Nhiều lấn cấn tại Dự án Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIB

Khu công nghiệp Long Bình - Amata.

Theo thông tin của Báo Đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có Báo cáo số 5670/BC – BKHĐT gửi Thủ tướng Chính phủ về kết quả thẩm định Hồ sơ quyết định chủ trương đầu tư Dự án đầu tư và xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIB, tỉnh Đồng Nai.

Đây là dự án do Công ty cổ phần đô thị Amata Biên Hòa đề xuất với quy mô sử dụng đất 27,2 ha, tại phường Long Bình, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Tổng vốn đầu tư của Dự án đầu tư và xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIB là 309,444 tỷ đồng, trong đó vốn góp của nhà đầu tư là 46,4 tỷ đồng; tiến độ thực hiện dự án là từ quý I/2023 đến quý III/2024.

Thời gian thực hiện Dự án là 50 năm kể từ ngày 9/9/2011 (thời gian còn lại của Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIA).

Hai nội dung cần làm rõ

Tại Báo cáo số 5670, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Đồng Nai chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan làm rõ về căn cứ pháp lý, thẩm quyền, trình tự, thủ tục, nghĩa vụ tài chính trong việc cho các hộ dân, tổ chức mượn đất và thu hồi đất đã cho mượn, tạm bàn giao 24,77 ha/27,2 ha cho nhà đầu tư, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và quy định khác của pháp luật có liên quan, không để xảy ra khiếu nại, khiếu kiện.

UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm rà soát quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và quy định khác của pháp luật có liên quan; lấy ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để thực hiện Dự án.

Chính quyền địa phương cũng phải chỉ đạo làm rõ Dự án là Khu công nghiệp mở rộng của Khu công nghiệp Amata hiện hữu (bao gồm cả giai đoạn I, II và IIIA) hay Khu công nghiệp Amata - giai đoạn IIIA.

Sau khi UBND tỉnh Đồng Nai có ý kiến cụ thể và giải trình, làm rõ 2 nội dung nêu trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng xem xét việc quyết định chủ trương đầu tư Dự án theo các nội dung quy định tại khoản 8 Điều 33 Luật Đầu tư năm 2014.

Công ty cổ phần đô thị Amata Biên Hòa phải thực hiện các thủ tục về bảo vệ môi trường theo đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn; đảm bảo xây dựng và phát triển khu công nghiệp phù hợp với định hướng phát triển vùng và liên kết vùng nêu tại điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị quyết số 81/2023/QH15.

Nhà đầu tư cũng phải cam kết tách riêng giai đoạn IIIA và giai đoạn IIIB của Khu công nghiệp Long Bình thành một dự án đầu tư độc lập trong trường hợp giai đoạn I, giai đoạn II của Khu công nghiệp Long Bình không được gia hạn thời hạn hoạt động theo quy định của pháp luật về đầu tư và thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư trong trường hợp này.

UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm rà soát sự chưa thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch 3 loại rừng (rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng sản xuất) trong khu vực thực hiện Dự án, làm rõ nguyên nhân dẫn đến sự chưa thống nhất nêu trên, có giải pháp khắc phục và xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật, trường hợp việc thực hiện giải pháp khắc phục hoặc xử lý vi phạm dẫn đến điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư Dự án thì phải kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Đồng Nai chỉ đạo Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai và các cơ quan có liên quan giám sát, đánh giá việc thực hiện Dự án, trong đó có việc góp đủ vốn, đúng thời hạn của Nhà đầu tư để thực hiện Dự án theo quy định pháp luật về đất đai, doanh nghiệp, kinh doanh bất động sản và pháp luật có liên quan và việc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp, chuyển nhượng Dự án.

Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai phải yêu cầu nhà đầu tư trong quá trình triển khai Dự án nếu phát hiện khoáng sản có giá trị cao hơn khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường thì phải báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giải quyết theo quy định của pháp luật về khoáng sản; phối hợp với Nhà đầu tư triển khai phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định; thực hiện các giải pháp liên quan đến đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp, trong đó có phương án xây dựng nhà ở, công trình xã hội, văn hóa, thể thao cho người lao động.

Để ngỏ việc tách thành dự án độc lập

Tại Báo cáo thẩm định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết nhà đầu tư đề xuất thời hạn hoạt động của Dự án là 50 năm kể từ ngày 09/9/2011 (thời gian còn lại của dự án Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIA).

Theo UBND tỉnh Đồng Nai và giải trình của nhà đầu tư, trường hợp giai đoạn I, giai đoạn II của Khu công nghiệp Long Bình hiện hữu không được gia hạn hoạt động theo quy định của pháp luật thì nhà đầu tư sẽ tách riêng giai đoạn IIIA và giai đoạn IIIB thành một khu công nghiệp hoạt động độc lập.

Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy, tại Giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh số 472033000132 điều chỉnh lần thứ 4 ngày 9/9/2011 được Ban Quản lý các Khu công nghiệp Đồng Nai cấp cho Nhà đầu tư, Dự án Khu công nghiệp Long Bình gồm các giai đoạn như sau: giai đoạn I và II (quy mô diện tích 448,52 ha) có thời hạn hoạt động 50 năm kể từ ngày 31/12/1994; giai đoạn II mở rộng (101,56 ha) có thời hạn hoạt động 50 năm kể từ ngày 5/2/2008; giai đoạn III mở rộng (quy mô diện tích 64,49 ha) có thời hạn hoạt động 50 năm kể từ ngày 9/9/2011.

