Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong (bìa phải) và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent trước khi bước vào đàm phán thương mại và thuế quan tại Geneva vào ngày 10/ 5/2025. Ảnh: AFP
Cả Mỹ và Trung Quốc đều cáo buộc nhau "thất hứa" thực hiện thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được sau đàm phán tại Geneva vào tháng 5/2025, theo Bloomberg. Mối quan hệ giữa hai bên trở nên xấu đi kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại nắm quyền Nhà Trắng, với một loạt chính sách gây xáo trộn làm gia tăng triển vọng bất ổn cho các công ty và nhà đầu tư.
Trung Quốc hôm 7/6 cho biết họ đã chấp thuận một số đơn xin xuất khẩu đất hiếm, nhưng không nêu rõ quốc gia hoặc ngành công nghiệp nào được tham gia. Động thái này được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Trump cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý kích hoạt lại lưu thông khoáng sản và nam châm sử dụng các vật liệu này.
"Chúng tôi muốn đất hiếm, nam châm thiết yếu cho điện thoại di động và mọi thứ khác được lưu thông như trước đầu tháng 4 và chúng tôi không muốn bất kỳ chi tiết kỹ thuật nào làm chậm lại điều đó", ông Kevin Hassett, người đứng đầu Hội đồng Kinh tế Quốc gia tại Nhà Trắng, phát biểu hôm 8/6 trên đài CBS.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trong năm nay khi một loạt đợt tăng thuế đối với hàng hóa của nhau đã khiến thuế quan giữa hai bên vượt xa mức 100%. Các mức thuế quan trên 100% được cho là gây thiệt hại như lệnh cấm vận thương mại.
Mặc dù thỏa thuận đình chiến thương mại mà hai bên đạt được tại Geneva vào tháng 5 nhằm mục đích mở đường cho một cuộc xuống thang, nhưng các cuộc đàm phán sau đó đã nhanh chóng bị đình trệ trong bối cảnh chỉ trích lẫn nhau.
Mỹ phàn nàn về sự sụt giảm các lô hàng nam châm đất hiếm thiết yếu dùng cho xe điện và hệ thống quốc phòng của nước này, trong khi Trung Quốc phản ứng vì Mỹ thắt chặt hạn chế các chip trí tuệ nhân tạo của Huawei Technologies tiếp cận các công nghệ tiên tiến khác và gây sức ép đối với du học sinh tại xứ cờ hoa.
Lệnh hoãn áp thuế của Tổng thống Trump đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ hết hạn vào tháng 8 nếu ông chủ Nhà Trắng không quyết định gia hạn.
Nếu không đạt được thỏa thuận, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump có kế hoạch khôi phục mức thuế quan về mức mà ông đã công bố lần đầu vào tháng 4 hoặc cắt giảm các mức thuế quan hiện vượt quá mức cơ sở 10%.
Tại London, ba quan chức cấp cao của Mỹ, gồm: Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, sẽ gặp một phái đoàn Trung Quốc do Phó thủ tướng He Lifeng (Hà Lập Phong) dẫn đầu, theo Bloomberg.
Tổng thống Trump mới đây đã có kỳ vọng tích cực về mối quan hệ Mỹ - Trung đã trải qua nhiều thăng trầm kể từ khi ông trở lại nắm quyền Nhà Trắng vào tháng 1. Trên mạng xã hội, ông Trump kỳ vọng rằng các cuộc đàm phán giữa hai bên sẽ diễn ra "rất tốt đẹp".
Cuộc điện đàm tốt đẹp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần trước đã gieo cho Phố Wall một số hy vọng rằng hai bên sẽ cắt giảm thuế quan, nhưng sự lạc quan vẫn còn hạn chế. Mặc dù hứa sẽ định hình lại các mối quan hệ thương mại của Mỹ, nhưng Tổng thống Mỹ đến nay mới chỉ đạt được một thỏa thuận thương mại mới (với Vương quốc Anh) với các đối tác.
Trên thực tế, đàm phán thương mại Mỹ - Trung tại Geneva vào tháng trước đã cho thấy thách thức trong việc đạt được thỏa thuận giữa hai siêu cường kinh tế.
"Cả hai bên đều nhầm lẫn, hiểu lầm hoặc diễn giải sai một cách có dụng ý, tùy thuộc vào cách nhìn nhận, về những gì đã được thỏa thuận", ông Josh Lipsky, Chủ tịch phụ trách kinh tế quốc tế tại tổ chức nghiên cứu chính sách Atlantic Council, nhận định.
Sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết ông Trump đã nói với ông Tập rằng sinh viên Trung Quốc được chào đón đến học tập tại Mỹ. Ông Trump cũng cho biết ông sẽ "vinh dự" được chào đón họ.
Bloomberg cho rằng Bắc Kinh dường như đang đặt cược rằng việc thiết lập lại quan hệ thương mại với Mỹ sẽ mang về những chiến thắng hữu hình trong những tuần và tháng tới, bao gồm cả việc cắt giảm thuế quan, nới lỏng kiểm soát xuất khẩu và tình hình bớt căng thẳng hơn.
Còn theo ông Lipsky, Washington và Bắc Kinh "chỉ muốn quay lại dấu mốc họ đã từng đạt được ở Thụy Sĩ với một vài thỏa thuận nữa trên giấy tờ để thực sự hiểu được những gì sẽ được cấp phép, những gì được phép, những gì không được phép".
