Nhận diện khó khăn, tháo gỡ nút thắt trong thu hút đầu tư vào vùng ĐBSCL

Giám đốc VCCI Cần Thơ cho rằng, vùng ĐBSCL cần có những chiến lược thu hút nguồn vốn đầu tư của cả doanh nghiệp trong và ngoài nước một cách hiệu quả, tận dụng triệt để các thế mạnh vốn có.

Sáng ngày 21/7, tại TP. Cần Thơ, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh tại Cần Thơ (VCCI Cần Thơ) phối hợp tổ chức Hội nghị “Nhận diện các vấn đề khó khăn trong thu hút đầu tư và giao thương quốc tế tại Đồng bằng sông Cửu Long”.

Hội nghị có sự tham dự của hơn 200 đại biểu là đại diện lãnh đạo UBND các tỉnh, thành trong vùng ĐBSCL, các doanh nghiệp, nhà đầu tư, hiệp hội doanh nghiệp…

Ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc VCCI chi nhánh Cần Thơ cho rằng, bên cạnh các nhóm ngành trọng điểm như lúa gạo, thủy sản, rau quả, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang có tiềm năng lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đây được đánh giá là ngành công nghiệp tiềm năng, nếu Vùng có thể phát triển được thì sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho Vùng nói riêng và còn cả Việt Nam nói chung.

Theo ông Lam, trong thời gian gần đây, các địa phương trong Vùng đặc biệt chú trọng khai thác những tiềm năng, lợi thế, tích cực cải thiện môi trường đầu tư, hoàn thiện quy trình cũng như chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng để đón nguồn vốn đầu tư chất lượng. Tuy nhiên, vùng này cần có những chiến lược thu hút nguồn vốn đầu tư của cả doanh nghiệp trong và ngoài nước một cách hiệu quả, tận dụng triệt để các thế mạnh vốn có.

Ông Lam cho biết, qua khảo sát của VCCI, có 4 vấn đề lớn được xác định là gây khó khăn trong hoạt động đầu tư và xuất khẩu hiện nay. Đó là: Sự chồng chéo giữa các văn bản pháp luật; điều kiện kinh doanh, phân cấp ủy quyền chưa minh bạch; vấn đề quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch, thiếu hạ tầng đồng bộ và thống nhất cơ chế hợp tác giữa nhà nước và doanh nghiệp; và cuối cùng là vấn đề về thủ tục hành chính và hỗ trợ xuất khẩu.

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã chỉ ra 3 nút thắt trong thu hút đầu tư vào vùng ĐBSCL. Đó là cơ sở hạ tầng (nhất là giao thông), nguồn nhân lực, thể chế.

Đây chính là điểm nghẽn làm cho thu hút đầu tư vào ĐBSCL còn hạn chế. Tuy nhiên, theo ông Lộc, gần đây Trung ương đã đầu tư nhiều công trình, dự án nhằm hoàn thiện hạ tầng giao thông trong Vùng, qua đó đã tháo gỡ điểm nghẽn lớn nhất hiện nay, tạo cơ hội cho Vùng này thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội.

Tại Hội nghị, các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều có chung quan điểm là rất quan tâm đến phát triển hoạt động đầu tư - kinh doanh tại ĐBSCL. Họ cho biết doanh nghiệp có xu hướng ưu ái đầu tư những địa phương có tiềm năng nằm gần TP.HCM, đặc biệt là các địa phương có quỹ đất dồi dào, thiên nhiên thuận lợi,... Do vậy, vùng ĐBSCL đáp ứng yêu cầu, xứng đáng là điểm đến đầy hứa hẹn của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, phía doanh nghiệp cũng đề cập đến các vấn đề còn tồn tại, nổi cộm nhất liên quan đến hệ thống hạ tầng giao thông kết nối giữa TP.HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước đến các tỉnh trong vùng ĐBSCL và giao thông nội Vùng chưa đồng bộ và thiếu tính liên kết.

Ngoài hạn chế về kết cấu hạ tầng, một vấn đề cố hữu khác của vùng ĐBSCL và của cả nước liên quan đến khung khổ pháp lý, quy trình thủ tục để nhà đầu tư an tâm hoạt động. Không thể phủ nhận rằng, những năm gần đây, hệ thống pháp luật cũng như nhiều chính sách từ Chính phủ góp phần thúc đẩy xúc tiến đầu tư trong khu vực. Tuy nhiên, sau 2 năm chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19, doanh nghiệp mong chờ sự thay đổi mạnh mẽ từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông qua hành lang pháp lý thuận lợi, thông thoáng cho doanh nghiệp yên tâm phát triển kinh tế.

Ông Matsumoto Nobuyuki, Trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Thúc đẩy ngoại thương Nhật Bản tại TP.HCM (JETRO) nhận định, ĐBSCL hiện đang có tiềm năng và độ hấp dẫn về các lĩnh vực như du lịch, hạ tầng đô thị, bất động sản và năng lượng, tuy nhiên, năng lực và tình hình đầu tư cho các lĩnh vực trên chưa tương xứng với khả năng của Vùng. Theo ông, điểm nghẽn lớn nhất của Vùng nằm ở hệ thống hạ tầng chất lượng thấp; do vậy, các địa phương cần phải chủ động khắc phục yếu điểm trên.

Ông Matsumoto Nobuyuki chia sẻ: “Từ đây, yêu cầu các địa phương không chỉ sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách mà cần tăng cường kêu gọi xã hội hóa, gia tăng độ tham gia của doanh nghiệp địa phương vào phát triển Vùng, cải thiện sự hấp dẫn của khu vực để thu hút đầu tư quốc tế. Bởi lẽ, chỉ khi các vấn đề về cơ sở hạ tầng được giải quyết, giao thương mới có thể thuận lợi, ĐBSCL mới có thể phát triển mạnh mẽ đúng với tiềm năng kỳ vọng”.

Về phía lãnh đạo chính quyền địa phương, ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho rằng, mặc dù cả giao thương quốc tế và thu hút đầu tư của vùng ĐBSCL đã đạt được nhiều thành tựu trong thời gian qua, hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng…nhưng Vùng vẫn đang và sẽ đối mặt với các vấn đề khó khăn thách thức của quá trình hội nhập.

Từ đó, Phó chủ tịch UBND TP. Cần Thơ chỉ ra 3 nội dung mà TP. Cần Thơ và các tỉnh trong Vùng cần quan tâm giải quyết cụ thể.

Thứ nhất, vùng ĐBSCL có nhiều cơ hội lớn do sự quan tâm của Trung ương ban hành nhiều chủ trương, chính sách, triển khai nhiều dự án đầu tư, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối vùng và cả nước. Do đó, các địa phương cần đẩy nhanh tiến độ rà soát các quyết định, đề xuất điều chỉnh những chính sách chưa phù hợp hoàn thiện quy hoạch các lĩnh vực quan trọng để minh bạch nguồn lực cho nhà đầu tư lẫn doanh nghiệp kết hợp liên kết vùng.

Thứ hai, vai trò tích cực của các ngành, các cấp trong lắng nghe tiếng nói của doanh nghiệp, nhà đầu tư để hoàn thiện chính sách và khung pháp lý, để tháo gỡ những nút thắt cản trở sự phát triển công nghiệp và dịch vụ của vùng là điều kiện cần thiết, tiên quyết.

Thứ ba, tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc, hỗ trợ doanh nghiệp…

Đồng thời, thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong vùng để thúc đẩy quá trình hiện đại hóa nông nghiệp và công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ lao động và phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư cho vùng.