Ảnh minh họa.
Nội dung này được nêu tại báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính và ý kiến của đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai (Dự thảo).
Chiều nay (1/12), Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về Dự thảo này, trước khi bấm nút thông qua vào cuối Kỳ họp.
Quá trình thẩm tra và thảo luận tổ, một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là Chính phủ đề xuất áp dụng bảng giá đất (thay cho giá đất cụ thể) để tính thu nghĩa vụ tài chính và tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Hồi âm góp ý cần bảo đảm giá đất bồi thường và giá tái định cư cần được xác định thống nhất theo nguyên tắc chung do Nhà nước quyết định, cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, để đảm bảo tính thống nhất áp dụng bảng giá đất đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị quyết này, Nhà nước kiểm soát giá, là công cụ để Nhà nước định hướng, điều chỉnh, bình ổn giá đất thị trường, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, khắc phục tình trạng thao túng giá đất thị trường trong đấu giá, định giá, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất....
Việc áp dụng bảng giá đất thay cho giá đất cụ thể sẽ minh bạch, dễ tính toán, tạo thuận lợi cho việc áp dụng; khắc phục được những vướng mắc hiện nay trong việc xác định giá đất cụ thể. Tại khoản 6 Điều 3 dự thảo Nghị quyết đã quy định thống nhất nguyên tắc giá đất tính bồi thường về đất và giá đất tái định cư được tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất quy định tại Nghị quyết này.
Cơ quan chủ trì soạn thảo cũng làm rõ hơn băn khoăn về tính khả thi của quy định mới về giá đất, về trường hợp bồi thường bằng đất tại chỗ bố trí tái định cư chưa hình thành cơ sở hạ tầng hoặc đã hình thành cơ sở hạ tầng chưa có bảng giá đất…
Báo cáo nêu rõ, theo quy định của Luật Đất đai thì giá đất tính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư là giá đất được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; trường hợp chưa có giá đất trong bảng giá đất thì phải bổ sung bảng giá đất để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất cho người được bố trí tái định cư.
Như vậy, đối với trường hợp bồi thường bằng đất ở tại chỗ thì sẽ phải bổ sung bảng giá đất do khu tái định cư chưa được xây dựng tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nên chưa có trong bảng giá đất. Việc bổ sung bảng giá đất phải đảm bảo trình tự của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật sẽ không đảm bảo tại thời điểm bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có giá đất tái định cư, dẫn đến chậm trễ trong quá trình phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Do đó, bổ sung vào khoản 6 Điều 3 dự thảo Nghị quyết trường hợp bồi thường bằng đất ở tại chỗ mà giá đất tại vị trí được bồi thường bằng đất ở tại chỗ chưa có trong bảng giá đất thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã căn cứ vào giá đất trong bảng giá đất tại vị trí tương tự để quyết định giá đất để bồi thường bằng đất ở tại chỗ trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là phù hợp, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện, cơ quan soạn thảo giải thích.
Về cho thuê đất, cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ, việc cho phép người sử dụng đất được lựa chọn hình thức thuê đất trả tiền hằng năm hoặc thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê sẽ tạo điều kiện thuận lợi và sự chủ động cho nhà đầu tư trong việc hạch toán kinh doanh, thế chấp quyền sử dụng đất, huy động vốn. Đồng thời, trong dự thảo Nghị định của Chính phủ cũng quy định cụ thể trình tự, thủ tục để lựa chọn hình thức thuê đất theo hướng đơn giản thủ tục hành chính.
Để quản lý chặt chẽ việc lựa chọn hình thức thuê đất, tránh lợi dụng chính sách này, Chính phủ tiếp thu ý kiến thẩm tra và chỉnh lý bổ sung nội dung vào khoản 2 và điểm a khoản 9 Điều 4 dự thảo Nghị quyết theo hướng:
“Đối với dự án đầu tư sử dụng quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý thì Nhà nước cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại Điều 124 Luật Đất đai.
Đối với dự án đầu tư đang sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất hằng năm từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý thì không được chuyển sang hình thức thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.”
