Bạc thiết lập đỉnh mới trong lịch sử nhờ kho dự trữ cạn kiệt

0:00 / 0:00
0:00
(ĐTCK) Kim loại bạc gần đây đã trải qua một chu kỳ tăng trưởng giá phi thường, phá vỡ kỷ lục mọi thời đại và có lúc chạm ngưỡng trên 64 USD/ounce. Đợt tăng vọt này bắt nguồn từ sự mất cân đối cung-cầu rõ rệt trên thị trường.

Cụ thể, nhu cầu mạnh mẽ từ cả lĩnh vực công nghiệp và đầu tư đã tạo ra một tình trạng thâm hụt vật chất (physical deficit) đáng kể. Sự thiếu hụt này càng trầm trọng hơn do lượng dự trữ tại các sàn giao dịch kim loại lớn sụt giảm, kết hợp với dòng vốn tìm nơi trú ẩn an toàn duy trì mạnh mẽ suốt năm tài chính.

Cán cân cung - cầu

Về phía nguồn cung: Thị trường bạc toàn cầu đã liên tục ghi nhận tình trạng thiếu hụt nguồn cung từ năm 2021 đến nay. Nguyên nhân chính là sự bùng nổ của ngành năng lượng tái tạo, đặc biệt là nhu cầu khổng lồ từ các tấm pin quang điện (PV panels).

Tổng nguồn cung bạc hàng năm duy trì ổn định gần 1 tỷ ounce (Moz). Hơn 80% lượng cung này đến từ khai thác mỏ, phần còn lại chủ yếu là từ hoạt động tái chế. Các quốc gia khai thác hàng đầu thế giới bao gồm Mexico (6,300 tấn/năm), Trung Quốc (3,300 tấn/năm), và Peru (3,100 tấn/năm).

Độ co giãn theo giá của nguồn cung bạc cực kỳ thấp do tính chất là sản phẩm phụ: Khoảng 72% bạc được khai thác là phế phẩm đi kèm của các mỏ chì, kẽm, đồng và vàng. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi giá bạc tăng vọt lên 100 USD/ounce, sản lượng khai thác sẽ không thể tăng lên đáng kể trừ khi nhu cầu đối với các kim loại chính (đồng, kẽm) cũng gia tăng. Hệ quả là, khi vốn đầu cơ đổ vào, biên độ tăng giá của bạc thường lớn hơn so với các kim loại cơ bản có khả năng điều chỉnh nguồn cung linh hoạt.

Tình trạng đình trệ và suy giảm trữ lượng tại các mỏ chủ chốt ở Mexico hay Peru còn có nguy cơ làm tăng mức độ khan hiếm nguồn cung trong tương lai. Nguồn tái chế, mặc dù tăng lên 6% tổng cung gần đây, chủ yếu vẫn là từ trang sức và bạc vụn, không đủ để lấp đầy thâm hụt.

Về phía nhu cầu: Tổng nhu cầu đối với bạc đã gần như luôn vượt qua nguồn cung kể từ năm 2020. Nhu cầu này chủ yếu được dẫn dắt bởi sự tăng trưởng không ngừng trong sản xuất công nghiệp, chiếm khoảng 58% tổng nhu cầu ước tính cho năm 2024.

Tổng nhu cầu từ tấm pin năng lượng mặt trời đã tăng 122% trong giai đoạn 2021-2024, đạt gần 200 Moz/năm, trở thành động lực chính thúc đẩy nhu cầu công nghiệp với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 7.3%.

Mặc dù có dự báo về sự giảm lượng bạc sử dụng trên mỗi tấm pin PV nhờ công nghệ cải tiến, nhu cầu từ các ngành công nghiệp mới nổi như xe điện (EVs)trung tâm dữ liệu (data centers) được kỳ vọng sẽ bù đắp hoàn toàn sự sụt giảm này. Nhu cầu từ ngành ô tô được dự kiến đạt gần 90 Moz vào năm 2025.

Cân bằng cung - cầu của bạc vật lý Nguồn: Silver Institute, Exness Investment Bank
Cân bằng cung - cầu của bạc vật lý
Nguồn: Silver Institute, Exness Investment Bank

Sự cạn kiệt trrên sàn giao dịch thúc đẩy dòng vốn đầu tư

Dòng vốn đầu tư là yếu tố quyết định tạo nên đợt tăng giá nhanh chóng của bạc trong thời gian gần đây và trong phần lớn biến động của giá bạc.

