Nhận định của ông về nhu cầu vốn cho phát triển bền vững tại Việt Nam ra sao?
Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với yêu cầu tăng trưởng nhanh đi đôi với bền vững. Nền kinh tế dịch chuyển mạnh mẽ sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Các cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, đặt ra yêu cầu rất lớn về đầu tư.
Nhu cầu này không chỉ đến từ các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn, mà còn hiện hữu mạnh mẽ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn - địa bàn hoạt động chính của Agribank. Cụ thể là nhu cầu chuyển đổi mô hình sản xuất. Ngành nông nghiệp đang đứng trước áp lực phải tái cấu trúc mạnh mẽ. Người dân và doanh nghiệp cần vốn để chuyển từ tư duy sản xuất manh mún sang các vùng sản xuất tập trung, ứng dụng công nghệ cao. Nhu cầu vốn để đầu tư máy móc, thiết bị thông minh, hệ thống tưới tiêu tiết kiệm và các quy trình canh tác hữu cơ tại các vùng trọng điểm như đồng bằng sông Cửu Long hay các vùng chuyên canh cây ăn trái là rất lớn.
Bên cạnh đó là nhu cầu đầu tư cho tiêu chuẩn xanh và ESG. Để nông sản Việt Nam vươn ra biển lớn, đặc biệt là các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, các doanh nghiệp buộc phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường - xã hội - quản trị (ESG). Điều này đòi hỏi nguồn lực tài chính để chuẩn hóa quy trình, đạt các chứng chỉ quốc tế như GlobalGAP, Organic và xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc.
Đồng thời là nhu cầu phát triển kinh tế tuần hoàn. Các mô hình kinh tế tuần hoàn như tái chế phụ phẩm nông nghiệp, sản xuất năng lượng sinh khối (biomass), điện mặt trời mái nhà phục vụ sản xuất đang ngày càng phổ biến. Đây là những lĩnh vực đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu lớn nhưng lại có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm phát thải và bảo vệ môi trường.
Theo Ủy ban Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (UNESCAP), Việt Nam cần huy động khoảng 45 - 55 tỷ USD mỗi năm để đạt các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030. Đây là một con số rất lớn, vượt xa khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước và cho thấy sự cần thiết phải đa dạng hóa các nguồn vốn, bao gồm vốn ngân hàng, vốn thị trường, vốn tư nhân, vốn quốc tế, trái phiếu xanh, quỹ ESG, tín chỉ carbon…
 |
Agribank dành gói vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng với lãi suất giảm từ 0,5 - 1,5%/năm cho các doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao |
Với vai trò là một định chế tài chính lớn, Agribank đáp ứng nhu cầu vốn cho phát triển bền vững ra sao?
Nhận thức rõ trách nhiệm của một ngân hàng thương mại Nhà nước giữ vai trò chủ lực trong đầu tư phát triển “tam nông”, Agribank đã sớm xác định tăng trưởng xanh góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược kinh doanh. Chúng tôi không chỉ cung ứng vốn mà còn đồng hành cùng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030.
Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, dư nợ tín dụng xanh của Agribank đã có sự tăng trưởng ấn tượng và ổn định. Tính đến quý III/2025, tổng dư nợ tín dụng xanh của Agribank đạt 28.355 tỷ đồng, với gần 40.000 khách hàng. Cơ cấu tín dụng xanh của Agribank phản ánh rõ nét định hướng ưu tiên cho phát triển bền vững.
Cụ thể, năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm tỷ trọng lớn nhất (hơn 53%), với dư nợ đạt 15.260 tỷ đồng; lâm nghiệp bền vững đạt 6.944 tỷ đồng, chiếm hơn 24%, góp phần quan trọng vào việc giữ rừng và phát triển sinh kế dưới tán rừng; nông nghiệp xanh đạt 5.973 tỷ đồng, chiếm hơn 21%, tập trung vào các mô hình nông nghiệp sạch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Đối với các chương trình tín dụng trọng điểm, Agribank đã và đang triển khai quyết liệt các gói tín dụng quy mô lớn, lãi suất ưu đãi để khơi thông dòng vốn xanh như chương trình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch. Cụ thể, Agribank đã dành gói vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5 - 1,5%/năm cho các doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao.
