Hai phiên giao dịch cuối tuần qua chứng kiến biến động mạnh của thị trường theo nhịp điều chỉnh của nhóm cổ phiếu họ Vingroup, có thời điểm kéo VN-Index lùi sát vùng 1.680 điểm. Diễn biến này khiến không ít nhà đầu tư tính tới các kịch bản tiêu cực hơn cho thị trường.
Tuy nhiên, lực cầu bắt đáy đã xuất hiện trong phiên cuối tuần, giúp chỉ số nhanh chóng hồi phục từ các vùng hỗ trợ mạnh. Đáng chú ý, nhiều cổ phiếu cơ bản sớm lấy lại đà tăng, qua đó thắp lên kỳ vọng VN-Index có thể nhen nhóm cơ hội quay trở lại vùng 1.750 - 1.760 điểm trong những phiên giao dịch đầu tuần mới, thậm chí hướng tới mốc 1.800 điểm trong những phiên giao dịch đầu tiên của năm 2026.
Một thực tế đang hiện hữu trên thị trường là hiện tượng “chênh lệch nhận thức” và bất đối xứng thông tin. Điều này khiến một bộ phận nhà đầu tư luôn duy trì góc nhìn thận trọng, thậm chí bi quan về triển vọng kinh tế và xu hướng thị trường chứng khoán. Ngoài ra, cũng có người chờ đợi những nhịp giảm sâu hơn để mua vào, trong khi cũng không ít nhà đầu tư tạm thời “mất niềm tin” sau các đợt rung lắc.
Thị trường chứng khoán không phải lúc nào cũng vận hành theo lý thuyết thị trường hiệu quả. Tâm lý đám đông, phản ứng thái quá trước thông tin hoặc tin đồn chưa được kiểm chứng thường khiến giá cổ phiếu biến động mạnh hơn so với giá trị nội tại. Với sự khác biệt về kinh nghiệm, mức độ hiểu biết và khả năng chịu rủi ro, hành vi đầu tư mang tính cảm tính vẫn chiếm tỷ trọng lớn, đặc biệt trong nhóm nhà đầu tư cá nhân.
Thực tế cho thấy, không ít nhóm cổ phiếu bị bán mạnh chỉ vì thông tin bất lợi chung của ngành. Chẳng hạn, cổ phiếu cảng biển từng đồng loạt giảm sâu do lo ngại về giá cước hay cạnh tranh khu vực, trong khi kết quả kinh doanh, triển vọng lợi nhuận, mức định giá, EPS dự phóng và chi phí vốn của mỗi doanh nghiệp là hoàn toàn khác nhau.
Tương tự, chỉ một tin đồn chưa được xác thực liên quan đến doanh nghiệp cũng có thể kích hoạt làn sóng bán tháo từ những nhà đầu tư có tâm lý “luôn bất an”. Điều này cho thấy, việc kiên định nắm giữ cổ phiếu tốt với tỷ trọng được kiểm soát hợp lý không hề dễ dàng như nhiều người vẫn nghĩ.
Về dài hạn, nền tảng vĩ mô vẫn đang ủng hộ thị trường. Tăng trưởng kinh tế năm 2025 được kỳ vọng vượt 8% và mục tiêu tăng trưởng hai chữ số từ năm 2026; lạm phát được kiểm soát; cùng với đó là kỳ vọng nâng hạng thị trường và loạt chính sách cởi mở hơn, tạo sức hút đáng kể đối với dòng tiền trong và ngoài nước. Trong bối cảnh đó, thị trường chứng khoán được đánh giá vẫn đang vận động trong kênh tăng giá trung hạn.
Dù vậy, một nghịch lý phổ biến là ngay cả khi chỉ số tăng mạnh, vẫn có nhà đầu tư cho rằng thị trường “méo mó” do danh mục cá nhân không diễn biến tích cực, từ đó dẫn tới tâm lý hoài nghi các nhận định lạc quan từ quỹ đầu tư hay chuyên gia.
Theo Big_Trend, thay vì bị cuốn theo biến động ngắn hạn, nhà đầu tư nên tập trung vào chất lượng doanh nghiệp, mức định giá và kỷ luật quản trị danh mục. Thị trường chứng khoán vận động theo chu kỳ, có giai đoạn thuận lợi và cũng có những nhịp điều chỉnh mạnh. Cơ hội đầu tư không chỉ xuất hiện khi thị trường tăng, mà thường hình thành rõ nét ngay trong những giai đoạn biến động mạnh nhất.
Trong bối cảnh hiện nay, các nhóm cổ phiếu như dầu khí, vật liệu xây dựng, một số nhóm tài chính - bảo hiểm, bán lẻ… vẫn ghi nhận diễn biến tích cực hơn thị trường chung và có thể là lựa chọn đáng chú ý. Tuy nhiên, nguyên tắc xuyên suốt vẫn là: chỉ lựa chọn những cổ phiếu đáp ứng đầy đủ tiêu chí đầu tư, kiểm soát tốt tỷ trọng và kiên nhẫn chờ đợi, bất chấp thị trường tăng hay giảm trong ngắn hạn.
