“Đất mới” cho dịch vụ ngân hàng bán lẻ

Tiềm năng rất lớn

Chỉ thị của Thủ tướng nêu rõ, từ ngày 1/1/2008, các đối tượng được trả lương qua tài khoản gồm: cán bộ, công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước; sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, công nhân và lao động theo hợp đồng thuộc Bộ Quốc phòng và Bộ Công an… Từ ngày 1/1/2009, sẽ thực hiện trả lương qua tài khoản cho tất cả các đối tượng trên phạm vi toàn quốc.

Cách trả lương phổ biến nhất là mỗi công chức sẽ làm một thẻ ATM, cuối tháng lương được chuyển vào tài khoản, tiền thưởng, thậm chí cả tiền bảo hiểm y tế cũng được chuyển khoản và khách hàng có thể rút tại bất cứ điểm đặt máy ATM nào của ngân hàng. Việc thanh toán bằng thẻ ATM cũng có thể được thực hiện tại hàng nghìn điểm chấp nhận thẻ, khách hàng thậm chí có thể gửi tiết kiệm qua thẻ, thay vì phải trực tiếp thực hiện thủ tục tại các ngân hàng. Đây cũng chính là cơ sở để các dịch vụ bán lẻ của ngân hàng dễ dàng tiếp cận đến khách hàng.

Trên thực tế, thu hút khách hàng qua dịch vụ bán lẻ đang là xu hướng chạy đua của các ngân hàng. Ông Trịnh Thanh Bình, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Quốc tế (VIB Bank) cho biết, VIB Bank đang nỗ lực mở rộng mạng lưới chi nhánh đến các tỉnh, thành phố trên toàn quốc, tạo ra sự nhận diện khả năng tiếp cận dịch vụ sản phẩm ngân hàng bán lẻ của mình một cách nhanh chóng và thuận tiện.

Ngân hàng Công thương (Incombank) cũng đang đẩy mạnh dịch vụ thẻ, với mục tiêu cung cấp nhiều tiện ích, giá trị gia tăng ưu việt cho khách hàng. Sản phẩm thẻ tại Incombank thuộc hàng “phong phú” nhất.

Số liệu thống kê của Bộ Công thương cho thấy, tiềm năng rất lớn của mảng dịch vụ bán lẻ. Năm 2010, dân số ở khu vực đô thị sẽ đạt 26 triệu người, chiếm xấp xỉ 30% tổng dân số, trong đó cơ cấu dân số trẻ dưới 30 tuổi đạt 57%, đây là nhóm khách hàng tiềm năng của các ngân hàng, với đặc điểm năng động, có học vấn cao, thích tiêu dùng. Mức thu nhập bình quân đầu người cũng đang gia tăng, đến năm 2010, GDP đạt 1.100 USD/năm. Hiện nay, hệ thống ngân hàng vẫn tập trung chủ yếu ở khu vực thành thị nhưng mật độ phục vụ còn thấp, đạt trung bình 5-6% và khoảng 22% ở thành phố lớn, trong khi đó tỷ lệ này ở các nước láng giềng là rất cao, khoảng 70-80%.

Nhận xét về tiềm năng của thị trường ngân hàng bán lẻ, ông Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Chiến lược (Ngân hàng Nhà nước) cho rằng, hiện nay bất kỳ một ngân hàng nào đang hoạt động cũng hết sức thành thạo trong kinh doanh các dịch vụ tài chính truyền thống, đặc biệt là dịch vụ tín dụng, vì vậy sự khác biệt là rất nhỏ, cạnh tranh sẽ gay gắt hơn, khách hàng nhờ đó có quyền và có nhiều cơ hội chọn lựa cách thức cung ứng dịch vụ tốt nhất. Điều này khiến cho lợi nhuận từ dịch vụ tín dụng giảm đi nhanh chóng, mặc dù nhu cầu tín dụng vẫn còn rất lớn do kinh tế tăng trưởng nhanh. Thẻ tín dụng và thanh toán sẽ giúp các ngân hàng thương mại phát triển mạnh ngay cả khi hầu hết hoạt động tín dụng bị hút sang các công ty tài chính và TTCK.

Nội đấu ngoại

Dù lộ trình thực hiện cam kết WTO vẫn bảo hộ cho các ngân hàng Việt Nam đến năm 2010, song đại diện các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam không hề giấu kế hoạch chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực dịch vụ bán lẻ. Ông Thomas Tobin, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam cho biết, lượng khách hàng là người Việt hiện tăng khá nhanh trong cơ cấu khách hàng của HSBC. Khách hàng cá nhân có thể mở tài khoản tiền đồng, gửi tiết kiệm tiền đồng, mua chứng chỉ ngoại tệ, chuyển kiều hối, gửi tiền ra nước ngoài phục vụ nhu cầu du học, du lịch, chữa bệnh… “Nhu cầu về dịch vụ ngân hàng bán lẻ ở Việt Nam đang rất lớn nên chúng tôi sẽ tập trung đầu tư vào lĩnh vực này”, ông Tobin tuyên bố.

Standard Chartered Bank cũng không giấu ý định trở thành “cây đa cây đề” trong lĩnh vực còn khá mới mẻ này. Ngoài khách nước ngoài, Ngân hàng này đang có chiến dịch marketing nhắm tới đối tượng khách hàng người Việt có thu nhập ổn định, mở thêm 20-30 chi nhánh ở Việt Nam bên cạnh chi nhánh TP.HCM, phát triển 250 máy ATM trên cả nước và mở rộng điểm chấp nhận thẻ. Các đối thủ ngoại cũng đang ra sức xây dựng, củng cố thương hiệu tại Việt Nam để tăng tính dễ nhận biết nơi khách hàng người Việt.

Tuy còn khá nhỏ bé trước đối thủ ngoại song các ngân hàng nội địa tự nhận “bé hạt tiêu”. Ông Bình cho rằng, ngân hàng nội địa có thế mạnh là năng động và linh hoạt trong việc biến đổi bản thân để đáp ứng nhanh nhu cầu đa dạng của thị trường, trong khi các ngân hàng nước ngoài sẽ cần một thời gian dài để đáp ứng với một thị trường phức tạp về thể chế cũng như đặc điểm đa dạng về nhu cầu của người dân. Để giành thế chủ động trong cuộc cạnh tranh mới, theo ông Nghĩa, các ngân hàng cần mạng lưới đủ lớn, cùng với việc phát triển mạng lưới thì phải có chiến lược cụ thể về phát triển dịch vụ mới.