Nhiệm kỳ 2025 - 2030, TP.HCM dự kiến tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân khoảng 10%/năm. Ảnh: Trọng Tín
Ngày 13/8, Chủ tịch UBND TP.HCM chủ trì hội nghị chuyên gia, nhà khoa học, trí thức tiêu biểu trên địa bàn Thành phố đóng góp ý kiến đối với dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
TP.HCM sẽ là một “siêu đô thị” tầm cỡ quốc tế
Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho hay, Đại hội Đảng bộ TP.HCM sắp tới diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, là đại hội đầu tiên của Thành phố mới sau sáp nhập, với vị thế, tâm thế và dư địa phát triển mới.
Diện tích thành phố mới tăng hơn gấp 3 lần, từ khoảng 2.000 km2 lên 6.777 km2, trên cơ sở hợp nhất TP.HCM với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Điều này mở ra không gian phát triển rộng lớn, tạo điều kiện tận dụng lợi thế của từng vùng, phân công chức năng hợp lý, hỗ trợ và chia sẻ lẫn nhau để cùng phát triển.
TP.HCM sẽ là một “siêu đô thị” tầm cỡ quốc tế với ba vùng chức năng chính và một đặc khu. Trong đó, TP.HCM cũ là vùng đô thị trung tâm, đô thị lõi, trung tâm tài chính, công nghệ cao. Vùng Bà Rịa – Vũng Tàu là thủ phủ kinh tế biển, bao gồm dịch vụ du lịch biển, năng lượng sạch, cảng biển, dầu khí. Vùng Bình Dương là thủ phủ công nghiệp công nghệ cao. Đặc khu Côn Đảo được định hướng trở thành thiên đường du lịch nghỉ dưỡng.
Bên cạnh đó, Đại hội cũng diễn ra khi cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, đây là “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.
Theo ông Được, dự thảo văn kiện được xây dựng với tầm nhìn và khát vọng đưa TP.HCM phát triển phồn thịnh, văn minh, hạnh phúc, nghĩa tình; kế thừa thành tựu của ba địa phương trước sáp nhập, đồng thời có tư duy đột phá, sáng tạo để giải quyết các vấn đề mới.
Dự thảo văn kiện được xây dựng ngắn gọn, cô đọng, tập trung vào những vấn đề cốt lõi của TP.HCM trong thời gian tới với 4 nội dung chính: kết quả chủ yếu giai đoạn 2020 - 2025; đánh giá chung nhiệm kỳ; phương hướng, mục tiêu giai đoạn 2025 - 2030; và các giải pháp thực hiện.
Trình bày một số nội dung chính trong dự thảo, ông Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, nhiệm kỳ 2020 - 2025, phần lớn các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều hoàn thành. Tổng giá trị GRDP năm 2025 ước đạt 2,8 triệu tỷ đồng, tăng hơn 1,5 lần so với năm 2020, chiếm 23,6% GDP cả nước. Bên cạnh đó, GRDP bình quân đầu người gấp 1,7 lần cả nước; thu ngân sách nhà nước đạt 737.000 tỷ đồng, chiếm 33,4% tổng thu ngân sách quốc gia.
 |
Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đánh giá Đại hội Đảng bộ Thành phố lần này diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, là đại hội đầu tiên của Thành phố mới sau sáp nhập, với vị thế, tâm thế và dư địa phát triển mới. Ảnh: Trọng Tín |
Bước sang nhiệm kỳ 2025 - 2030, TP.HCM đặt mục tiêu hướng đến năm 2030 (100 năm thành lập Đảng), trở thành đô thị thông minh, văn minh, hiện đại, có vị thế nổi bật ở Đông Nam Á về kinh tế, tài chính, thương mại, giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ.
Đến năm 2045 (100 năm thành lập nước), trở thành trung tâm lớn của châu Á về kinh tế, tài chính, khoa học - công nghệ, văn hóa, du lịch; là đô thị toàn cầu hấp dẫn, đáng sống, phát triển xanh, bao trùm.
TP.HCM cũng đề ra 23 chỉ tiêu trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng. Trong đó, với chỉ tiêu kinh tế, Thành phố dự kiến tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân khoảng 10%/năm; đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 14.000 - 15.000 USD.
Tổng vốn đầu tư xã hội bình quân 5 năm đạt khoảng 35% - 40% GRDP; đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP đạt khoảng 55% - 60%; tổng chi xã hội cho nghiên cứu phát triển đạt 2% - 3% GRDP; kinh tế số chiếm 30% - 40%; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân khoảng 7,5%/năm.
Tăng trưởng từ 9 - 11% để rõ những khát vọng
Theo chuyên gia kinh tế, TS. Trần Du Lịch, dự thảo có chất lượng cao, đánh giá thành tựu và hạn chế giai đoạn quan sát với thực tiễn, “không tô hồng, không bôi đen”, mang tính thuyết phục. Mục tiêu phát triển đến 2030 và tầm nhìn 2045 phù hợp Nghị quyết 24 về Đông Nam Bộ và Nghị quyết 31 về TP.HCM (cũ). Các chỉ tiêu vừa đáp ứng yêu cầu tăng trưởng 2 con số của Trung ương, vừa phù hợp tiềm năng, vừa nhận diện rõ khó khăn.
