Lâu nay, khi nói đến quy hoạch treo, người ta ta thường nghĩ đến lĩnh vực xây dựng cơ bản. Thế nhưng, với lĩnh vực kinh doanh ngân hàng, tưởng như chẳng có liên quan gì cũng đang diễn ra tình trạng tương tự. Số là, mặc dù hiện đã là giữa tháng 2, song vẫn có khá nhiều NHTM không thể xây dựng nổi kế hoạch kinh doanh năm 2012, điều mà những năm trước đây thường đã phải hoàn tất từ lâu. Một số NHTM cũng đã xây dựng kế hoạch kinh doanh cho mình và báo cáo cổ đông, song cũng chỉ là kế hoạch dự kiến, mang tính định hướng. Lý giải cho tình trạng này, nhiều lãnh đạo ngân hàng cho biết, điều này còn phải chờ “phán quyết” của NHNN (!).
Những năm trước, sau khi NHNN công bố định hướng điều hành chính sách tiền tệ, đặc biết tỷ lệ tăng trưởng tín dụng chung của cả hệ thống, các NHTM sẽ “căn” theo đó mà xây dựng kế hoạch kinh doanh của mình. Thế nhưng, dù chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng chung của cả hệ thống đã được công bố từ khá lâu là 15 - 17%, song các NHTM vẫn cứ loay hoay. Thì ra, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2012 của ngành Ngân hàng diễn ra vào cuối năm 2011, lãnh đạo NHNN đã tuyên bố, sẽ không “cào bằng” hạn mức tăng trưởng tín dụng năm 2012 mà sẽ phân theo “sức khỏe” của từng TCTD trên cơ sở xếp loại của cơ quan thanh tra giám sát NHNN, theo nguyên tắc tổ chức nào hoạt động tốt thì được mức tăng trưởng tín dụng cao hơn và ngược lại.
Thế nhưng, cho đến nay, NHNN vẫn chưa công bố bất cứ một thông tin nào về việc phân loại các TCTD. Ngay cả tiêu chí để xếp loại cũng chưa được công bố. Và thế là nảy sinh vô số đồn đoán. Nhiều ý kiến cho rằng, việc phân loại sẽ dựa vào các chỉ tiêu an toàn hoạt động. Tuy nhiên, việc phân chia theo các chỉ tiêu an toàn xem ra cũng chưa hẳn đã chính xác bởi những NHTM vừa tăng vốn lên 3.000 tỷ đồng vào thời điểm nửa cuối năm 2011 thường có hệ số an toàn vốn (CAR) khá cao, song khó có thể nói đây là những ngân hàng hoạt động tốt. Có ý kiến lại cho rằng, việc phân chia sẽ dựa vào quy mô vốn điều lệ. Song, ý kiến này xem ra cũng không khả thi bởi một ngân hàng dù có quy mô vốn nhỏ nhưng vẫn có thể hoạt động an toàn, lành mạnh. Còn nếu xét trên tiêu chí thanh khoản thì ngay cả những ngân hàng lớn, hoạt động lành mạnh cũng có lúc gặp khó khăn về thanh khoản...
Đến giờ này các NHTM vẫn chưa biết được mình sẽ nằm trong nhóm nào và sẽ được giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2012 là bao nhiêu. Trong khi, tín dụng hiện là hoạt động mang lại nguồn thu chủ yếu cho các NHTM trong nước, đặc biệt với các NHTMCP nhỏ, nguồn thu từ tín dụng chiếm tới 70 - 80%. Vì lẽ đó, đến nay, các NHTM chưa thể xây dựng được kế hoạch kinh doanh năm 2012 cho mình và nỗi khổ chỉ tiêu tín dụng “treo” này chưa biết bao giờ mới được tháo gỡ.
Hơn thế, nếu không tính toán cẩn trọng, việc công bố hạn mức tín dụng của từng NHTM sẽ lợi bất cập hại. Lý do là việc công bố này chẳng khác gì NHNN công bố xếp hạng các TCTD. Điều này có thể daẫn tới làn sóng rút tiền khỏi những hàng được xem là yếu kém, gây bất ổn cho hệ thống.
