Bộ Công thương thừa nhận vẫn còn những tồn tại, yếu kém, đặt mục tiêu lớn 2023

Bộ Công thương thừa nhận vẫn còn những tồn tại, yếu kém, đặt mục tiêu lớn 2023

0:00 / 0:00
0:00
(ĐTCK) Năm 2023, ngành công thương phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng 8-9%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 6%; cán cân thương mại duy trì xuất siêu...

Khu vực FDI chiếm 74% tổng kim ngạch xuất khẩu

Tại buổi họp tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 do Bộ Công Thương tổ chức, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, dự kiến năm 2022, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng hơn 9%, cao hơn cùng kỳ năm trước (tăng 4,8%), đạt mục tiêu tăng trưởng của ngành.

Đáng chú ý, xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế, dự kiến năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 732 tỷ USD, tăng khoảng 10% so với năm 2021. Trong đó, xuất khẩu dự kiến tăng khoảng 10,5%, đạt khoảng 371,5 tỷ USD, hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch được Quốc hội và Chính phủ giao (kế hoạch tăng 8%).

"Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 7 liên tiếp với thặng dư gần 11 tỷ USD, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế”, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh.

Ông Trần Quốc Khánh - Thứ trưởng Bộ Công thương

Ông Trần Quốc Khánh - Thứ trưởng Bộ Công thương

Mặc dù xuất khẩu tăng cao, nhưng mức độ phụ thuộc vào khu vực FDI vẫn còn lớn (kim ngạch xuất khẩu của khối doanh nghiệp FDI kể cả dầu thô chiếm khoảng 74% tổng kim ngạch xuất khẩu). Giá trị gia tăng trong xuất khẩu chưa được như mong muốn. Năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp 100% vốn Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa cao.

Bên cạnh đó, tốc độ tăng xuất khẩu chậm lại bắt đầu từ quý IV, thị trường bị thu hẹp, đơn hàng giảm, cạnh tranh trên thị trường quốc tế gia tăng. Một số mặt hàng chi phí nguyên liệu vật tư đầu vào tăng cao trong khi mức giá xuất khẩu không tăng làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm… đã ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng xuất khẩu chung của cả nước.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Chỉ Sáng, Chủ tịch Hiệp hội Cơ khí Việt Nam cho rằng, cần tự chủ trong sản xuất cơ khí. Việt Nam đang thiếu các sản phẩm hoàn chỉnh. Hiện chúng ta chưa có quy hoạch, chiến lược, lộ trình làm chủ các thiết bị liên quan đến công nghệ bauxite, đường sắt cao tốc.

“Làm sao lấy 400 tỷ USD thị trường ngành cơ khí làm nguồn động lực, tài nguyên phát triển nền kinh tế đất nước. Đề nghị Bộ Công Thương, cùng các ngành như Giao thông… khi phát triển các chương trình nên có chiến lược nội địa hóa. Thậm chí, trong chừng mực nào đó nên luật hóa. Kiến nghị Bộ trưởng kiến nghị Chính phủ có lộ trình làm chủ thiết bị cơ khí của cả các bộ ngành khác”, ông Sáng nêu.

Sản xuất công nghiệp chậm lại, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn

Về hoạt động sản xuất công nghiệp, tuy phục hồi tốt trong 9 tháng đầu năm, tuy nhiên, tốc độ tăng sản xuất công nghiệp chậm lại từ quý IV, các doanh nghiệp sản xuất đối mặt với việc sụt giảm đơn hàng ở những ngành hàng xuất khẩu lớn như (dệt may, da giày, điện tử, đồ gỗ...), doanh thu giảm, cắt giảm giờ làm, giảm lao động. Rủi ro thiếu hụt nguyên liệu đầu vào cho sản xuất vẫn còn hiện hữu.

Các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp gặp nhiều khó khăn, chi phí vốn tăng ảnh hưởng đến sự phục hồi của sản xuất. Bên cạnh đó, năng lực sản xuất công nghiệp chậm được cải thiện, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp có tính nền tảng, then chốt dẫn đến vẫn tiếp tục nhập khẩu lớn máy móc thiết bị, phụ tùng và nguyên vật liệu cho sản xuất các ngành công nghiệp trong nước.

Mức độ liên kết và hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành và giữa các ngành còn hạn chế; liên kết giữa các doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước còn chậm nên chưa thúc đẩy phát triển kỹ năng quản trị, chuyển giao công nghệ, hình thành các chuỗi cung ứng vật tư, nguyên liệu và cụm liên kết ngành. Chưa có sự tham gia mạnh của các doanh nghiệp trong nước vào các chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ghi nhận những kết quả đạt được trong một năm đầy khó khăn, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, vẫn còn những tồn tại, hạn chế và vấn đề đặt ra cho ngành cần tập trung giải quyết.

"Sản xuất công nghiệp có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, sự tham gia của các doanh nghiệp trong nước vào các chuỗi cung ứng toàn cầu chưa cao. Xuất khẩu vẫn còn phụ thuộc nhiều vào khối FDI, năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa chậm cải thiện; việc chuyển từ hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch còn chậm.

Hệ thống hạ tầng thương mại còn hạn chế, làm gia tăng chi phí, giảm năng lực cạnh tranh, có thời điểm còn xảy ra tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ ở một số địa phương. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm cạnh tranh… có lúc, có nơi còn diễn biến phức tạp. Công tác xây dựng thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thực hiện cải cách hành chính ở một số lĩnh vực, đơn vị còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên còn cho rằng, những hạn chế, yếu kém nêu trên có cả nguyên nhân do kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành và ý thức chấp hành của một số đơn vị, bộ phận, cá nhân chưa tốt. Năng lực, trình độ, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức chưa cao, sự phối hợp trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ giữa các đơn vị, bộ phận với nhau và với bộ, ngành, địa phương có lúc, có việc còn hạn chế. Công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát của cấp trên đối với cấp dưới ở một số đơn vị chưa sâu sát, kịp thời...

Các mục tiêu lớn 2023

Để góp phần đạt tốc độ tăng trưởng GDP của cả nước năm 2023 ở mức 6,5%, ngành công thương phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng 8-9%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 6%; cán cân thương mại duy trì xuất siêu; Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 8-9%...

Với những mục tiêu này, Bộ Công thương đề ra 8 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có việc kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo tháo gỡ những điểm nghẽn, tạo sự chủ động nâng cao năng suất lao động; Tập trung xây dựng Luật phát triển công nghiệp và các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp có tính nền tảng. Tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh để đưa các dự án công nghiệp lớn có vai trò quan trọng đi vào vận hành nhằm gia tăng năng lực sản xuất; hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thị trường xuất nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu, phụ tùng, linh kiện phục vụ cho sản xuất, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tập trung thực hiện đồng bộ và triển khai hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và mặt hàng xuất nhập khẩu.

Phát triển mạnh thương mại nội địa để khai thác có hiệu quả thị trường gần 100 triệu dân. Đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử để khai thác có hiệu quả hơn sự phát triển mạnh mẽ của xu hướng số hóa nền kinh tế; tăng cường hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường; đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, cạnh tranh không bình đẳng, phòng vệ thương mại... bảo đảm môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, bình đẳng cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, để thực hiện chính sách thu hút đầu tư FDI trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại, Bộ Công Thương sẽ đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm khuyến khích, ràng buộc các doanh nghiệp này có sự lan tỏa, chia sẻ, hỗ trợ thực chất các doanh nghiệp trong nước để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, phát triển kỹ năng quản trị, hình thành các chuỗi cung ứng...

Tin bài liên quan