Thế nhưng, tất cả các đề án đó vẫn chỉ là lý thuyết chưa được đưa vào áp dụng, còn thị trường nhà đất tiếp tục bị nóng sốt.
Nói nhiều, nhưng không làm
Trước cơn sốt nhà đất những năm 2000-2002, UBND TPHCM đã có ban hành Chỉ thị 08 về chấn chỉnh tăng cường công tác quản lý đất đai... Ngay sau khi ban hành, Chỉ thị 08 như một liều thuốc mạnh ngay lập tức phát huy tác dụng, cắt được cơn sốt nhà đất.
Đồng thời, UBND TP giao cho Viện Kinh tế TPHCM nghiên cứu đề án Chống đầu cơ đất đai. Năm 2004, đề án đã hoàn thành, với một loạt đề xuất các giải pháp chống đầu cơ bằng thuế cũng như biện pháp để bình ổn duy trì thị trường. Trong đó, sẽ đánh thuế luỹ tiến đối với các trường hợp sở hữu hơn 1 căn nhà, vượt quá nhu cầu ở bình thường. Thế nhưng đề án này đã bị... xếp xó ngay sau khi ra đời và rơi vào quên lãng.
Ông Trần Thế Ngọc - Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường, khi đó còn là GĐ Sở Tài nguyên - Môi trường, Phó ban thường trực Ban chỉ đạo phát triển thị trường BĐS TPHCM - cũng đã có một đề án về thực trạng cũng như hướng phát triển thị trường BĐS. Tại thời điểm đó, ông Ngọc đã đề xuất không giao đất cho các dự án nhỏ lẻ cho các nhà đầu tư (NĐT) mà phải quy hoạch phát triển đô thị thành một tổng thể lớn. Các NĐT muốn tham gia phải đấu thầu từng dự án đã được quy hoạch trên nền tổng thể chung của cả một khu vực. NĐT chỉ được phép kinh doanh nhà chứ không được kinh doanh đất... Thế nhưng, đáng tiếc là đề án này đã không được xem xét một cách thấu đáo.
Cho đến thời điểm hiện nay, những dự báo trước đây trong đề án này đã thành sự thực. Hơn 1.000 dự án đã được giao đất, lấp kín quỹ đất nông nghiệp tại các quận, huyện ngoại thành như quận 2, 7, 9, 12, Gò Vấp, Bình Chánh, Bình Tân, Thủ Đức... trở thành lãnh địa của nạn đầu cơ đất đai. Việc phát triển đô thị theo chiều rộng đã để lại một hậu quả khôn lường là hết đất, nhưng TP vẫn không có một khu đô thị nào ra hình ra dáng.
Vai trò điều tiết mờ nhạt
Theo một số chuyên gia, để chống được đầu cơ đất đai trước hết phải có công cụ kiểm soát được nguồn vốn đổ vào thị trường BĐS. Trước năm 2006, thị trường nhà đất là kênh đầu tư thu hút vốn nhàn rỗi và kể cả tiền bẩn lớn nhất ở VN. Năm 2006, TTCK thay thế thị trường BĐS trở thành kênh thu hút đầu tư lớn nhất. Thị trường BĐS đã bị rơi vào trạng thái nguội lạnh. Các nước sử dụng hiệu quả công cụ tài chính để điều tiết nên kiểm soát được đầu cơ.
Trong khi ở VN cho đến nay, những người đầu cơ đất đai, CK vẫn chưa phải đóng một loại thuế nào. Điều này không chỉ làm Nhà nước thất thu thuế mà còn đẩy người nghèo ngày càng xa ước mơ sở hữu nhà ở. Điều đó giải thích vì sao, thị trường BĐS VN nóng - lạnh bất thường, thu nhập của người VN thấp nhưng giá nhà đất ở các TP lớn của VN lại cao một cách bất thường.
