Chỉ 2 ngày sau khi Uỷ ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) công bố tiến hành điều tra việc CEO Tesla có những phát ngôn gây biến động lớn đối với giá cổ phiếu của Công ty trên thị trường về việc sẽ rút niêm yết, cơ quan này đã đưa ra hình phạt cụ thể và nhanh chóng được Elon Musk chấp thuận.
Nếu như trước đó, Elon Musk cho rằng việc SEC điều tra và xử phạt ông là một điều “phi lý”, thì ngay khi hình phạt được đưa ra, vị CEO này đã đồng ý trả khoản tiền phạt 20 triệu USD và sẽ từ bỏ vị trí Chủ tịch của Tesla trong ít nhất 3 năm, dù không thừa nhận đã làm điều gì sai.
Theo các chuyên gia kinh tế, trong vụ việc này, Elon Musk đã trở thành người chiến thắng, khi khôn khéo chấp nhận hình phạt từ giới chức, góp phần khẳng định sức mạnh của SEC.
Trong khi đó, khoản phạt 20 triệu USD là khá nhỏ bé so với 8,9 tỷ USD giá trị cổ phiếu Tesla mà vị CEO này đang sở hữu. Đặc biệt, với việc chấp nhận rời khỏi Tesla, Elon Musk đã tránh được hình phạt gia tăng là không được nắm giữ vị trị giám đốc, quản lý cấp cao tại mội doanh nghiệp đại chúng niêm yết, điều mà SEC vốn định thực hiện.
Việc phải rời vị trí Chủ tịch của Tesla là một nỗi đau đối với Musk. Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để nhận định tác động của việc này đối với vị doanh nhân này như thế nào. Elon Musk hiện vẫn là người đứng đầu của một số doanh nghiệp khác, mà nổi bật là SpaceX và Boring Company. Trong khi đó, đối với Tesla, đây quả thực là vấn đề nan giải.
Điều tối thiểu mà Tesla cần trong lúc này là tìm kiếm một vị lãnh đạo đủ sức thiết lập lại hội đồng quản trị doanh nghiệp, đồng thời phải nhanh chóng bổ sung thêm 2 giám đốc cấp cao đóng vai trò là thành viên độc lập trong hội đồng. Đây là vấn đề không dễ giải quyết bởi nhiều lý do.
Thứ nhất, Tesla là hiện thân của Elon Musk, bởi trong 10 năm qua, chính ông đã gây dựng nên doanh nghiệp, đóng vai trò là người phát ngôn, nhà lãnh đạo, kỹ sư trưởng phụ trách hoạt động sản xuất và kinh doanh. Thiếu đi Elon Musk, sức hấp dẫn của Tesla đã giảm đi quá nhiều trong mắt giới đầu tư.
Thứ hai, hình phạt dành cho Elon Musk là rời bỏ vị trí CEO trong ít nhất 3 năm. Theo các chuyên gia, hiếm có nhân tài nào muốn gánh vác những trọng trách hiện tại của Tesla trong khoảng thời gian ngắn ngủi, dưới cái bóng của Elon Musk và không loại trừ khả năng vị CEO này sẽ nhanh chóng quay trở lại tiếp quản mọi việc.
Thứ ba, SEC yêu cầu Tesla phải có một ủy ban xem xét và cân nhắc mọi phát biểu, động thái có thể gây ảnh hưởng tới thị trường của Elon Musk. Yêu cầu này sẽ tạo thêm sức ép làm “bảo mẫu” đối với những lãnh đạo mới của Công ty. Có thể nói, công việc tuyển dụng chính là vấn đề đau đầu nhất đối với Tesla lúc này.
Bên cạnh đó, điều mà giới đầu tư kỳ vọng nhất hiện tại chính là tình hình kinh doanh của Tesla được cải thiện, cụ thể là bắt đầu tạo ra lợi nhuận.
Vào cuối tháng 6/2018, Elon Musk đã có thư gửi tới cổ đông và toàn thể nhân viên cho rằng, Tesla sẽ bắt đầu thu lợi nhuận và có dòng tiền mặt tích cực hơn trong quý III và quý IV/2018, thời điểm mà mẫu xe Model 3 ra mắt thị trường.
Tuy nhiên, trong vài tuần gần đây, thị trường chứng kiến Tesla thực hiện hàng loạt biện pháp thắt chặt chi tiêu và cắt giảm chi phí. Cụ thể, 9% nhân lực tại Tesla bị tạm thôi việc nhằm giảm chi phí.
Công ty đưa ra thêm sự lựa chọn về màu sắc đối với mẫu Model 3 trong nỗ lực kích thích việc bán hàng. Chưa kể, Tesla bị cho rằng đã trì hoãn việc thanh toán tiền cho các nhà cung cấp nguyên vật liệu. Tính tới đầu quý III/2018, Công ty đang nợ các nhà cung cấp 3 tỷ USD.
“Thật khó để thuyết phục thị trường rằng Tesla sẽ bắt đầu có lợi nhuận trong thời gian ngắn tới. Người ta có thể vẽ ra rất nhiều cách để định nghĩa lợi nhuận, nhưng cuối cùng, nó vẫn là đồng tiền lời theo cách truyền thống mà thôi”, Karl Brauer, Giám đốc nhà xuất bản tin tức Autotrader và Kelley Blue Book nhận định.
Bên cạnh đó, một vấn đề đáng lo ngại khác là dòng tiền của doanh nghiệp. Trong quý II/2018, Tesla lỗ 742,7 triệu USD và đã sử dụng hơn 430 triệu USD trong số tiền mặt hiện sở hữu, giảm lượng tiền xuống còn 2,2 tỷ USD. Tới tháng 11/2018, Công ty sẽ phải thanh toán 230 triệu USD các khoản nợ tới hạn và thêm 920 triệu USD vào tháng 3 năm sau.
Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn này, việc thiếu đi người lãnh đạo càng khiến tình hình của Tesla thêm đáng lo ngại. Do đó, Elon Musk có thể đã thắng cuộc, nhưng chắc chắn Tesla thì không.
