Những “nút thắt” cần gỡ bỏ

Về thuế thu nhập

Dự án Luật thuế Thu nhập cá nhân đang được các cơ quan hữu quan tích cực hoàn chỉnh để trình lên Quốc hội xem xét. Ai cũng hiểu rằng: có thu nhập thì phải chịu thuế, không phát sinh thu nhập thì không phải chịu thuế và trong đánh thuế thì tránh đánh thuế song trùng. Thế nhưng, cổ đông của các công ty cổ phần khi được chia cổ tức bằng tiền hay cổ phiếu vẫn phải chịu thuế thu nhập (vấn đề chỉ là thời gian), dù thực chất là họ không hề phát sinh tăng thu nhập. Trên TTCK, ai cũng biết mỗi khi chia cổ tức thì giá trị cổ phiếu của họ lập tức bị khấu trừ ngay một khoản tương ứng trên bảng điện tử và tổng tài sản của họ không hề thay đổi.

Các cổ đông là người góp vốn vào công ty cổ phần, toàn bộ tài sản của công ty là của họ, theo tỷ lệ cổ phần nắm giữ. Kết thúc năm tài chính, công ty của họ đã phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, bản chất là thu nhập mỗi cổ phiếu đã bị trừ đi một tỷ lệ lúc tính thuế (thuế suất), nhưng khi chia cổ tức cho cổ đông, họ lại phải chịu thuế thu nhập một lần nữa. Không biết đây có phải là đánh thuế song trùng hay không?

Về thuế từ thu nhập trên tiền tiết kiệm (tạm thời chưa tính) và tiền lương, trong việc tính toán 2 khoản này, chưa thấy nhà quản lý khấu trừ mức lạm phát để đưa ra một mức thu nhập thực khi tính thuế, bởi tỷ lệ lạm phát của Việt Nam là khá cao.

Về đào tạo và cấp chứng chỉ chứng khoán

Hiện nay, UBCKNN vẫn giữ độc quyền trong việc cấp chứng chỉ chứng khoán và đào tạo chính thức cho các học viên theo học chứng khoán. Điều này đã hạn chế việc phát triển nguồn nhân lực chứng khoán, gây khó khăn cho các công ty chứng khoán và ảnh hưởng đến sự phát triển của TTCK. Phải chăng các trường đại học và các tổ chức khác không đủ trình độ để đảm đương việc trên? Thiết nghĩ, việc đào tạo và cấp chứng chỉ chứng khoán cũng tương tự như cấp bằng lái xe, hiện không chỉ có Bộ Giao thông Vận tải đảm nhiệm. Nhiều trường đại học của ta hiện đã được phép đào tạo và cấp bằng tiến sĩ. Còn về chứng khoán, họ vẫn có các lớp học có chất lượng cao. Vậy tại sao UBCKNN không kiểm tra xem chất lượng của các trường đại học và công nhận chứng chỉ của các trường này (hoặc uỷ quyền cho họ được cấp chứng chỉ).

Về việc cấp phép phát hành chứng khoán của các ngân hàng

Các ngân hàng TMCP khi niêm yết trên TTCK phải chịu 2 ràng buộc: đó là Luật Các tổ chức tín dụng và Luật Chứng khoán. Vì vậy, khi phát hành chứng khoán thì phải được phép của cả Ngân hàng Nhà nước và UBCKNN. Việc này gây phiền toái và mất thời gian, làm một số ngân hàng TMCP mất đi cơ hội đẩy nhanh năng lực cạnh tranh vì chậm tăng được vốn. Thiết nghĩ, hai cơ quan trên cần phối hợp với nhau theo chế độ cải cách hành chính một cửa nhằm đẩy nhanh việc cấp phép phát hành chứng khoán cho các ngân hàng.