Cầu Hòa Trung đã được đưa vào sử dụng 10 năm nay mà các đơn vị thi công vẫn chưa nhận được các khoản thanh toán như cam kết.
Bộ Tài chính vừa có công văn số 14323/BTC - PTHT gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc về việc tham mưu Chính phủ bố trí vốn trả nợ Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung.
Làm rõ trách nhiệm
Theo Bộ Tài chính, cầu Hòa Trung thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường Cà Mau - Đầm Dơi thuộc thẩm quyền quản lý, vận hành và bố trí vốn của UBND tỉnh Cà Mau.
Do UBND tỉnh Cà Mau gặp khó khăn về thu xếp nguồn vốn nên tại Thông báo số 55/TB-VPCP ngày 14/2/2015, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã giao: "Về đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung thuộc Dự án nâng cấp, mở rộng đường Cà Mau - Đầm Dơi: Bộ Giao thông vận tải áp dụng hình thức đầu tư phù hợp; thực hiện chỉ định thầu tư vấn, xây lắp và cơ chế nhà thầu ứng vốn thi công theo quy định, ngân sách Nhà nước chi trả hàng năm để hoàn thành trong năm 2015".
Trên cơ sở đó, Bộ Giao thông vận tải đã quyết định phê duyệt dự án (không thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư theo Điều 26 Luật Đầu tư công 2014) và chỉ định nhà thầu là Liên danh CIENCO1 - CIENCO4 ứng vốn để tổ chức triển khai thi công.
Mặc dù công trình đã hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng (tháng 2/2016) nhưng đến nay vẫn đơn vị chủ đầu tư vẫn chưa bố trí được vốn đầu tư công để hoàn trả cho Dự án dẫn tới phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản sau ngày 1/1/2015 với trách nhiệm quản lý nhà nước thuộc về Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng).
Tại công văn số 14323, Bộ Tài chính cho biết, quy định của Luật Đầu tư công 2014, 2019, 2024 và Luật số 90/2025/QH15 chỉ cho phép bố trí vốn kế hoạch đầu tư công để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh trước ngày 1/1/2015.
Đồng thời, tại khoản 6 Điều 16 Luật Đầu tư công năm 2014 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2015) cũng nghiêm cấm việc yêu cầu tổ chức, cá nhân tự bỏ vốn đầu tư khi chương trình, dự án chưa được quyết định chủ trương đầu tư, chưa được phê duyệt hoặc chưa được bố trí vốn kế hoạch, gây nợ đọng xây dựng cơ bản.
Do đó, thẩm quyền cho phép bố trí vốn cho khoản nợ đọng xây dựng cơ bản của Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung (phát sinh sau ngày 1/1/2015) thuộc về Quốc hội.
Từ cơ sở trên, trong thời gian vừa qua, Bộ Tài chính đã có các văn bản báo cáo lãnh đạo Chính phủ về tình hình thực hiện và khó khăn, vướng mắc trong việc bố trí vốn trả nợ Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung.
Theo Bộ Tài chính, tại Nghị quyết số 132/2024/QH15 (điểm i, khoản 2, Điều 4), Quốc hội đã giao Chính phủ: “Báo cáo Quốc hội việc xử lý số nnợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước tại thời điểm ngày 31/12/2022, số nợ phát sinh và dồn tích tại thời điểm ngày 31/12/2023 và ngày 31/12/2024”.
Triển khai Nghị quyết số 132/2024/QH15 của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 36/CT-TTg ngày 3/10/2024 giao các bộ, cơ quan trung ương và địa phương: “Rà soát, xác định chính xác số nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính ... để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền.”
Căn cứ chỉ đạo trên, Bộ Tài chính có văn bản số 4080/BTC-TH ngày 1/4/2025 đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương báo cáo tình hình nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước, trong đó có các khoản nợ đọng phát sinh từ ngày 1/1/2015.
Tại văn bản số 3994/BXD-KHTC ngày 26/5/2025, Bộ Xây dựng đã báo cáo sơ bộ tình hình nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 1/1/2015.
Tuy nhiên tại công văn này, Bộ Xây dựng lại không đề xuất phương án xử lý đối với các khoản nợ đọng xây dựng cơ bản trên, trong đó có Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung.
Cấp thiết thanh toán nợ đọng
Tại công văn số 14323, Bộ Tài chính khẳng định là Bộ Tư pháp và Bộ Xây dựng Xây dựng đều thống nhất ý kiến khoản nợ của Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung là nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 1/1/2015 theo quy định của Luật Đầu tư công, việc bố trí vốn cho Dự án để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Trên cơ sở đó, tại văn bản số 9235/BXD-KHTC ngày 29/8/2025, Bộ Xây dựng kiến nghị Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Để xử lý dứt điểm những tồn tại kéo dài trong việc bố trí vốn trả nợ của Dự án, Bộ Tài chính kiến nghị Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc giao Bộ Xây dựng khẩn trương thực hiện nhiệm vụ đã được lãnh đạo Chính phủ giao, xác định rõ trách nhiệm trong việc để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản, đề xuất số vốn và phương án báo cáo cấp có thẩm quyền về Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung trong tổng thể các khoản nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 1/1/2015 của Bộ Xây dựng; gửi Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng trình Quốc hội xem xét theo thẩm quyền.
“Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm toàn diện về đề xuất, quá trình triển khai thực hiện và quản lý Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung”.
Được biết, hiện đơn vị đại diện chủ đầu tư Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung đã trình Bộ Xây dựng phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung, tỉnh Cà Mau.
Cụ thể, giá trị tài sản hình thành qua đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cầu Hòa Trung là 247,817 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng là 224,66 tỷ đồng (chưa tính lãi phát sinh do thanh toán chậm); tổng nợ phải trả là 247,817 tỷ đồng.
Theo đại diện CIENCO 1, số tiền 225 tỷ đồng với Nhà nước có thể không phải là số tiền lớn, nhưng với đơn vị này là bằng 1/4 vốn điều lệ của Tổng công ty
Sự thiếu hụt dòng tiền từ các dự án xây dựng hạ tầng chưa được thanh toán, trong đó có Dự án cầu Hòa Trung đang khiến Tổng công ty rơi vào tình trạng đứt gãy dòng tiền, gia tăng nợ xấu, gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp vốn đã rất khó khăn.
“Chúng tôi rất mong các cơ quan có thẩm quyền xử lý dứt điểm khoản nợ đọng tại Dự án đầu tư xây dựng Cầu Hòa Trung, tạo điều kiện cho đơn vị thi công nhận được tiền sớm nhất để từng bước giải quyết các khoản chế độ lương, bảo hiểm cho người lao động và trả nợ tín dụng, nhà cung cấp”, đại diện CIENCO1 đề xuất.