Tuy nhiên, ông Lịch đặt vấn đề: “Tốc độ tăng trưởng 10% hay bao nhiêu? Mục tiêu trong dự thảo đưa ra đã thể hiện được mục tiêu hai con số, nhưng con số còn khá dè dặt so với tình hình, thành ra hai con số nhưng còn ‘ốm’”.
 |
TS. Trần Du Lịch cho rằng TP.HCM cần đặt mình là địa phương đi tiên phong trong kỷ nguyên mới, là nơi có điều kiện thực hiện tốt nhất, hiệu quả nhất bộ tứ trụ cột. Ảnh: Trọng Tín |
Về các nhiệm vụ Thành phố đề ra, ông nhận định cơ bản đã thể hiện được tinh thần của “bộ tứ trụ cột”. Tuy vậy, Thành phố cần đặt mình là địa phương đi tiên phong trong kỷ nguyên mới, là nơi có điều kiện thực hiện tốt nhất, hiệu quả nhất bộ tứ trụ cột. Theo ông, báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ lần này có vai trò định hướng cho việc điều chỉnh quy hoạch kinh tế - xã hội và quy hoạch đô thị trên không gian phát triển mới, nên cần bổ sung triết lý phát triển phù hợp với vị trí và vai trò của TP.HCM trong quan hệ toàn cầu.
Cụ thể, ông đề xuất bổ sung quan điểm: Trên cơ sở lợi thế về không gian phát triển và thế mạnh về địa - kinh tế, cần tập trung quy hoạch phát triển “siêu đô thị” đa trung tâm, theo hành lang sông Sài Gòn và hướng biển. Trong dòng chảy của kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - chính là thời cơ để Thành phố củng cố và nâng cao vị trí, vai trò đối với cả nước, đồng thời khẳng định vị thế tương xứng trong khu vực và thế giới.
Ông Lịch nhấn mạnh, mục tiêu tăng trưởng 2 con số là quyết tâm chính trị, là mục tiêu phấn đấu và khát vọng. “Chỉ tiêu tăng trưởng thì quyết tâm chính trị là chính. Nếu tình hình trong và ngoài nước thuận lợi, triển khai tốt bộ tứ trụ cột thì tăng trưởng trên 10% không khó; nhưng ngược lại thì 9 - 10% là đã khó rồi. TP.HCM đi tiên phong trong kỷ nguyên mới, mà cả nước đều tăng trưởng hai con số, TP.HCM chỉ có 10% thì tiên phong chỗ nào? Do vậy, tôi đề nghị từ mức 10,5% - 11%. Đây là quyết tâm chính trị, khát vọng là chính”, ông nói.
 |
GS-TS Nguyễn Trọng Hoài, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TP.HCM gợi ý Thành phố nên đặt mục tiêu tăng trưởng trong khoảng 9 – 11%. Ảnh: Trọng Tín |
Ông cũng cho biết thêm, hiện trên tay ông đang có 10 dự thảo văn kiện của các địa phương khác để góp ý, và tỉnh nào cũng đặt mục tiêu tăng trưởng trên 10%.
Ở góc nhìn khác, GS-TS Nguyễn Trọng Hoài, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, cho rằng các nhà khoa học khi nói đến khát vọng thì phải có cơ sở, nếu vậy thì rất khó cho nhiệm kỳ 5 năm tới. “Tôi thấy mục tiêu tăng trưởng 10%, sau đó là GRDP bình quân đầu người đến năm 2030 đạt khoảng 14.000 - 15.000 USD là con số cực kỳ lý tưởng”.
Tuy nhiên, xét trong bối cảnh 3 địa phương vừa hợp nhất lại chưa có sự cân bằng.
Về mặt GRDP bình quân đầu người, sau khi hợp nhất thì dân số TP.HCM mới là 14 triệu người. Như vậy, GRDP bình quân đầu người đến năm 2024 chỉ mới đạt được 7.800 USD. Đến năm 2025, nếu tăng trưởng TP.HCM mới đạt 8,5% thì GRDP bình quân đầu người mới đạt được 8.200 USD. Nếu tốc độ tăng trưởng cao nhất là 10%, đến 2030 thì GRDP bình quân đầu người cũng chỉ đạt được 13.000.
“Như vậy, mục tiêu mình đưa ra cũng dựa trên khát vọng, nhưng cũng phải có cơ sở. Với bối cảnh này, chúng ta không thể lên ngay 10% được, mà nên đi từ 9 - 11%, với giả định bối cảnh tình hình trong nước, thế giới ổn định và việc triển khai hiệu quả bộ tứ trụ cột”, ông Hoài nói.
Từ đầu cầu trực tuyến, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh, cần làm rõ mục tiêu nhận diện thực lực xuất phát của TP.HCM hợp nhất khi bước vào nhiệm kỳ Đại hội mới, bao gồm thế - lực – đà phát triển. Trong đó, lợi thế tích hợp từ 3 địa phương đang tạo ra sức mạnh cộng hưởng - nhân bội, tăng khả năng tối ưu hóa phân bổ nguồn lực, tăng sức hấp dẫn hội nhập - hội tụ nguồn lực đẳng cấp.
Đối với các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể giai đoạn 2026 - 2030, ông Thiên cho rằng mục tiêu TFP và Kinh tế số của Thành phố đưa ra không vượt trội so với mức chung cả nước (TFP: 55 - 60% so với trên 55%; Kinh tế số hơn 30%). Hai mục tiêu này dường như không “xứng tầm” với Thành phố cả về điều kiện, lợi thế và sứ mệnh phải hoàn thành.
Ông cũng gợi ý cần thiết phải xác định việc phát triển lực lượng doanh nghiệp của Thành phố là một nhiệm vụ trọng tâm độc lập, với ít nhất 3 nội dung: phát triển số lượng doanh nghiệp; hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới - sáng tạo; và xây dựng, phát triển chuỗi sản phẩm với sự dẫn dắt của các tập đoàn doanh nghiệp Việt.
