Kết cấu hạ tầng nông thôn TP. Cần Thơ ngày càng đồng bộ (Nguồn: Báo Cần Thơ)
Huy động tối đa nguồn lực
Thời gian qua, TP. Cần Thơ đã triển khai thực hiện tốt các chủ trương, chính sách về chương trình mục tiêu quốc gia. Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã phát huy vai trò, trách nhiệm trong quá trình lãnh đạo, triển khai chương trình mục tiêu quốc gia tại đơn vị, địa phương, bảo đảm đạt kết quả và tiến độ đề ra.
Trong năm 2025, tổng nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn TP. Cần Thơ đạt hơn 1.602 tỷ đồng (ngân sách Trung ương hơn 644 tỷ đồng; ngân sách địa phương hơn 958 tỷ đồng). Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 294,653 tỷ đồng; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hơn 1.179 tỷ đồng và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững hơn 128 tỷ đồng.
Song song đó, Thành phố thực hiện cơ chế lồng ghép nguồn vốn, góp phần huy động tối đa các nguồn lực ngân sách nhà nước từ các chương trình, dự án đầu tư công cho các chương trình mục tiêu quốc gia, với tổng nguồn vốn huy động, lồng ghép thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 là hơn 16.350 tỷ đồng.
Kết quả đầu tư của 3 chương trình mục tiêu quốc gia trên, cùng với lồng ghép các dự án khác đã tạo tác động lớn, làm cho bộ mặt nông thôn, các xã có đồng bào dân tộc thiểu số, xã đặc biệt khó khăn có những thay đổi cơ bản, nhất là về hạ tầng giao thông nông thôn, trường học, trạm y tế... Các lĩnh vực y tế, giáo dục, đào tạo, văn hóa - xã hội có bước chuyển biến tích cực; công tác giảm nghèo đạt kết quả cao, đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt.
Cụ thể, đối với Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đến nay, hầu hết các chỉ tiêu trọng tâm của Chương trình trên địa bàn TP. Cần Thơ cơ bản hoàn thành và đạt kết quả tích cực, góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tính đến ngày 31/10/2025, Thành phố đã giải ngân nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2025 thực hiện Chương trình là 132,582/294,653 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 45%; phấn đấu đến ngày 31/12/2025 giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn được giao trong năm.
Tuy vẫn còn một số chỉ tiêu chưa đạt so với kế hoạch do nguyên nhân khách quan (thiếu quỹ đất, đối tượng thụ hưởng thu hẹp, chồng chéo chính sách), nhưng nhìn chung, công tác chỉ đạo, điều hành, giám sát của UBND thành phố và các ngành chức năng được thực hiện nghiêm túc, bám sát định hướng của Trung ương.
Đối với Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, toàn TP. Cần Thơ (mới) có 7.745 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,85% và 28.313 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 3,11%. Đến cuối năm 2025, Thành phố giảm còn 5.745 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,63%. Từ nay đến cuối năm 2025, Thành phố tập trung rà soát, cập nhật dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo sau sáp nhập, nhằm bảo đảm tính liên tục, minh bạch và ổn định của Chương trình trong điều kiện tổ chức hành chính mới.
Cùng với đó, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cũng đạt kết quả tích cực. TP. Cần Thơ hiện có 59/72 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 15 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (xã Trường Long và xã Thới Hưng).
Hiện nay, các xã tập trung đánh giá hiện trạng, củng cố, duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, đặc biệt là các tiêu chí về môi trường, cảnh quan, an ninh chính trị và phát triển kinh tế, nhằm bảo đảm tính liên tục và ổn định của Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong điều kiện tổ chức hành chính mới.
 |
Hiệu quả thiết thực
Có thể nói, các chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Kết quả nổi bật là tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm rõ rệt, khoảng cách phát triển giữa các nhóm dân cư và khu vực từng bước được thu hẹp. Người dân nghèo, nhất là đồng bào vùng dân tộc thiểu số, ngày càng được cải thiện điều kiện sống, tiếp cận thuận lợi hơn với các dịch vụ và nhu cầu thiết yếu như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, văn hóa, thông tin.
