Hôm 30/7, Nhà Trắng đã công bố sắc lệnh tạm dừng miễn thuế quan "de minimis" cho tất cả các quốc gia, một phần trong nỗ lực nhằm chặn các lỗ hổng được sử dụng để trốn thuế và buôn lậu "thuốc phiện tổng hợp cũng như các sản phẩm không an toàn hoặc kém chất lượng khác" vào Mỹ. Sắc lệnh sẽ có hiệu lực vào ngày 29/8.
Bên cạnh đó, Tổng thống Donald Trump cho biết, việc tạm dừng đặc quyền thương mại đối với các lô hàng bưu kiện riêng lẻ là cần thiết để ngăn chặn việc lợi dụng hệ thống này để trốn thuế quan đang được áp dụng một cách có hệ thống đối với tất cả các quốc gia.
Quyết định này là một đòn giáng mạnh vào các nhà bán lẻ thương mại điện tử, bao gồm cả các doanh nghiệp nhỏ lẻ lấy nguồn hàng từ nước ngoài và vận chuyển trực tiếp đến người mua trực tuyến thông qua mạng lưới bưu kiện xuyên biên giới. Các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần quốc tế và các hãng hàng không vận chuyển hàng hóa cũng được dự đoán sẽ chịu ảnh hưởng.
Vào tháng 5, Mỹ đã bãi bỏ miễn thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Động thái này nhằm mục đích chặn lỗ hổng pháp lý mà các nền tảng Trung Quốc như Temu và Shein tận dụng để nhanh chóng mở rộng quy mô kinh doanh. Chính sách mới sẽ buộc các nhà nhập khẩu phải trả toàn bộ thuế quan cho các lô hàng có giá trị từ 800 USD trở xuống và xuất xứ từ tất cả các quốc gia.
Các chuyên gia cho biết động thái mới nhất này đánh dấu sự trở lại bình thường của thương mại và khiến các nhà xuất khẩu Trung Quốc có ít lựa chọn: hoặc cạnh tranh trên thị trường nội địa đã bão hòa, hoặc đối đầu với các công ty Trung Quốc ở nước ngoài.
"Trước đây, họ có thể tìm nguồn cung ứng từ các quốc gia khác để lách luật, điều này giờ đây không còn khả thi nữa, vì các con đường đến thị trường Mỹ đều đã bị chặn", Zhuang Bo, chiến lược gia vĩ mô toàn cầu tại Loomis Sayles Investment Asia cho biết.
Mặc dù đã được dự đoán trước, động thái này đánh dấu một bước thụt lùi đáng kể đối với sự thống trị thương mại điện tử của Trung Quốc, vì toàn bộ mô hình kinh doanh phần lớn do các công ty Trung Quốc thúc đẩy, cả về mặt hoạt động lẫn thị phần.
"Chúng ta có thể sẽ thấy FDI của Trung Quốc ra nước ngoài trở nên phổ biến hơn nhiều, khi các công ty tìm cách duy trì khả năng tiếp cận thị trường... Giờ đây, các nhà bán lẻ sẽ tiếp tục cạnh tranh khốc liệt về giá cả trong nước hoặc đối đầu với các công ty Trung Quốc ở các thị trường ngoài Mỹ”, ông cho biết thêm.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn cho biết Trung Quốc đã lưu ý động thái mới nhất của Mỹ. Ông kêu gọi Mỹ duy trì "các nguyên tắc cạnh tranh công bằng" và tạo ra "môi trường kinh doanh công bằng, chính trực và không phân biệt đối xử" cho tất cả các công ty nước ngoài.
Mặt khác, việc miễn trừ thuế quan "de minimis" đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới của Trung Quốc, cho phép các nhà cung cấp gửi các lô hàng nhỏ trực tiếp đến người tiêu dùng Mỹ mà không phải chịu thuế nhập khẩu hay kiểm tra hải quan.
Theo Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), các lô hàng nhập khẩu vào Mỹ theo diện miễn trừ đã tăng hơn 600% từ khoảng 139 triệu đơn hàng trong năm tài chính 2015 lên hơn 1 tỷ trong năm tài chính 2023.
Đối với các doanh nghiệp nhỏ của Trung Quốc, tin tức này không gây bất ngờ. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển hướng tập trung vào thị trường nội địa hoặc đa dạng hóa sang các điểm đến xuất khẩu thay thế.
