Xuất khẩu gạo cả năm 2025 sẽ vượt 8,2 triệu tấn

Nắn dòng xuất khẩu

Chính phủ Philippines cho biết, sẽ tạm ngừng nhập khẩu gạo trong 60 ngày kể từ ngày 1/9, nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước áp lực giá gạo giảm mạnh. Quyết định được đưa ra theo đề nghị của Bộ Nông nghiệp Philippines trong bối cảnh giá gạo tại nước này trong tháng 7 năm nay đã giảm gần 16% so với cùng kỳ năm ngoái, do thuế nhập khẩu thấp hơn.

Động thái tạm ngừng nhập khẩu được cho là để bảo vệ nông dân Philippines trong mùa thu hoạch cao điểm, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến giá gạo toàn cầu, trong đó có hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam. Việc nước này tạm ngừng nhập khẩu có thể dẫn đến tình trạng tồn kho lớn và áp lực về thanh khoản cho các doanh nghiệp.

Philippines hiện là nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, với lượng nhập khẩu gần 4,8 triệu tấn trong năm ngoái, đồng thời quốc gia này cũng là thị trường nhập nhiều gạo nhất của nước ta, với 3,6 triệu tấn, chiếm 40% tổng lượng gạo xuất khẩu.

Bảy tháng đầu năm nay, xuất khẩu toàn ngành gạo là 5,5 triệu tấn, đạt giá trị 2,81 tỷ USD, trong đó Philippines tiếp tục là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 42,6% tổng kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, trị giá xuất khẩu gạo sang Philippines đã giảm 13,5% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thừa nhận, dù thị trường gạo của Philippines có chậm hơn, nhưng không đáng lo ngại, bởi thời gian gần đây, các doanh nghiệp đã ký được những đơn hàng với mức giá cải thiện thấy rõ, đồng thời khai thác được khách hàng tại những thị trường khác trong khu vực ASEAN và Nam Phi...

Theo các chuyên gia trong ngành lúa gạo, Philippines chỉ tạm thời ngưng nhập 60 ngày, chứ không phải là đóng cửa hoàn toàn và trên hết, nước này vẫn coi trọng nguồn cung ứng từ Việt Nam.

Chưa kể, nhiều doanh nghiệp hiện vẫn thực hiện mục tiêu đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm thiểu sự phụ thuộc vào một số thị trường, đa dạng chủng loại gạo xuất khẩu, tránh rủi ro từ chính sách nhập khẩu thay đổi đột ngột.

Trong bối cảnh hiện tại, các doanh nghiệp đang nắn dòng xuất khẩu sang các thị trường mới, tăng đàm phán với khách hàng tại một số thị trường trong khu vực nhằm bù đắp lượng sụt giảm trong thời gian Philippines tạm ngưng nhập khẩu.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho hay, Bộ đã báo cáo Chính phủ khi Philippines ngừng nhập khẩu gạo trong 60 ngày, đồng thời đề nghị với các bộ, ban, ngành thông qua con đường ngoại giao để tháo nút thắt vấn đề này.

Triển vọng khả quan cuối năm

Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết, xuất khẩu gạo tháng 7/2025 là 790.000 tấn, tăng mạnh 52,1% so với tháng trước. Lũy kế 7 tháng của năm 2025, tổng lượng gạo xuất khẩu đạt 5,51 triệu tấn, tăng 3,9% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do giá xuất khẩu giảm sâu nên đã kéo ngoại tệ chỉ đạt 2,83 tỷ USD, giảm 15,4% (tương ứng giảm 514 triệu USD) so với cùng kỳ năm trước.

Những thay đổi về chính sách nhập khẩu gạo của một số thị trường, kể cả Philippines tạm ngưng nhập khẩu 2 tháng, tuy tác động đến ngành gạo, nhưng không quá lớn.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho rằng, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2025 có thể đạt 8,2 triệu tấn, tăng thêm 300.000 tấn so với dự báo.

“Xuất khẩu gạo của Việt Nam sẽ tăng mạnh trong những tháng cuối năm 2025 nhờ nhu cầu cao từ châu Phi và Trung Quốc. Trong khi đó, đối tác quan trọng nhất của Việt Nam là Philippines áp dụng chính sách hạn chế nhập khẩu 60 ngày sẽ khiến lượng nhập khẩu giảm khoảng 500.000 tấn. Lượng gạo nhập khẩu trong năm 2025 của Philippines vẫn ở mức 4,9 triệu tấn, cao nhất thế giới”, USDA giải thích.

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) tin tưởng, với kết quả xuất khẩu gạo đạt được trong 7 tháng đầu năm, dự kiến cả năm 2025, Việt Nam sẽ xuất trên 8 triệu tấn gạo, đứng thứ hai thế giới nhờ đã xây dựng được thương hiệu riêng, được nhiều thị trường ưa chuộng.