Khủng hoảng Tồn Kho Vật Chất: Sự thiếu hụt tồn kho bạc tại LME (Sở Giao dịch Kim loại Luân Đôn) là do nhu cầu mua trước lễ hội tăng đột biến tại Ấn Độ. Khi giá vàng tăng mạnh, một lượng lớn nhà đầu tư và người tiêu dùng chuyển sang mua bạc vật lý, làm cho tồn kho tại sàn giao dịch không còn đủ để đáp ứng các hợp đồng tương lai. Lượng bạc nhập khẩu vào Ấn Độ đã tăng gấp đôi, lên 225 Moz trong năm 2024 và xu hướng này được dự báo tiếp diễn trong năm 2025.

Từ sự khan hiếm này, việc chuyển dịch tồn kho từ Trung Quốc sang châu Âu tăng mạnh (hơn 660 tấn trong tháng 10) đã đẩy tồn kho tại các sàn giao dịch Trung Quốc (SGE, SHFE) xuống mức thấp nhất trong 10 năm. Hiện tượng hợp đồng giao ngay tại Thượng Hải có giá cao hơn hợp đồng tương lai (backwardation) là một dấu hiệu kinh điển của tình trạng khan hiếm vật lý cấp bách.

Tồn kho bạc tại SGE và SHFE Nguồn: Bloombergs

Tồn kho bạc tại SGE và SHFE

Nguồn: Bloombergs

Dòng vốn ETPs (Exchange-Traded Products) tăng trưởng liên tục: Nhu cầu mua ròng liên tục kể từ năm 2024 cho thấy bạc không chỉ được xem là tài sản trú ẩn mà còn là một tài sản đầu tư chiến lược thay thế các kim loại quý khác. Thị trường nhận thấy Tỷ Lệ Vàng/Bạc (Gold/Silver Ratio) đạt mức kỷ lục trên 106 lần vào tháng 4/2025 (mức cao nhất 5 năm), cho thấy vàng đã tăng nhanh hơn bạc và sự lệch pha rất lớn . Tuy nhiên, tỷ lệ này sau đó đã giảm mạnh về vùng 67,7 hiện tại. Sự sụt giảm này đã giúp giá bạc bắt kịp, thậm chí vượt hiệu suất tăng trưởng của vàng trong năm nay, nhưng vẫn cao hơn mức 50 thường được các nhà đầu tư chuyển hướng sang vàng làm tài sản đầu tư thay thế theo “80/50 rule”.

Thêm vào đó, những bất ổn về thuế quan, các dấu hiệu suy yếu của thị trường lao động Mỹ, cùng với tình hình địa chính trị toàn cầu vẫn đang thúc đẩy nhà đầu tư dịch chuyển sang tài sản trú ẩn. Điều này là động lực để bạc duy trì mức giá cao và giữ dòng tiền vào các sản phẩm ETPs ở mức ròng.

Tổng hợp dự báo của các tổ chức Nguồn: Các công ty, Exness Investment Bank tổng hợp

Tổng hợp dự báo của các tổ chức

Nguồn: Các công ty, Exness Investment Bank tổng hợp

Tóm lại: Sự kết hợp giữa thâm hụt vật chất do nhu cầu công nghiệp và đầu tư vật lý tăng vọt làm cạn kiệt hàng tồn kho, cùng với tình hình thế giới bất định làm gia tăng nhu cầu đầu tư vào các sản phẩm ETPs, đã thúc đẩy giá bạc tăng trưởng mạnh mẽ. Các tổ chức tài chính lớn trên thế giới nhận định bạc vẫn là một kênh đầu tư hấp dẫn với tiềm năng tăng giá cao trong năm 2026. Họ kỳ vọng Tỷ Lệ Vàng/Bạc có thể tiếp tục giảm về mức trung bình 60-65 lần, từ đó giá bạc hoàn toàn có khả năng đạt mức trung bình khoảng 70-75 USD/ounce trong năm 2026.

Tin bài liên quan