Thực tế, trước đây là hình thức Nhà nước phân cho cán bộ công chức nhà ở, mỗi tháng trả một số tiền nhất định. Sau này, Chính phủ ban hành Nghị định 61 bán lại cho những người được phân nhà (bán nhà theo Nghị định 61). Thị trường bất động sản Hà Nội sau Nghị định 61 phát triển thành mua hoặc thuê, nhưng ở TP. HCM, loại hình thuê mua vẫn tồn tại.
Tại nhiều chung cư tái định cư tại TP. HCM, chính quyền Thành phố đã linh động áp dụng phương thức bán hoặc cho thuê mua, như tại Chung cư Phan Tây Hồ (quận Phú Nhuận) hay Lạc Long Quân (quận 11). Theo đó, số tiền phải trả của các căn hộ tái định cư được chia làm 10 đợt, nếu người mua trả tiền theo đợt thì thuộc diện mua nhà, còn nếu các hộ không nộp theo đợt, mà nộp tiền hàng tháng theo thời gian gia hạn quyền mua thì được tính theo dạng thuê mua.
Với việc áp dụng cơ chế này, TP. HCM đã giải quyết bài toán nhà tái định cư một cách hài hòa, cả chính quyền và người dân đều có lợi.
Không chỉ chính quyền, các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh bất động sản phía Nam cũng đầu tư vào hình thức này. Đơn cử như Công ty Lê Thành đã triển khai một số dự án cho thuê mua từ năm 2011.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng giám đốc Công ty Lê Thành cho biết, doanh nghiệp triển khai mô hình nhà cho thuê dài hạn từ năm 2011 dưới hình thức trả góp tiền thuê trong 5 năm. Lúc đầu cho thuê 15 năm, nhưng do thời gian quá ngắn, khách hàng không mặn mà, nên Công ty chuyển sang cho thuê 49 năm.
Tại Dự án Lê Thành Tân Tạo (quận Bình Tân), căn hộ từ 34 - 38 m2 có giá cho thuê trong 49 năm từ 330 - 400 triệu đồng/căn. Khách hàng trả trước 120 triệu đồng và còn lại trả góp 6 triệu đồng/tháng, hoặc trả trước 220 triệu đồng và trả góp 3 triệu đồng/tháng trong 5 năm.
Đối tượng khách hàng mà Lê Thành hướng đến với hình thức này là các cặp vợ chồng trẻ, người độc thân có thu nhập, nhưng không đủ một số tiền lớn để mua nhà. Tính ra, số tiền trả góp chỉ bằng hoặc gấp đôi số tiền thuê nhà, nhưng sau 5 năm, người mua đã có căn nhà ổn định.
Lý giải về thời gian cho thuê mua tại sao là 49 năm, ông Nghĩa giải thích, tuổi thọ của công trình thường là 50 năm, nên cho thuê 49 năm là hợp lý. Hơn nữa, cho thuê 49 năm là quá đủ với người thuê, vì phần đông thuê mua để giải quyết nhu cầu ở hiện tại, khi có điều kiện mua nhà nơi khác, họ vẫn có thể cho thuê lại với giá từ 2 - 3 triệu đồng/tháng. Nhắm trúng nhu cầu của thị trường, nên mỗi tháng Lê Thành cho thuê từ 20 - 30 căn, bất kể thời bất động sản đóng băng hay đã ấm trở lại.
Tại Đồng Nai, nơi đang chịu áp lực bởi lực lượng lao động nhập cư lớn, trong khi lượng cung nhà ở không thể đáp ứng kịp, Đồng Nai đã nhanh chóng khởi công xây dựng nhà ở xã hội tại phường Tam Hòa, TP. Biên Hòa.
Dự án có quy mô cao 23 tầng, gồm 532 căn hộ có diện tích từ 30 - 60 m2/căn, được cho thuê và thuê mua theo tỷ lệ 50/50, mức giá sẽ do UBND tỉnh phê duyệt. Với vị trí đắc địa, ngay cạnh Đài Phát thanh - Truyền hình Đồng Nai, nên đối tượng thuê và thuê mua được xét duyệt khá kỹ.
Trước đó, Tổng công ty IDICO cũng đã bàn giao nhà ở cho công nhân tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 (Đồng Nai) với mức cho thuê 1,2 triệu đồng/căn hộ 34 m2. Tương tự, Công ty Địa ốc Hoàng Quân cũng đã triển khai hàng loạt căn hộ nhà ở xã hội dưới hình thức cho thuê, thuê mua tại một số địa phương phía Nam.
Đề cập đến hình thức này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, xây dựng nhà ở xã hội là nhiệm vụ trọng tâm của ngành trong những năm tới. Việc lựa chọn hình thức bán, cho thuê hay thuê mua dựa theo tính toán về nhu cầu nhà ở của người dân.
“Bằng cách này hay cách khác phải đảm bảo mục tiêu an sinh của người dân…”, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.
