Khu vực phía Nam đang trở thành “điểm tựa” trong chiến lược mở rộng của nhiều tập đoàn quốc tế. Ảnh: Trọng Tín
Thúc đẩy thu hút FDI chất lượng cao
Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), tính đến nay, Việt Nam đã thu hút hơn 44.000 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký hơn 525 tỷ USD. Các dự án đến từ 153 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Hàn Quốc đang dẫn đầu, theo sau lần lượt là Singapore, Nhật Bản và Đài Loan…
Chỉ riêng 10 tháng đầu năm 2025, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh, góp vốn và mua cổ phần đạt 31,52 tỷ USD, tăng 15,6% so với cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện đạt 21,3 tỷ USD, tăng 8,8%. Cùng với đó, quy mô thương mại dự kiến đạt 850 tỷ USD trong năm 2025, đưa Việt Nam vào top 20 nền kinh tế thương mại lớn nhất thế giới.
Tại Tọa đàm Kết nối đầu tư phía Nam 2025 do Cục Đầu tư nước ngoài tổ chức tại TP.HCM cuối tuần trước, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài nhận định: “Việt Nam đang hiện đại hóa mạnh mẽ và hội nhập sâu rộng. FDI góp phần quan trọng vào tăng trưởng, nhưng điều cốt lõi sắp tới là nâng chất lượng dự án, tăng tính liên kết vùng, tạo môi trường đầu tư minh bạch và hiệu quả”.
Theo ông Tuấn, Australia hiện là một trong những đối tác có tiềm năng hợp tác đầu tư lớn nhất với Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nước này sở hữu nguồn lực tài chính mạnh, công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), trung tâm dữ liệu (data center), nghiên cứu và phát triển (R&D).
Ông Tuấn bày tỏ mong muốn Cơ quan Thương mại và Đầu tư Chính phủ Australia tại Việt Nam (Austrade) và các quỹ đầu tư của Australia tham gia sâu hơn vào quá trình hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM, cũng như kết nối mạnh với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và UBND TP.HCM để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Với Singapore, quốc gia vốn có thế mạnh hàng đầu về logistics và phát triển khu công nghiệp, ông Tuấn đề nghị 3 hợp tác trọng tâm gồm: kết nối các hãng tàu, trung tâm phân phối hàng hóa để hỗ trợ Đồng Nai mở rộng nguồn hàng; thu hút doanh nghiệp logistics thông minh, áp dụng mô hình vận hành công nghệ cao; thu hút các tập đoàn hạ tầng lớn, tham gia phát triển khu thương mại tự do (FTZ) của Đồng Nai.
Ông Tuấn tin rằng, sự tham gia của Singapore sẽ giúp Đồng Nai khai thác hiệu quả lợi thế “trung tâm trung chuyển” của Vùng kinh tế phía Nam.
Ở góc độ TP.HCM, ông Lại Xuân Đạt, Phó giám đốc Sở Tài chính TP.HCM nhấn mạnh, FTZ tại Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), nay thuộc TP.HCM, sẽ là điểm nhấn trong chiến lược thu hút FDI của khu vực.
FTZ được thiết kế với hàng loạt cơ chế vượt trội như TP.HCM có thẩm quyền thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới khu FTZ; giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá đối với dự án hạ tầng nội khu; nhà đầu tư nước ngoài không cần nộp hồ sơ đăng ký trước khi thành lập tổ chức kinh tế trong khu; thuế và ưu đãi được áp dụng ở mức cao nhất trong khung hiện hành… “Với các cơ chế vượt trội, FTZ tại Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ giúp quỹ đất và dự án của nhà đầu tư đạt hiệu quả khai thác tối đa”, ông Đạt khẳng định.
Sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp FDI
Nghị quyết 222/2025/QH15 về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM được xem là nền tảng để Việt Nam nâng cấp môi trường tài chính theo tiêu chuẩn quốc tế, thông qua các cơ chế ưu đãi về thuế, sở hữu, kế toán và lao động.
Không chỉ có sự chủ động từ phía cơ quan quản lý, nhiều doanh nghiệp FDI cũng bày tỏ quan tâm đặc biệt tới định hướng phát triển mới của Vùng kinh tế phía Nam.
Đại diện Coherent Vietnam, ông Gan Yee Chun cho biết, Việt Nam đang ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong chiến lược sản xuất của Tập đoàn. Từ nhà máy đầu tiên xây dựng vào năm 2005, Coherent đã liên tục mở rộng, đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi công nghệ cao như thiết bị làm mát nhiệt điện, vật liệu quang học và gốm kỹ thuật.
Tháng 7/2025, Coherent hoàn thành dự án nhà máy trị giá 127 triệu USD tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1. Đây là dự án mang tính chiến lược, nhằm tăng năng lực sản xuất các vật liệu kỹ thuật cao, đồng thời đưa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.
Theo ông Gan, nhu cầu mở rộng hoạt động tại Việt Nam đến từ hai yếu tố gồm các chính sách mới về đổi mới sáng tạo, dữ liệu, bán dẫn đang dần hoàn thiện và năng lực sản xuất tại khu vực phía Nam tiếp tục được nâng cấp. Tuy vậy, ông cũng kiến nghị Việt Nam cần tiếp tục cải thiện ưu đãi dành cho R&D, tăng hỗ trợ chuyển giao công nghệ và đầu tư mạnh hơn cho đào tạo nhân lực chuyên môn sâu.
Ở góc nhìn tài chính - dịch vụ, ông Steven Ho, Phó giám đốc cấp cao Ngân hàng Cathay United nhận định, Vùng kinh tế phía Nam đang hội tụ đầy đủ các điều kiện để tiếp tục giữ vai trò đầu tàu FDI.
Theo ông, khu vực này sở hữu ba cực tăng trưởng quan trọng. Trong đó, TP.HCM là trung tâm tài chính, dịch vụ và logistics lớn nhất cả nước, đóng góp hơn 30% sản lượng công nghiệp, đồng thời là cửa ngõ giao thương quốc tế. Song song, Đồng Nai duy trì vị thế trung tâm công nghiệp chế biến - chế tạo, với hơn 1.900 doanh nghiệp FDI từ 46 quốc gia và 59 khu công nghiệp trên 22.000 ha. Ngoài ra, Tây Ninh nổi lên trong nhóm 10 địa phương có quy mô kinh tế lớn, sở hữu gần 14.000 ha khu công nghiệp và đang phát triển khu công nghệ cao 400 ha.
Một điểm đáng chú ý, theo ông Steven Ho, là Nghị quyết 222/2025/QH15 về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM. Đây được xem là nền tảng để Việt Nam nâng cấp môi trường tài chính theo tiêu chuẩn quốc tế, thông qua các cơ chế ưu đãi về thuế, sở hữu, kế toán và lao động.
Ông Ho đánh giá, Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ tạo ra làn sóng dịch chuyển vốn mới vào các lĩnh vực chiến lược như công nghệ cao, fintech, tài chính xanh và AI. Bên cạnh đó, các dự án hạ tầng như sân bay Long Thành và cụm cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ tiếp tục củng cố lợi thế cạnh tranh của toàn vùng.