Đặc biệt, Ngân hàng đã triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đây là chương trình mang tầm chiến lược quốc gia tại đồng bằng sông Cửu Long. Agribank đã cam kết triển khai chương trình này đến năm 2030 với lãi suất thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với biểu lãi suất thông thường. Tính đến ngày 30/4/2025, Agribank đã tiếp cận hàng ngàn hộ nông dân và hợp tác xã tại 12 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để triển khai.
Ngân hàng cũng triển khai 3 chương trình tín dụng dành riêng cho khách hàng doanh nghiệp và cá nhân với tổng quy mô 42.000 tỷ đồng để tài trợ cho các dự án, phương án sản xuất - kinh doanh sản phẩm dịch vụ thuộc lĩnh vực xanh, giao thông xanh.
Song song với tín dụng xanh, Agribank triển khai các chương trình hợp tác, phối hợp, giải pháp góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Đó là xây dựng khung ESG nội bộ, tích hợp các tiêu chí môi trường - xã hội - quản trị vào thẩm định tín dụng. Quản lý rủi ro môi trường thông qua việc tuân thủ Thông tư 17/2022/TT-NHNN, Agribank đã tích hợp quy trình đánh giá rủi ro môi trường vào hoạt động cấp tín dụng, đảm bảo dòng vốn không chảy vào các dự án gây hại cho môi trường. Ngân hàng mở rộng hợp tác với WB, ADB, JICA, EU về vốn ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật cho tăng trưởng xanh.
Những kết quả này thể hiện rõ vai trò của Agribank là động lực tài chính quan trọng nhất trong lĩnh vực phát triển bền vững ở khu vực nông nghiệp - nông thôn.
 |
Agribank đang đồng hành cùng hàng triệu hộ nông dân trong công cuộc chuyển đổi xanh |
Cơ chế, chính sách trong nước và hợp tác quốc tế giúp Agribank thu hút và đầu tư vốn cho phát triển nông nghiệp bền vững như thế nào?
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng, với những cơ hội rộng mở chưa từng có cho tín dụng xanh ở Việt Nam và việc Chính phủ ban hành Nghị định 156/2025/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định 55) có hiệu lực từ 1/7/2025 là một “cú hích” lịch sử. Điểm đột phá nhất là quy định cho phép tổ chức tín dụng cho vay không có tài sản bảo đảm lên tới 70% giá trị dự án đối với các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ hoặc kinh tế tuần hoàn. Đây chính là cơ hội vàng để Agribank mạnh dạn hơn trong việc cấp vốn cho các hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp - những đối tượng trước đây thường gặp khó khăn vì thiếu tài sản thế chấp. Chính sách này cởi trói cho dòng vốn, giúp ngân hàng chuyển từ tư duy “vay dựa trên tài sản” sang “vay dựa trên dòng tiền và hiệu quả dự án xanh”.
Hay ngày 4/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 21/2025/QĐ-TTg quy định bộ tiêu chí môi trường và danh mục phân loại xanh. Đây là cơ sở pháp lý mà các ngân hàng đã chờ đợi từ lâu. Với bộ tiêu chí rõ ràng này, Agribank có thể dễ dàng nhận diện, thẩm định và cấp tín dụng xanh chính xác, tránh rủi ro “tẩy xanh” (greenwashing); đồng thời, giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các ưu đãi của Nhà nước.
Bên cạnh đó, cánh cửa hợp tác quốc tế đang mở rộng hơn bao giờ hết. Agribank hiện đang tích cực làm việc với các định chế tài chính lớn như WB, ADB, AFD để thu hút nguồn vốn giá rẻ và hỗ trợ kỹ thuật. Trong thời gian tới, với uy tín và khung tài chính xanh đang được hoàn thiện theo chuẩn quốc tế, Agribank tự tin sẽ huy động thêm nhiều nguồn vốn ngoại tệ dài hạn, lãi suất thấp để tài trợ lại cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Mặc dù tiềm năng rất lớn, bên cạnh những thuận lợi, theo ông việc mở rộng vốn xanh đối mặt với những thách thức và rào cản nào?
