Phiên thảo luận tại hội trường ngày 24/5 về dự thảo nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Chiều nay (29/5) trong phiên họp cuối cùng của đợt 1, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ bấm nút Nghị quyết về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Trước đó, thảo luận tại tổ và hội trường, nhiều đại biểu quan tâm 3 nhóm chính sách được Chính phủ bổ sung nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, gồm:
Thứ nhất, xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội;
Thứ hai, điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Thứ ba là hoàn trả tiền sử dụng đất, kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hoặc khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, tại báo cáo tiếp thu, giải trình hoàn thành ngày 28/5 gửi đại biểu, Chính phủ cho biết trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội và ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Nghị quyết chỉnh lý theo hướng lược bỏ quy định chính sách Nhà nước hoàn trả tiền cho chủ đầu tư có quyền sử dụng đất hoặc thỏa thuận nhận chuyển quyền sử dụng đất hoặc ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Đồng thời, dự thảo Nghị quyết cho phép chủ đầu tư được tính các chi phí này vào chi phí đầu tư của dự án nhưng không vượt quá số tiền được xác định theo bảng giá đất của loại đất, hình thức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất mà chủ đầu tư có quyền sử dụng đất hoặc nhận chuyển quyền sử dụng đất.
Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát những vướng mắc, hạn chế trong phát triển nhà ở xã hội để hoàn thiện Luật Nhà ở năm 2023 trong thời gian tới.
Về quy định điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, Chính phủ giải thích, nội dung này nhằm thể chế hóa kịp thời Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 28/2/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và Kết luận số 137-KL/TW của Bộ Chính trị ngày 28/3/2025 về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội đảm bảo phù hợp với việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính theo Kết luận của Bộ Chính trị.
Theo đó, chính sách này nhằm tăng cường hỗ trợ nhà ở xã hội cho người dân, nhất là đối tượng chịu tác động của việc sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo trong các văn bản của Đảng.
Điều 9 dự thảo trình Quốc hội thông qua quy định: Điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
1. Đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được sắp xếp lại thì căn cứ vào phạm vi đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án trước thời điểm sắp xếp lại để xác định điều kiện về nhà ở đối với đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở.
2. Trường hợp đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở có địa điểm làm việc cách xa nơi ở của mình thì điều kiện về nhà ở để được mua, thuê mua nhà ở xã hội là chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc. Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết về trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Về quy định xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội, theo Chính phủ, đây không phải là chính sách mới mà là quy định cắt giảm thủ tục hành chính hiện hành tại Luật Nhà ở năm 2023 nhằm thể chế hóa kịp thời yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với tăng cường giám sát, tạo chủ động cho chủ đầu tư tại Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Theo đó, dự thảo Nghị quyết quy định theo hướng chủ đầu tư tự xây dựng, phê duyệt giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội. Sau khi hoàn thành, bàn giao, chủ đầu tư thực hiện kiểm toán, quyết toán và gửi cơ quan chuyên môn cấp tỉnh để kiểm tra (thay vì phải trình thẩm định tại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh).
