Chứng chỉ môi giới: Cấp thiết vì sự phát triển chung của thị trường

Thực trạng về đào tạo nghề môi giới

Môi giới bất động sản được pháp luật công nhận là một nghề nghiệp trong Luật Kinh doanh bất động sản 2014. Để chuẩn hóa nghề nghiệp này, năm 2015, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 11/2015/TT- BXD quy định, nhân viên môi giới bất động sản phải dự thi sát hạch và có chứng chỉ môi giới bất động sản mới được hành nghề. Quy định này chính thức có hiệu lực từ ngày 16/2/2016.

Theo đó, các nhân viên môi giới cần trang bị cho bản thân các kiến thức chuyên môn sâu về nghề nghiệp và hiểu biết rộng trong nhiều lĩnh vực khác. Sau đó, họ sẽ phải trải qua kỳ thi sát hạch để có được chứng chỉ hành nghề. Theo quy định ở Điều 68, Luật Kinh doanh bất động sản 2014, cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

- Có trình độ tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên;

- Đã qua sát hạch về kiến thức môi giới bất động sản.

- Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản có thời hạn sử dụng là 5 năm.

Theo Thông tư 11, người dự thi sát hạch để được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản phải thi bắt buộc các nội dung gồm kiến thức cơ sở (pháp luật liên quan đến kinh doanh bất động sản, phòng chống rửa tiền trong kinh doanh bất động sản) và kiến thức chuyên môn (tổng quan về dịch vụ môi trường bất động sản, quy trình và kĩ năng môi giới bất động sản, giải quyết tình huống thực tế...). Quy định về chứng chỉ hành nghề đối với nhân viên môi giới bất động sản là một trong những bước quan trọng để xây dựng một thị trường bất động sản minh bạch, chuyên nghiệp và phát triển bền vững.

Tuy nhiên, trên thực tế, theo thống kê của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), lực lượng tham gia hành nghề môi giới bất động sản của Việt Nam hiện khoảng 300.000 người, nhưng chỉ có 27.000 người có chứng chỉ hành nghề theo luật cũ; 8.000 người có chứng chỉ hành nghề theo luật mới. Số còn lại khoảng 265.000 chưa có chứng chỉ hành nghề.

Thực trạng số lượng môi giới chưa có chứng chỉ hành nghề, nhưng tham gia thị trường là một trong những vấn đề được các cơ quan quản lý đặc biệt quan tâm. Bởi lẽ, việc thiếu nghiêm túc trong hoạt động môi giới, chạy theo hoa hồng, phó mặc quyền lợi khách hàng, thậm chí thổi giá, lừa đảo chính là nguy cơ và mầm mống dẫn đến những biến động bất thường của thị trường như giai đoạn trước đây. Hệ quả là hình ảnh của rất nhiều môi giới chuyên nghiệp cũng bị sai lệch trong con mắt của người dân, trở thành các "cò đất”…

Câu chuyện Công ty Địa ốc Alibaba lừa đảo 2.500 tỷ đồng của gần 7.000 người mà không biết những người tham gia mua đất nền "ảo" của Alibaba đến bao giờ mới đòi được tiền là một ví dụ điển hình cho việc các môi giới không có chứng chỉ, không được đào tạo kiến thức chuyên môn, chỉ tin vào những lời huyễn hoặc không căn cứ để rồi đi lừa đảo người mua. Điều đáng đau buồn hơn, do thiếu hiểu biết, các môi giới này đâm đầu đi mồi chài họ hàng, người thân và bây giờ để lại hậu quả.

Phổ cập chứng chỉ nghề môi giới - cần sự vào cuộc của nhiều bên

Môi giới bất động sản là một nghề quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, đây là đội ngũ kết nối cung cầu. Thị trường bất động sản Việt Nam muốn phát triển mạnh và bền vững thì cần một đội ngũ nhân viên môi giới có chuyên môn nghiệp vụ cao.

Chứng chỉ môi giới sẽ giúp nâng cao chất lượng của đội ngũ môi giới, hướng tới sự chuyên nghiệp, thị trường bất động sản Việt Nam hướng tới sự minh bạch trên mọi phương diện: Hình thức kinh doanh, chất lượng sản phẩm, hình thức phân phối sản phẩm.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay dù có nhu cầu nhiều, nhưng việc cấp chứng chỉ ở một số địa phương vẫn còn tương đối hạn chế. Mặc dù quy định cấp chứng chỉ hiện nay đã có trong Luật, nhưng vẫn có sự lỏng lẻo nhất định giữa các địa phương. Việc cấp chứng chỉ được giao cho các sở, ngành của địa phương thực hiện, nhưng có nơi làm bài bản, có nơi còn lỏng lẻo, nên chất lượng hành nghề của các môi giới không đồng đều. Chưa kể, do quy trình giám sát không chặt chẽ, dẫn đến hiện tượng gian lận trong việc thi cử, cấp chứng chỉ hành nghề môi giới.

Vì vậy, yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải thúc đẩy thực hiện các chương trình bồi dưỡng kiến thức, nâng cao trình độ và hoàn thiện các thủ tục pháp lý cho các đại lý, doanh nghiệp, môi giới viên trong lĩnh vực phân phối bất động sản. Đồng thời, các địa phương, cụ thể là Sở Xây dựng cần phải tích cực hơn trong việc xây dựng và tổ chức các chương trình thi cấp chứng chỉ hành nghề môi giới các sàn giao dịch, đơn vị phân phối trên địa bàn của mình.

Tất nhiên, cũng lưu ý rằng, có chứng chỉ môi giới chưa hẳn đã là môi giới bất động sản giỏi, bởi những khóa học cũng chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, chí ít những chương trình đào tạo này giúp cho người tham gia có cơ hội nắm bắt được những nguyên tắc cơ bản khi tham gia thị trường, đầu tiên là nguyên tắc thế nào là đạo đức khi làm nghề môi giới bất động sản.

Khi các nhà môi giới trở nên chuyên nghiệp hơn, ý thức nghề nghiệp rõ ràng hơn, thì họ sẽ biết tự kiểm soát tốt hơn, góp phần hạn chế được sự biến động của thị trường, làm ổn định giá cả, tránh được việc chạy theo, thậm chí tạo ra những cơn sốt giá “ảo”.