục.
Trong khi đó, Nhóm giao thông tăng 0,58%, tác động làm tăng CPI chung 0,06 điểm phần trăm; Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,41%; Nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,41%; Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,22%.
Ngoài ra, Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,12%; Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,10%; Nhóm may mặc, mũ nón và giày dép tăng 0,07%; Nhóm bưu chính - viễn thông tăng 0,04%; Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng nhẹ 0,03%.
Ở góc độ khác, Cục Thống kê cho biết, lạm phát cơ bản tháng 9/2025 tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 3,18% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng năm 2025, lạm phát cơ bản tăng 3,19% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 3,27% của CPI bình quân chung.
Nguyên nhân chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động làm tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.
Trong khi đó, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 9/2025 tăng 6,53% so với tháng trước; tăng 55,4% so với cùng kỳ năm 2024; tăng 45,42% so với tháng 12/2024. Bình quân 9 tháng năm 2025, giá vàng tăng 41,86% so với cùng kỳ năm trước.
Ngược lại, giá đô la Mỹ trong nước lại diễn biến ngược chiều với giá thế giới. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 9/2025 tăng 0,30% so với tháng trước, do nhu cầu ngoại tệ tăng phục vụ nhu cầu nhập khẩu hàng hóa và yếu tố tâm lý giữ đồng tiền này của người dân trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nới lỏng chính sách tiền tệ; tăng 6,64% so với cùng kỳ năm 2024; tăng 3,98% so với tháng 12/2024. Bình quân 9 tháng năm 2025, giá đô la Mỹ tăng 3,8% so với cùng kỳ năm trước.
