Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội vừa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” liên quan tới nhà đất tại số 296, 298, 300 phố Bà Triệu.
Trong vụ án này, Lương Thế Hiển (tên khác là Lương Xuân Hiển), nguyên Phó chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội (đã nghỉ hưu) và vợ là Nguyễn Thị Liên bị xét xử với cáo buộc đã lợi dụng việc ký thỏa thuận, hợp đồng giả cách hợp tác đầu tư, chiếm đoạt tài sản.
Ký hợp đồng giả cách để nhờ đứng tên mua nhà đất tại phố Bà Triệu
Theo hồ sơ vụ án, 3 thửa đất liền nhau số 296, 298, 300 trên phố Bà Triệu (quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) có tổng diện tích 676 m2. Trong đó, hơn 300 m2 đã được bán và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 11 hộ dân; phần còn lại thuộc sở hữu nhà nước đang cho 3 hộ thuê và làm diện tích chung.
Năm 2017, ông Nguyễn Thanh Thủy (trú tại quận Đống Đa, TP. Hà Nội) mua gom toàn bộ đất của 11 hộ dân để kinh doanh bất động sản và được cấp 11 sổ đỏ đứng tên mình.
Phần đất còn lại thuộc sở hữu nhà nước, ông Thủy cũng muốn mua để thuận lợi làm ăn, nhưng không thuộc trường hợp được mua. Thời điểm này, Lương Thế Hiển đã về hưu, nhưng giới thiệu là có mối quan hệ, có thể đứng tên giúp làm thủ tục mua nhà đất trên với giá thấp, chuyển đổi đất sử dụng chung và gộp thửa, nên ông Thủy đã nhờ Hiển giúp đỡ.
Viện Kiểm sát đề nghị tiếp tục kê biên 3 thửa “đất vàng” tại phố Bà Triệu, cho đến khi ông Thủy có nghĩa vụ hoàn trả, nộp thay cho em trai là Nguyễn Văn Dương số tiền 35 tỷ đồng vào cơ quan thi hành án để bồi thường trách nhiệm hình sự (Dương là Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty TNHH Đầu tư phát triển an ninh công nghệ cao - CNC, bị kết án 10 năm tù trong vụ án liên quan tới Phan Sào Nam, đang thi hành án)
Hai bên thống nhất, làm các hợp đồng giả cách hợp tác kinh doanh, để hợp thức việc đứng tên làm thủ tục như trên, tiền công ông Thủy phải trả là 7 tỷ đồng.
Theo đó, ông Thủy đã ký hợp đồng với Nguyễn Thị Liên, trị giá tạm tính là 200 tỷ đồng, mỗi bên góp 50%.
Ông Thủy cũng viết các giấy nhận tiền góp vốn và chuyển nhượng lại phần vốn đã góp, ký các hợp đồng công chứng chuyển nhượng nhà đất trên với Liên và Hiển.
Sau khi làm xong các thủ tục mua nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước, chuyển đổi đất sử dụng chung, gộp các giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà đất tại số 296, 298, 300 - Bà Triệu và được Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp 4 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Hiển và Liên, thì Hiển không trả cho ông Thủy, mà chiếm đoạt và bán toàn bộ cho ông Lê Hải An (trú tại TP. Hà Nội) với giá gần 320 tỷ đồng.
Trước Hội đồng Xét xử, ông Thủy khẳng định, chỉ nhờ vợ chồng Hiển - Liên đứng tên làm thủ tục mua nhà đất ở trên phố Bà Triệu, nhưng đã bị chiếm đoạt và bán cho người khác. Tuy nhiên, bị cáo Hiển không thừa nhận hành vi phạm tội, đồng thời cho rằng, việc hợp tác đầu tư mua gom nhà đất với ông Thủy là có thật, cũng như có việc vợ chồng Hiển chuyển tiền 3 lần, với tổng cộng 200 tỷ đồng như 3 giấy nhận tiền mà ông Thủy đã ký.
Sử dụng tiền bán “đất vàng” để mua nhà cho con
Theo xác định của cơ quan điều tra, sau khi nhận được tiền bán nhà đất tại phố Bà Triệu, Lương Thế Hiển đã sử dụng để mua 2 nhà đất, gồm các nhà đất có diện tích 330,5 m2 tại K7-18 và nhà đất với diện tích 376,3 m2 tại K7-03, thuộc Dự án nhà ở thấp tầng, Lô đất BT01 tại Khu đô thị Ciputra, đứng tên hai con trai của Hiển.