Như vậy, Dự án Khu công nghiệp Long Bình hiện hữu được đầu tư theo 3 giai đoạn với quy mô diện tích và thời hạn hoạt động khác nhau.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, Ban Quản lý các Khu công nghiệp Đồng Nai chịu trách nhiệm về việc quy định thời hạn hoạt động của Dự án Khu công nghiệp Long Bình hiện hữu phù hợp với pháp luật về đầu tư theo từng thời kỳ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư không chịu trách nhiệm về các nội dung đã được cơ quan, người có thẩm quyền khác chấp thuận, thẩm định, phê duyệt hoặc giải quyết trước đó.

Do các giai đoạn của Khu công nghiệp Long Bình có thời hạn hoạt động khác nhau tương tự như các dự án đầu tư độc lập nên trường hợp các giai đoạn trước không được gia hạn hoạt động theo quy định của pháp luật thì các giai đoạn sau phải tách ra và hoạt động độc lập với giai đoạn trước.

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Ban Quản lý các Khu công nghiệp Đồng Nai rà soát căn cứ pháp lý và thực tế thực hiện đầu tư xây dựng Khu công nghiệp Long Bình, trên cơ sở đó hướng dẫn Nhà đầu tư thực hiện thủ tục tách các giai đoạn của Khu công nghiệp Long Bình thành các dự án đầu tư độc lập theo quy định của pháp luật về đầu tư trong trường hợp cần thiết.

Tại thời điểm hiện nay, khi Khu công nghiệp Long Bình giai đoạn IIIA chưa được tách thành dự án độc lập, thời hạn hoạt động của Dự án (giai đoạn IIIB của Khu công nghiệp Long Bình) được tính theo giai đoạn IIIA của Khu công nghiệp Long Bình đến ngày 9/9/2067 có thể được xem xét với điều kiện Nhà đầu tư cam kết tách riêng giai đoạn IIIA và giai đoạn IIIB của Khu công nghiệp Long Bình thành một dự án đầu tư độc lập trong trường hợp giai đoạn I, giai đoạn II của Khu công nghiệp Long Bình không được gia hạn thời hạn hoạt động theo quy định của pháp luật về đầu tư; thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư trong trường hợp này.

Theo hồ sơ dự án và ý kiến của UBND tỉnh Đồng Nai, khu đất thực hiện Dự án được giao cho UBND tỉnh Đồng Nai quản lý theo Quyết định số 760/QĐ- TTg ngày 21/11/1995 của Thủ tướng Chính phủ, sau đó các tổ chức, hộ dân mượn đất để sử dụng.

Hiện nay, UBND thành phố Biên Hòa đã ban hành Thông báo thu hồi đất đối với các hộ dân, tổ chức mượn đất và đã tạm bàn giao 24,77 ha/27,2 ha cho nhà đầu tư (còn khoảng 2,5 ha của 1 tổ chức và 1 hộ dân chưa bàn giao).

Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng pháp luật về đất đai và pháp luật về tài sản công không có quy định về khái niệm, thẩm quyền, trình tự, thủ tục và nghĩa vụ tài chính trong việc cho các hộ dân, tổ chức mượn đất và thu hồi đất đã cho mượn, tạm bàn giao đất do Nhà nước quản lý cho nhà đầu tư. Thời gian qua đã phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp liên quan đến 748,79 ha được bàn giao cho UBND tỉnh Đồng Nai theo Quyết định số 760/QĐ-TTg ngày 21/11/1995 của Thủ tướng Chính phủ.

Vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai phải chịu trách nhiệm về công tác quản lý đất đai đối với phần diện tích được bàn giao, đảm bảo việc cho các tổ chức, cá nhân sử dụng, quản lý đất có căn cứ pháp lý và tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, quy định khác của pháp luật có liên quan; xử lý các khiếu nại, khiếu kiện phát sinh (nếu có).

Căn cứ quy định của pháp luật về đất đai và các nguyên tắc thẩm định, Dự án thuộc đối tượng được miễn tiền thuê đất 11 năm sau thời gian được miễn tiền thuê đất của thời gian xây dựng cơ bản và không thuộc đối tượng đấu giá quyền sử dụng đất, không thuộc đối tượng đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Tại thời điểm hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chưa nhận được đề xuất của nhà đầu tư nào khác và UBND tỉnh Đồng Nai không kiến nghị thay đổi nhà đầu tư đối với Dự án này. Căn cứ quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công”, việc quản lý tài sản công trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, trong đó có khu đất thực hiện Dự án thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Đồng Nai.

Tuy nhiên, tại các văn bản có ý kiến thẩm định về hồ sơ dự án, UBND tỉnh Đồng Nai chưa nêu rõ ý kiến đối với đề xuất của Nhà đầu tư về việc chấp thuận nhà đầu tư không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Để đảm bảo đủ cơ sở, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận nhà đầu tư không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị giao UBND tỉnh Đồng Nai chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan làm rõ về căn cứ pháp lý, thẩm quyền, trình tự, thủ tục, nghĩa vụ tài chính trong việc cho các hộ dân, tổ chức mượn đất và thu hồi đất đã cho mượn, tạm bàn giao 24,77 ha/27,2 ha cho nhà đầu tư, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và quy định khác của pháp luật có liên quan, không để xảy ra khiếu nại, khiếu kiện.

“UBND tỉnh Đồng Nai rà soát quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và quy định khác của pháp luật có liên quan và lấy ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường để có ý kiến cụ thể về việc chấp thuận nhà đầu tư không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với Dự án”, Báo cáo thẩm định nêu rõ.