Các diễn giả trong buổi tọa đàm Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản: Động lực mới, Tầm cao mới
Động lực mới - tầm cao mới
Theo Cục Đầu tư nước ngoài (FIA, Bộ Tài chính), qua hơn 50 năm vun đắp và phát triển, quan hệ “Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á và trên thế giới” giữa Việt Nam và Nhật Bản không ngừng phát triển mạnh mẽ, thực chất, trở thành hình mẫu về mối quan hệ hợp tác đặc biệt tốt đẹp. Đặc biệt, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục là trụ cột quan trọng và điểm sáng nổi bật trong quan hệ hai nước. Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, đồng thời là nhà cung cấp vốn ODA và hợp tác lao động lớn nhất, nhà đầu tư lớn thứ ba, đối tác thương mại và du lịch lớn thứ tư của Việt Nam.
Ông Ito Naoki chia sẻ, những tiến triển cụ thể trong hợp tác song phương cũng đang được ghi nhận rõ nét. Ví dụ, trong lĩnh vực bán dẫn, Nhật Bản sẽ tiếp nhận 250 nghiên cứu sinh tiến sĩ, chiếm một nửa mục tiêu đào tạo 500 sinh viên của Việt Nam đến năm 2030. Đại sứ khẳng định: “Nhật Bản hoan nghênh định hướng cải cách của Việt Nam trong ‘kỷ nguyên mới’ này. Với tư cách là đối tác không thể thay thế, Nhật Bản sẽ tiếp tục phát huy các thế mạnh của mình trong quan hệ hợp tác với Việt Nam”.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó cục trưởng FIA cho biết: “Điều quan trọng là bản chất của mối quan hệ hợp tác này đang thay đổi - hoàn toàn phù hợp với mục tiêu phát triển của Việt Nam: chuyển từ số lượng sang chất lượng, ưu tiên phát triển bền vững và hướng tới nền kinh tế tri thức. Hợp tác đầu tư và kinh doanh giữa hai nước tiếp tục được tăng cường, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất chế biến chế tạo, khoa học công nghệ và y tế”.
Ông Tuấn nhận định, nhiều nghiên cứu cho thấy để đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới có khả năng tạo đột phá là yếu tố tất yếu và Nhật Bản đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Y tế - Điểm sáng trong quan hệ Việt Nam - Nhật Bản
Thời gian tới, hai nước cần mở rộng các cơ chế đẩy mạnh hợp tác song phương về sản xuất thông minh và tự động hóa - những lĩnh vực mà Nhật Bản có chuyên môn vượt trội - để nâng cao lợi thế cạnh tranh và khả năng phục hồi của nền tảng sản xuất Việt Nam
- Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó cục trưởng FIA
Theo FIA, Nhật Bản là đối tác phát triển chủ chốt của Việt Nam trong việc cải thiện cơ sở hạ tầng y tế, quản lý bệnh viện và đào tạo cán bộ y tế. Đầu tư của Nhật Bản tại Việt Nam trong lĩnh vực y tế đang tăng tốc ở hai hướng trọng tâm:
Thứ nhất, hạ tầng và trang thiết bị y tế: Các đối tác Nhật Bản, với sự hỗ trợ của cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), tiếp tục đầu tư vào những bệnh viện trọng điểm.
Thứ hai, y tế số: Việc chuyển đổi số trong ngành y tế đang được đẩy mạnh, tập trung vào xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử, y tế từ xa và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và quản lý hệ thống y tế.
Theo Bộ Y tế Việt Nam, quan hệ hợp tác y tế giữa hai nước đã vượt ra ngoài các dự án riêng lẻ, được nâng tầm thành nền tảng hợp tác chiến lược và bền vững. Trên cơ sở đó, nhiều dự án hợp tác trọng điểm đã được triển khai trong ba lĩnh vực trụ cột: Xây dựng cơ sở hạ tầng y tế hiện đại; Cung cấp trang thiết bị tiên tiến; Nâng cao năng lực nguồn nhân lực y tế.
Tại buổi tọa đàm, các diễn giả cũng nhấn mạnh, trong việc thúc đẩy hợp tác y tế giữa hai nước. Các Tập đoàn Nhật Bản như Takeda, Taisho, Daiichi Sankyo… đang góp phần nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân, qua đó làm sâu sắc thêm quan hệ song phương. Theo đó, vắc-xin phòng sốt xuất huyết của Takeda là vắc-xin đầu tiên được cấp phép tại Việt Nam vào năm 2024, mang đến thêm một giải pháp chủ động trong phòng ngừa dịch bệnh. Đến nay, vắc-xin này đã được phê duyệt tại 41 quốc gia, với hơn 20 triệu liều được phân phối trên toàn cầu.
Ông Benjamin Ping, Tổng giám đốc Takeda Việt Nam cho biết, Nghị quyết 72-NQ/TW, với định hướng nâng cao năng lực y tế dự phòng, là cơ sở để Takeda mong muốn đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong quá trình triển khai nghị quyết, đặc biệt trong công tác phòng, chống sốt xuất huyết - hướng tới mục tiêu không còn ca tử vong do sốt xuất huyết vào năm 2030, theo định hướng của Tổ chức Y tế Thế giới. Tại Việt Nam, Takeda đang góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ y tế trong quản lý, chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết; tăng cường nhận thức cộng đồng; đồng thời nỗ lực mở rộng khả năng tiếp cận vắc-xin rộng rãi cho người dân.
Trong lĩnh vực bệnh hiếm, từ năm 2021 đến năm 2024, Takeda đã phối hợp với Trung tâm Quốc gia về sức khỏe và y tế Toàn cầu của Nhật Bản và Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng TP.HCM để triển khai sáng kiến tăng cường năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh phù mạch di truyền (HAE). Sáng kiến này đã hỗ trợ đào tạo hơn 7.500 nhân viên y tế, giúp sàng lọc 100 người và chẩn đoán kịp thời cho 35 bệnh nhân HAE, qua đó mở rộng khả năng tiếp cận chăm sóc y tế cho nhóm bệnh nhân hiếm này.
