Dự án đình trệ, tiêu thụ nội địa giảm
Theo số liệu thống kê từ Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA), năm 2020, tổng sản lượng sản xuất của ngành xi măng Việt Nam đạt trên 101,5 triệu tấn, tăng nhẹ 1,5% so với năm 2019; tiêu thụ đạt xấp xỉ 100 triệu tấn, trong đó, kênh nội địa hấp thụ 62 triệu tấn, giảm 3 triệu tấn so với năm 2019. Tuy nhiên, kênh xuất khẩu được duy trì và phát huy tốt, tổng sản lượng xuất khẩu năm 2020 đạt mức kỷ lục với 38 triệu tấn, tăng 10% so với năm 2019.
Tính đến cuối năm 2020, ngành xi măng có 90 dây chuyền sản xuất clinker, xi măng với tổng công suất 106,6 triệu tấn, thực tế công suất có thể sản xuất khoảng 122 triệu tấn.
“Nhìn lại năm 2020, ngành xi măng đã có thể thở phào khi hầu hết các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh không bị hụt hơi, dù lượng tiêu thụ tại thị trường nội địa sụt giảm 3 triệu tấn so với năm 2019, do tác động của Covid-19, khiến nhiều dự án đầu tư bị chậm tiến độ hoặc đình trệ”, ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch VNCA chia sẻ.
Trong năm qua, hoạt động xây dựng trong nước có phần kém sôi động do ảnh hưởng của đại dịch. Đặc biệt, phân khúc xây dựng cơ sở lưu trú, khách sạn và phân khúc xây dựng công nghiệp đã chứng kiến những biểu hiện tiêu cực. Điều này lý giải cho sự sụt giảm tiêu thụ xi măng tại thị trường nội địa.
Dù vậy, bức tranh tổng thể của ngành xi măng vẫn nhiều gam sáng, khi hầu hết các doanh nghiệp dẫn dắt thị trường đều cán đích mục tiêu kinh doanh trong năm.
Ông Đinh Quang Dũng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) cho biết, năm 2020, thị trường trong nước gặp khó, nhưng Vicem vẫn tăng trưởng sản xuất; tổng sản phẩm tiêu thụ đạt trên 28,5 triệu tấn; doanh thu ghi nhận 32.500 tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế đạt trên 2.000 tỷ đồng.
Một doanh nghiệp thuộc khối tư nhân là Xi măng Long Sơn cũng đạt mức tăng trưởng tiêu thụ đáng kể trong năm qua với lượng tiêu thụ 7,1 triệu tấn xi măng, 696.000 tấn clinker. Điều đáng nói, 85% sản lượng này được tiêu thụ tại thị trường nội địa.
xi măng kỳ vọng “tiếp sức” từ địa ốc
Kỳ vọng tăng trưởng của doanh nghiệp xi măng trong năm 2021 được tiếp sức bởi những dự báo khá triển vọng của thị trường bất động sản, đặc biệt là phân khúc bất động sản công nghiệp và phân khúc nhà ở tầm trung tại nhiều đô thị lớn.
Ông Phạm Lâm, Tổng giám đốc Công ty cổ phần DKRA Việt Nam nhận định, năm 2021, nguồn cung căn hộ mới sẽ tăng mạnh ở hầu hết các địa phương, riêng tại TP.HCM sẽ tiếp tục duy trì tỷ trọng lớn trong tổng nguồn cung mới thuộc phân khúc hạng A và hạng B.
Động lực quan trọng cho sự tăng trưởng này đến từ những kết quả tích cực trong công tác phòng, chống Covid-19 của Việt Nam, cộng với triển vọng tăng trưởng kinh tế trong năm 2021 (Ngân hàng Thế giới dự báo, GDP của Việt Nam có thể tăng trưởng trên 6% trong năm 2021)… Đây là những cơ sở không thể thiếu quyết định dòng tiền vẫn đổ vào bất động sản, tạo lực đẩy tăng trưởng cho nhiều ngành sản xuất liên quan.
Ngành xi măng Việt Nam hiện có quy mô sản xuất lớn thứ 4 thế giới với khả năng sản xuất lên tới 130 triệu tấn/năm, sản lượng xuất khẩu 32 - 38 triệu tấn trong 3 năm trở lại đây (2018 - 2020). Riêng năm 2020, sản lượng xuất khẩu đạt kỷ lục, thu về 1,45 tỷ USD.
Theo phân tích của Công ty Chứng khoán SSI, năm 2021, tỷ suất lợi nhuận ngành xi măng có thể bị giảm do công suất và chi phí nhiên liệu tăng. Công suất toàn ngành dự kiến giảm khoảng 6% trong năm nay, đồng thời kênh xuất khẩu sẽ không dễ tăng trưởng như năm 2020.
Tuy thị trường không còn dư địa tăng trưởng mạnh, nhưng mục tiêu phải có tăng trưởng vẫn là nhiệm vụ trọng tâm của các doanh nghiệp lớn, dẫn dắt thị trường. “Thị trường khó khăn chung, nhưng doanh nghiệp lớn và có thương hiệu với danh mục khách hàng truyền thống như Vicem lại có những thuận lợi riêng. Điều quan trọng là các giải pháp kinh doanh, bán hàng, đặc biệt chính sách chiết khấu hợp lý cho các đại lý lớn để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cần được duy trì linh hoạt”, ông Đinh Quang Dũng chia sẻ.
Có thể thấy, dù trải qua một năm kinh doanh nhiều cung bậc do dịch bệnh, các doanh nghiệp xi măng vẫn kỳ vọng tình hình khởi sắc trong 2021, nhờ vào những lực đẩy từ sự phục hồi của thị trường bất động sản, đầu tư hạ tầng... SSI đánh giá, “cửa” tăng trưởng sản xuất - kinh doanh và tiêu thụ vẫn sáng với các doanh nghiệp xi măng lớn, có thương hiệu và kênh phân phối bao phủ.
