Khuôn viên Đại học Harvard ở Cambridge, bang Massachusetts ngày 24/5/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Theo kênh CNN ngày 27/5, đây là động thái mới nhất trong loạt hành động cứng rắn nhằm vào ngôi trường này, khi Harvard tiếp tục từ chối đáp ứng loạt yêu cầu về chính sách.
Bức thư ngày 27/5 gửi các lãnh đạo phụ trách đấu thầu của chính phủ nêu rõ: “Chúng tôi khuyến nghị cơ quan của quý vị nên hủy những hợp đồng được xác định là không đáp ứng tiêu chuẩn”. Người ký là ông Josh Gruenbaum, quan chức Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp (GSA), người trước đó cũng đã ký một bức thư gửi Harvard hồi tháng 4, đưa ra loạt yêu cầu về quản trị và chương trình giảng dạy.
Chỉ đạo cắt giảm 100 triệu USD nói trên diễn ra sau khi Harvard đã bị cắt 2,65 tỷ USD nguồn tài trợ liên bang thời gian qua. Gần hai tháng trước, Nhà Trắng tuyên bố sẽ rà soát khoảng 9 tỷ USD trong các hợp đồng và cam kết tài trợ mà chính phủ đã hứa dành cho Harvard trong nhiều năm.
Bức thư ngày 27/5 tiếp tục lặp lại hàng loạt chỉ trích nhằm vào Harvard, trong đó có cáo buộc trường này tiếp tục phân biệt chủng tộc trong quá trình tuyển sinh và thờ ơ đáng lo ngại đối với an toàn và phúc lợi của sinh viên Do Thái.
Trong vài tuần gần đây, trường Harvard là đối tượng hứng chịu phần lớn sự giận dữ từ Nhà Trắng đối với các tổ chức mà họ cho rằng đại diện cho “mặt trận thức tỉnh tự do”.
Đại học Harvard đã từ chối nhiều yêu cầu từ chính phủ Mỹ như bàn giao toàn bộ hồ sơ kỷ luật của sinh viên nước ngoài và cho phép kiểm tra để xác minh nhà trường đã thúc đẩy đa dạng quan điểm. Tuy vậy, các quan chức trường này khẳng định họ đang tuân thủ phán quyết của Tòa án Tối cao về việc chấm dứt chính sách ưu tiên các nhóm thiểu số và đã thực hiện các bước nhằm giải quyết vấn đề bài Do Thái trong trường.
Hiệu trưởng Harvard Alan Garber cho biết: “Tôi không biết đầy đủ về động cơ đằng sau, nhưng tôi biết có những người đang chiến đấu trong một cuộc chiến văn hóa. Tôi không rõ liệu điều đó có phải là lý do thúc đẩy chính quyền hay không. Họ không hài lòng với những gì đang diễn ra tại các trường đại học, và đôi khi họ không hài lòng với những gì chúng tôi đại diện”.
Bộ Giáo dục Mỹ đã cảnh báo các trường cao đẳng và đại học Mỹ về những hậu quả có thể xảy ra nếu họ không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ sinh viên Do Thái. Ngoài ra, bộ này cũng cảnh báo cắt tài trợ liên bang với cơ sở giáo dục nào ở Mỹ có xem xét yếu tố chủng tộc trong hầu hết các khía cạnh của đời sống sinh viên.
Harvard đang bị chỉ trích trên cả hai mặt trận. Tháng trước, trường đại học lâu đời và giàu có nhất nước Mỹ này đã đệ đơn kiện chính quyền Tổng thống Trump về việc đóng băng khoản tài trợ và hợp đồng liên bang trị giá 2,2 tỷ USD. Sau đó, một khoản 450 triệu USD khác cũng bị tạm ngừng.
Ông Garber cho biết mất nguồn tài trợ sẽ ảnh hưởng đến nhiều người, không chỉ trong cơ sở tại bang Massachusetts. Ông nói: “Cốt lõi của trường đại học chúng tôi là giảng dạy và học tập. Nhưng thực ra, nếu nhìn vào các hoạt động của trường, phần lớn liên quan đến nghiên cứu. Rất nhiều khám phá đã xuất phát từ Harvard và các đại học nghiên cứu khác, bao gồm những tiến bộ trong điều trị ung thư các loại”.
Tuần trước, chính quyền Tổng thống Trump đã hủy quyền tuyển sinh viên nước ngoài của Harvard – một quyết định đang bị tạm hoãn theo lệnh của tòa án liên bang. Trường Harvard lập luận rằng động thái này là “hành động trả đũa rõ ràng” vì nhà trường không chấp nhận các yêu cầu chính sách mang tính hệ tư tưởng của chính phủ.
Ngoài ra, Tổng thống Trump còn cảnh báo sẽ cắt thêm 3 tỷ USD tài trợ liên bang dành cho Harvard và tước quy chế miễn thuế của trường.
Trong diễn biến mới nhất liên quan, ngày 27/5 (giờ Mỹ), chính quyền Mỹ đã yêu cầu các đại sứ quán và lãnh sự quán nước này trên toàn thế giới tạm dừng xếp lịch phỏng vấn xin thị thực mới đối với các sinh viên nước ngoài.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết quyết định này sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ ra hướng dẫn tiếp theo trong vài ngày tới và các cuộc hẹn phỏng vấn xin thị thực đã lên lịch vẫn được phép tiến hành.
Theo Politico, chỉ thị này đã được gửi tới tất cả cơ quan ngoại giao Mỹ trên toàn thế giới, giữa lúc chính quyền Tổng thống Trump đang nỗ lực hạn chế sinh viên nước ngoài nhập cảnh Mỹ với cáo buộc rằng các em góp phần tạo ra bầu không khí bài Do Thái.
