Ông Kazuo Ueda - một giáo sư đại học và là cựu thành viên hội đồng quản trị của BOJ với bằng tiến sĩ Học viện Công nghệ Massachusetts - là sự lựa chọn bất ngờ của Thủ tướng Kishida để thay thế Thống đốc đương nhiệm Haruhiko Kuroda.
Được cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Larry Summers mệnh danh là “Ben Bernanke của Nhật Bản”, ông Ueda đã không có tiếng nói trong việc hoạch định chính sách của BOJ kể từ năm 2005. Nền tảng xuất thân của ông khiến ông được xem là một người ngoài cuộc trung lập với sức mạnh học thuật, là người có thể đánh giá một cách hợp lý cách định hình lại chính sách mà không mất nhiều thời gian mà không cần gắn bó lâu dài với thiết lập kích thích hiện tại.
Junki Iwahashi, nhà kinh tế cấp cao tại Sumitomo Mitsui Trust Bank cho biết: “Ueda không mang màu sắc chính sách mạnh mẽ của Thống đốc Kuroda. Những thay đổi có thể sẽ diễn ra, nhưng có lẽ ông ấy sẽ không vội vàng”.
Ngược lại, Phó Thống đốc BOJ Masayoshi Amamiya có thể gặp khó khăn hơn khi đưa ra quan điểm trung lập đối với bất kỳ đánh giá nào về các biện pháp kích thích, vì ông là một trong những nhà hoạch định chính sách chính trong thập kỷ qua.
Sự lựa chọn bất ngờ khiến nhiều nhà đầu tư tìm kiếm tên của ông Ueda trên Google và cho rằng sự thay đổi chính sách giờ đây có thể sẽ đến sớm hơn. Sự mạnh lên ban đầu của đồng yên và tăng lãi suất đã chỉ ra chiều hướng đó.
Ông Masayoshi Amamiya đã từ chối công việc Thống đốc khi được chính phủ tiếp cận. Một báo cáo của Financial Times chỉ ra rằng, ông Amamiya sau đó đã đề xuất ông Ueda cho vị trí này.
Khi ông Ueda trao đổi với các phóng viên sau khi đồng yên tăng trở lại vào ngày 10/2, ông cho biết: “Chính sách hiện tại của BOJ là phù hợp và việc nới lỏng tiền tệ cần được tiếp tục vào thời điểm này”.
Đồng yên đã nhanh chóng hạ nhiệt sau các bình luận của ông Ueda, điều này cho thấy, các nhà đầu tư đang bắt đầu đánh giá lại quan điểm rằng sự thay đổi nhanh chóng có thể nằm trong chương trình nghị sự.
Dưới thời Thống đốc Kuroda, BOJ đã nhấn mạnh rằng, các biện pháp kích thích phải được duy trì cho đến khi có đủ tiền lương để hỗ trợ lạm phát ổn định khi giá nhập khẩu ổn định.
Trong khi đó, ông Ueda đã kêu gọi BOJ theo dõi cẩn thận diễn biến của cả lạm phát và tiền lương, nhưng cho biết rằng, thật khó để dự đoán con đường trả lương ở Nhật Bản. Là một nhà kinh tế, ông có thể không thích hành động nhanh chóng mà không nhìn thấy nhiều bằng chứng.
Một quyết định quan trọng của BOJ mà ông Ueda cho là có vấn đề, là việc loại bỏ lãi suất bằng 0 vào năm 2000. Với tư cách là thành viên hội đồng quản trị, ông đã giám sát việc đưa ra chính sách, nhưng lập luận rằng cần thêm thời gian để đánh giá sự phát triển khi BOJ bỏ phiếu thông qua từ bỏ chính sách lãi suất bằng 0 và đẩy lãi suất lên.
Sau tin tức tuần trước về khả năng được đề cử của ông Ueda, cuốn sách về chính sách lãi suất bằng 0 của ông hiện không còn xuất bản, đã trở nên phổ biến đến mức giá của nó tăng vọt hơn 18 lần so với mệnh giá 1.870 yên.
Khi ông Ueda rời ngân hàng trung ương vào năm 2005, Thống đốc BOJ khi đó là Toshihiko Fukui đã mô tả đó là sự mất mát của một cuốn bách khoa toàn thư sống.
Các phiên điều trần của quốc hội để xem xét kỹ lưỡng đề cử ông Ueda sẽ bắt đầu vào ngày 24/2. Thống đốc mới dự kiến sẽ bắt đầu công việc vào ngày 9/4.
Trong khi đó, ông Ueda sẽ phải gặp nhiều áp lực khi cố gắng vạch ra một hướng đi an toàn tránh khỏi sự nới lỏng ồ ạt dưới thời Thống đốc Kuroda. Việc giao tiếp với các thị trường sẽ rất quan trọng, vì điều đó có thể gợi ý về định hướng chính sách mà không gây ra làn sóng đầu cơ.
Hôm 10/2, ông Ueda cho biết rằng, ông muốn thực hiện chính sách một cách hợp lý bằng cách xem xét triển vọng của nền kinh tế và đưa ra những lời giải thích dễ hiểu.
“Là một giáo sư, ít nhất ông ấy không có ràng buộc chính trị rõ ràng đối với đường lối chính sách. Nhưng chúng ta vẫn phải để mắt đến kỹ năng giao tiếp của ông ấy”, nhà kinh tế Junki Iwahashi cho biết.