Chương trình đồng thời thúc đẩy phát triển nông thôn, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở các vùng khó khăn thông qua hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, tạo việc làm, phát triển sản xuất; qua đó không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, ổn định cuộc sống, mà còn nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần tự lực vươn lên thoát nghèo. Việc triển khai hiệu quả Chương trình tạo sự đồng thuận rộng rãi trong xã hội, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, duy trì ổn định và hướng tới phát triển bền vững.
Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” được phát động, triển khai ngày càng hiệu quả và gắn với cách làm, kết quả cụ thể. Tinh thần thi đua trong hệ thống chính trị và cộng đồng dân cư ngày càng được củng cố và phát triển, nổi bật là thi đua xây dựng hộ văn hóa nông thôn mới, ấp văn hóa nông thôn mới, tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu và phong trào thi đua của các địa phương đăng ký phấn đấu hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Hàng ngàn hộ nghèo được hỗ trợ sinh kế, vay vốn ưu đãi, tham gia các lớp đào tạo nghề và kết nối việc làm. Hệ thống hạ tầng thiết yếu tại các xã nghèo, ấp đặc biệt khó khăn được đầu tư cải thiện, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy thực hiện các tiêu chí nông thôn mới.
Các mô hình giảm nghèo gắn với phát triển kinh tế tập thể, nông nghiệp hữu cơ, Chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm) bước đầu mang lại hiệu quả thực tế và khả năng nhân rộng. Sản phẩm OCOP phát triển mạnh, góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân khu vực nông thôn.
Kết cấu hạ tầng nông thôn ngày càng đồng bộ, diện mạo nông thôn không ngừng đổi mới; thu nhập và điều kiện sống của nông dân không ngừng được cải thiện; tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể; hình thành nhiều vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung có giá trị kinh tế cao; môi trường và điều kiện sinh thái nông thôn có bước chuyển biến tích cực.
Tuy đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng việc triển khai thực hiện một số dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần của các chương trình vẫn còn gặp khó khăn do văn bản hướng dẫn chưa cụ thể, thống nhất, nhất là đối với Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Công tác giải ngân vốn, đặc biệt là vốn sự nghiệp, gặp nhiều vướng mắc do quy trình, thủ tục lập, thẩm định, phân bổ, điều chỉnh và thanh quyết toán phải qua nhiều cấp, nhiều sở, ngành; một số nội dung thực hiện phải xin ý kiến hướng dẫn từ các bộ, ngành Trung ương do chưa có quy định cụ thể, dẫn đến chậm trễ trong giải ngân.
Ngoài ra, trong quá trình triển khai chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nên một số nhiệm vụ của các chương trình mục tiêu quốc gia cần thời gian để rà soát, điều chỉnh, đồng bộ với hệ thống nghị quyết và quyết định phân bổ vốn mới. Điều này phần nào tác động đến tiến độ triển khai và giải ngân nguồn vốn trong giai đoạn chuyển tiếp.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả thực hiện, trong năm 2026, UBND TP. Cần Thơ sẽ tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với thực tiễn địa phương, bảo đảm vừa kế thừa kết quả thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn trước, vừa thúc đẩy mục tiêu giảm nghèo bền vững, phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và xây dựng nông thôn mới theo hướng thực chất, toàn diện và bền vững. Tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành, liên vùng; nâng cao hiệu quả điều hành, điều phối các nguồn lực; bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả triển khai Chương trình.
Đồng thời, đa dạng hóa và lồng ghép hiệu quả các nguồn lực đầu tư; huy động tối đa ngân sách địa phương, đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp và hợp tác công - tư tham gia thực hiện chương trình. Ưu tiên nguồn vốn cho các địa bàn đặc biệt khó khăn, vùng chuyển đổi sinh kế, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Thực hiện lồng ghép linh hoạt các nguồn vốn phát triển hạ tầng, sinh kế, giảm nghèo và an sinh xã hội nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tạo tác động tổng hợp trong phát triển nông thôn bền vững.