Tuy nhiên, quá trình điều tra bổ sung, Lương Thế Hiển đã thay đổi lời khai. Bị cáo này khẳng định, Nguyễn Thị Liên là người sử dụng toàn bộ số tiền ông Lê Hải An đã chuyển vào tài khoản của Liên.
Kết quả hỏi cung bị can Nguyễn Thị Liên và sao kê tài khoản ngân hàng của Liên đã xác định, tổng số tiền 119 tỷ đồng ông Lê Hải An chuyển, Liên đã sử dụng hết theo yêu cầu của Hiển.
Theo đó, Liên đã chuyển tiền vào tài khoản của ông Phương Kim Thảo 5 lần, với tổng số tiền 69,7 tỷ đồng để thanh toán mua 2 lô đất tại Khu đô thị mới Yên Hòa (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội).
Ngoài ra, Liên cũng đưa tiền cho Hiển đi mua vàng và sử dụng vào một số mục đích cá nhân khác.
Trong quá trình điều tra vụ án, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã thu giữ, phong tỏa, kê biên hàng loạt tài sản liên quan, như các thửa đất số 296, 298, 300 phố Bà Triệu; nhà đất tại K7-03 và K7-18 thuộc Dự án nhà ở thấp tầng, Lô đất BT01 tại Khu đô thị Ciputra, đứng tên hai con trai Hiển là Lương Trung Hiếu và Lương Thành Trung.
Ngoài ra, còn có 2 thửa đất 1.050 m2 và 979,2 m2 tại Khu 1, xã Bảo Yên, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, đứng tên Lương Xuân Hiển.
Đề nghị mức án 18-20 năm tù về tội “Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”
Theo bản luận tội của Viện Kiểm sát, bị cáo Hiển không nhận tội, nhưng quá trình điều tra, xét hỏi tại tòa, có đủ cơ sở để xác định, không có việc hợp tác kinh doanh, không có việc giao nhận số tiền 200 tỷ đồng giữa ông Thủy và bị cáo Liên. Mục đích của việc ký các giấy tờ trên để hợp thức việc nhờ Hiển mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước với giá thấp. Nhưng sau khi làm xong các thủ tục và được cấp sổ, Hiển đã không trả lại nhà đất cho ông Thủy, mà chiếm đoạt, bán cho người khác. Như vậy, đủ căn cứ để quy kết hành vi của bị cáo Hiển như cáo trạng truy tố.
Đánh giá về vụ việc trên, Viện Kiểm sát cho biết: “Hành vi của các bị cáo Hiển và Liên là nguy hiểm cho xã hội. Các bị cáo có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt nhà đất của ông Thủy với giá trị đặc biệt lớn, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của cá nhân được pháp luật bảo vệ. Nguyên nhân xuất phát từ động cơ về kinh tế nhằm thu lợi bất chính. Hành vi của các bị cáo Hiển, Liên thuộc loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Đặc biệt, bị cáo Hiển không nhận tội, chưa khắc phục hậu quả, nên cần thiết áp dụng mức án nghiêm khắc, cách ly khỏi đời sống xã hội”.
Thêm vào đó, trong vụ án này, bị cáo Hiển giữ vai trò chính, nhờ vợ ký hợp đồng hợp tác, các giấy biên nhận tiền, biên bản thanh lý hợp đồng, các công chứng, chuyển nhượng quyền sử dụng 3 khu đất với ông Thủy, sau đó lại ký các hợp đồng bán các nhà đất trên cho ông Lê Hải An.
Hơn nữa, bị cáo không nhận tội, khai báo gian dối, cản trở điều tra về nguồn gốc, quá trình sử dụng tiền, tài sản.
Do đó, sau khi công bố bản luận tội, Viện Kiểm sát đã đề nghị Hội đồng Xét xử tuyên mức hình phạt 18 - 20 năm tù đối với Lương Thế Hiển.
Trong khi đó, bị cáo Liên được xác định đóng vai trò đồng phạm, giúp sức cho chồng chiếm đoạt số nhà đất trên và tẩu tán tài sản do phạm tội mà có. Tuy nhiên, bị cáo Liên không tham gia trao đổi, giao dịch nhà đất, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, giúp sức có mức độ bị phụ thuộc, làm theo sự sai khiến của chồng..., nên Viện Kiểm sát đề nghị mức án 30-36 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo.
Về trách nhiệm dân sự, Viện Kiểm sát đề nghị tuyên bị cáo Hiển có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ số tiền hưởng lợi bất chính hơn 319 tỷ đồng cho ông Lê Hải An.
Ngoài ra, buộc thu hồi, hủy bỏ 3 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho ông An. Ông An có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ thửa đất cho ông Thủy.