Thứ nhất, thiếu cơ sở dữ liệu chuẩn về dự án xanh. Ngân hàng khó đánh giá đầy đủ hiệu quả và rủi ro khi thiếu dữ liệu minh bạch và đo lường phát thải theo chuẩn quốc tế.
Thứ hai, chưa có cơ chế ưu đãi đủ mạnh để khuyến khích tín dụng xanh. Lãi suất cho vay xanh chưa có sự khác biệt đáng kể; các quỹ bảo lãnh xanh hoặc quỹ bù rủi ro chưa thật sự phát huy vai trò.
Thứ ba, năng lực ESG của doanh nghiệp còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa đáp ứng yêu cầu về quản trị, báo cáo và công nghệ để tiếp cận nguồn vốn xanh hoặc trái phiếu xanh.
Thứ tư, vấn đề phát hành trái phiếu xanh. Thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam còn non trẻ, thiếu sự đa dạng hóa các nhà đầu tư trong nước và quốc tế; nhà đầu tư yêu cầu mức độ minh bạch rất cao về dòng tiền xanh; chi phí tuân thủ tiêu chuẩn xanh lớn dẫn đến chi phí phát hành cao hơn so với trái phiếu thông thường.
Thứ năm, vấn đề huy động vốn xanh từ các tổ chức quốc tế. Thủ tục huy động vốn từ các tổ chức quốc tế thường yêu cầu cao về báo cáo minh bạch, tuân thủ tiêu chuẩn ESG quốc tế và đánh giá tác động môi trường. Sự chênh lệch giữa quy định nội địa và tiêu chuẩn toàn cầu khiến nhiều dự án xanh ở Việt Nam khó tiếp cận, dẫn đến thời gian xử lý kéo dài và tỷ lệ thành công thấp.
Vậy đâu là giải pháp cho vấn đề này?
Để khơi thông mạnh mẽ hơn nữa dòng vốn cho phát triển bền vững, Agribank đề xuất một số nội dung đối với Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, Ngân hàng Nhà nước như sau:
Một là, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về phát thải, năng lượng, đa dạng sinh học, mở cho doanh nghiệp và tổ chức tài chính sử dụng khi đánh giá dự án; chuẩn hóa quy định về đo lường, kiểm kê phát thải khí nhà kính
Hai là, ban hành chính sách ưu đãi cụ thể như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các khoản vay xanh; cấp bù lãi suất hoặc tái cấp vốn với lãi suất ưu đãi, đặc biệt cho các lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, nông nghiệp bền vững; xây dựng quỹ bảo lãnh xanh quốc gia để chia sẻ rủi ro với ngân hàng, có cơ chế khuyến khích các ngân hàng mở rộng danh mục tín dụng xanh.
Ba là, tổ chức các chương trình đào tạo và hỗ trợ miễn phí từ Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức quốc tế để nâng cao năng lực ESG cho doanh nghiệp, bao gồm hướng dẫn lập báo cáo ESG và áp dụng công nghệ xanh.
Bốn là, sớm hoàn thiện khung pháp lý cho trái phiếu xanh theo tiêu chuẩn quốc tế (như Green Bond Principles), đồng thời khuyến khích Sở Giao dịch chứng khoán (HNX/HOSE) phát triển thị trường thứ cấp để tăng thanh khoản.
Năm là, đề nghị các bộ, ban ngành cùng vào cuộc và tham gia thỏa thuận đàm phán với các đối tác quốc tế để tiêu chuẩn của Việt Nam tiệm cận với tiêu chuẩn của quốc tế, đồng thời xây dựng hướng dẫn thủ tục đơn giản hóa để rút ngắn thời gian phê duyệt.
Với cam kết mạnh mẽ và các giải pháp đồng bộ, Agribank khẳng định đã, đang và sẽ tiếp tục là đối tác tin cậy, đồng hành cùng Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và hàng triệu hộ nông dân Việt Nam trong công cuộc chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Đặc biệt, với hành lang pháp lý mới từ Nghị định 156/2025/NĐ-CP và Quyết định 21/2025/QĐ-TTg, chúng tôi tin tưởng rằng dòng vốn xanh sẽ được khơi thông mạnh mẽ, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp Việt Nam: “Minh bạch - Trách nhiệm - Bền vững”.
