Động lực từ những thay đổi: Giao dịch xuyên trưa, T0 và bán khống
Bộ Tài chính mới đây đã ban hành Quyết định số 3761/QĐ-BTC, phê duyệt kế hoạch triển khai Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030. Trong đó, một nhiệm vụ trọng tâm là nghiên cứu cơ chế vay, cho vay chứng khoán và bán khống có kiểm soát thông qua giao dịch chờ về và giao dịch trong ngày (T0). Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng đang phối hợp nghiên cứu triển khai phiên giao dịch xuyên trưa.
Thực tế triển khai cho thấy, tại Hong Kong (Trung Quốc), việc bỏ nghỉ trưa giúp giá trị giao dịch bình quân tăng từ 60 - 70 tỷ HKD lên 240 - 316 tỷ HKD/ngày, tương đương gấp 3-4 lần. Một loạt các nghiên cứu chỉ ra rằng từ khi cho phép bán khống, các thị trường như Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập hay Trung Quốc ghi nhận thanh khoản cải thiện, giá chứng khoán ổn định hơn và chất lượng thị trường được nâng cao.
Theo dự báo của Chứng khoán DNSE, thanh khoản có thể tăng từ 30.000 - 40.000 tỷ đồng/phiên lên 60.000 - 80.000 tỷ đồng khi cơ chế T0 và bán chứng khoán chờ về được triển khai, nhờ tốc độ xoay vòng vốn nhanh hơn và khả năng phản ứng tức thì trước biến động.
Sự thay đổi này không chỉ tác động tới hành vi nhà đầu tư mà còn tái định hình câu chuyện kinh doanh của ngành chứng khoán. Thanh khoản tăng lên, doanh thu phí môi giới của các công ty sẽ có bước tiến rõ rệt. Song song, nhu cầu sử dụng các công cụ đòn bẩy cũng tăng, hỗ trợ mảng cho vay ký quỹ (margin). Trong khi đó, việc cho phép bán khống tạo ra một nguồn thu mới từ hoạt động cho vay chứng khoán.
Tuy nhiên, những thay đổi mới cũng đòi hỏi các công ty chứng khoán phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Giao dịch xuyên trưa, T0 hay bán khống thúc đẩy thanh khoản, nhưng đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về năng lực tài chính, quản trị rủi ro và khả năng xử lý khối lượng lệnh lớn.
Cổ phiếu chứng khoán sẵn sàng đón cơ hội
Nâng cấp về cơ chế giao dịch không chỉ mở ra dư địa tăng trưởng cho hoạt động kinh doanh, mà còn được hứa hẹn tạo động lực cho cổ phiếu chứng khoán. Sau giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ trong quý III, nhóm cổ phiếu chứng khoán đã bước vào nhịp điều chỉnh sâu.
Nhiều mã ghi nhận mức giảm 30–40% so với vùng đỉnh dù điểm số thị trường phục hồi tích cực từ vùng 1.581 điểm lên 1.717 điểm, phản ánh tâm lý thận trọng của thị trường trong bối cảnh thanh khoản và kỳ vọng lợi nhuận ngắn hạn hạ nhiệt. Tuy nhiên, chính nhịp điều chỉnh mạnh vừa qua đã đưa mặt bằng định giá của nhiều cổ phiếu chứng khoán về vùng hấp dẫn, tạo nền tảng cho một chu kỳ tăng giá mới.
 |
| Diễn biến chỉ số VN-Index từ đầu năm 2025 đến phiên sáng 3/12. (Ảnh: TradingView). |
Bên cạnh những yếu tố nội tại của ngành, thị trường bước vào giai đoạn cuối năm và kỳ vọng hưởng lợi từ “hiệu ứng tháng Giêng”, khi dòng tiền, đặc biệt từ các nhà đầu tư tổ chức, có xu hướng quay lại tìm kiếm cơ hội. Hiệu ứng này cũng góp phần tạo tâm lý tích cực lan tỏa trên toàn thị trường trong tháng đầu năm.
Sự cộng hưởng giữa cơ chế giao dịch mới, mặt bằng định giá cổ phiếu đã chiết khấu đáng kể và tâm lý thị trường dần cải thiện được xem là những yếu tố hