Trong hệ thống thành viên thị trường hiện nay, nhóm CTCK và công ty quản lý quỹ đảm nhiệm vai trò là cầu nối giữa người đầu tư với thị trường.
CTCK có hoạt động môi giới và tự doanh. Xung khắc về quyền lợi của khách hàng (người đầu tư) và của công ty nằm ở khâu này. Do đó, nên cấu trúc lại các CTCK theo 2 loại công ty: công ty môi giới chứng khoán, có các nghiệp vụ: môi giới, tư vấn, quản lý danh mục đầu tư; công ty kinh doanh chứng khoán, có các nghiệp vụ: tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấn và quản lý danh mục đầu tư.
Nghĩa là công ty môi giới chứng khoán không có nghiệp vụ tự doanh và bảo lãnh phát hành, công ty kinh doanh chứng khoán không có nghiệp vụ môi giới. Cơ cấu lại như vậy, người đầu tư sẽ được quan tâm đúng mực hơn.
Đối với vấn đề vốn pháp định của CTCK cũng cần quy định lại, công ty kinh doanh chứng khoán vốn phải lớn, có thể phải đạt tối thiểu 1.000 tỷ đồng và được vay tín dụng. Có như vậy mới tự doanh, bảo lãnh phát hành được, mới là một ngân hàng đầu tư. Công ty môi giới chứng khoán không cần vốn nhiều, có thể vài ba chục tỷ đồng là đủ.
Người quản trị, điều hành, chuyên viên nghiệp vụ bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề chứng khoán. Đồng thời, chứng chỉ hành nghề chứng khoán cũng không nên máy móc phân biệt chứng chỉ môi giới, chứng chỉ tự doanh, chứng chỉ quản lý quỹ như hiện nay và chỉ nên có giá trị trong khoảng 3 - 5 năm.
Chứng chỉ phải hết hạn và sẽ được cấp lại, nhưng người được cấp lại phải tham dự và đạt kết quả một khóa học về luật pháp (mục đích là để cập nhật luật pháp hiện hành).
Đối với mối quan hệ giữa CTCK và DN niêm yết. CTCK là thành viên của Sở GDCK, là những chủ thể trực tiếp hoạt động trên Sở GDCK, họ có những quyền hạn và trách nhiệm rất cụ thể đối với thị trường.
Tổ chức niêm yết không phải là thành viên, họ chỉ là người cung cấp chứng khoán niêm yết. Do đó, CTCK là người đại diện của các tổ chức niêm yết trên Sở GDCK, chịu trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ và ứng phó trước các vấn đề đặt ra cho tổ chức niêm yết.
Nghĩa là đứng sau một tổ chức niêm yết phải có một CTCK, là công ty đã tư vấn cho tổ chức niêm yết đưa chứng khoán lên sàn (gọi là công ty tư vấn). Công ty tư vấn phải bám sát hoạt động của tổ chức niêm yết (thân chủ) để góp phần giải quyết các vấn đề thị trường đặt ra.
Một công ty đại chúng muốn niêm yết một loại chứng khoán, bắt buộc phải có một công ty tư vấn giới thiệu. Giá chứng khoán của tổ chức niêm yết biến động tiêu cực, công ty tư vấn phải lo.
Trên thế giới có những Sở GDCK quy định, một loại chứng khoán nào đó 5 phiên liên tục không có giao dịch sẽ bị loại khỏi danh sách chứng khoán niêm yết, vì vậy đến phiên thứ 5 công ty tư vấn phải can thiệp, tạo ra được một giao dịch nếu muốn duy trì chứng khoán niêm yết.
Trong khi đó, nghĩa vụ quan trọng nhất của tổ chức niêm yết là phải công khai, minh bạch hoạt động theo quy chế công bố thông tin; phải bảo vệ quyền lợi và đối xử bình đẳng với mọi cổ đông; không được can thiệp vào giá chứng khoán trên thị trường; được mua, bán cổ phiếu quỹ (cổ phiếu đã phát hành của chính công ty) vì một mục tiêu duy nhất là điều chỉnh giảm hoặc tăng vốn điều lệ theo nhu cầu kinh doanh.
Cổ đông chủ chốt của công ty phải tuân thủ những hạn chế về giao dịch, chuyển nhượng cổ phiếu và phải công khai minh bạch các giao dịch đó trong giới hạn được phép.
Đối với những người hành nghề môi giới chứng khoán, vấn đề đạo đức nghề nghiệp là vô cùng quan trọng bên cạnh hệ thống luật pháp hoàn chỉnh, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý người đầu tư. Trong đa số vụ vi phạm, nếu không có sự tiếp tay của người môi giới thì sẽ không có các hành vi thao túng thị trường.
Để nâng cao đạo đức nghề nghiệp của người môi giới, bên cạnh việc phải ban hành bộ quy tắc ứng xử của người môi giới, việc thành lập hiệp hội môi giới chứng khoán là việc cần làm ngay, trong đó thành viên hiệp hội là những người có chứng chỉ hành nghề chứng khoán. Hiệp hội có các hình thức kỷ luật đối với thành viên vi phạm tôn chỉ. CTCK sẽ không tuyển dụng những người bị hiệp hội xử lý kỷ luật.
Một vấn đề nữa Luật Chứng khoán sửa đổi cần xem xét điều chỉnh là vấn đề công bố thông tin. Trên thực tế, thông tin thị trường là tồn tại lớn nhất của thị trường hiện nay.
Công ty đại chúng, bao gồm cả công ty niêm yết và chưa niêm yết, sử dụng vốn của công chúng đầu tư để kinh doanh, do đó công ty phải công khai, minh bạch hoạt động trước công chúng - đó là triết lý của vấn đề thông tin. Vì vậy, công khai, minh bạch thông tin là mối quan hệ giữa công ty đại chúng với công chúng đầu tư.
UBCK và Sở GDCK là người trung gian quản lý, giám sát, để đảm bảo thông tin từ công ty tới công chúng được tốt nhất. Vì vậy, nội dung thông tin phải thống nhất cho tất cả các công ty, là những gì người đầu tư cần. Đó là những vấn đề liên quan tới kinh doanh, trong đó quan trọng nhất là tình hình tài chính.
Thông tin rất cần cập nhật, hàng tháng là tốt nhất. Phương thức công bố thông tin nên thống nhất qua Internet. Công ty niêm yết thiết lập website của mình theo mẫu thống nhất, tất cả thông tin được công bố qua website, theo thời hạn quy định của UBCK. Người đầu tư và các cơ quan quản lý khai thác thông tin qua website đó. Nếu làm được như vậy, thị trường sẽ có thông tin đầy đủ, kịp thời, công bằng và minh bạch hơn, từ đó hạn chế được thông tin và giao dịch nội gián.
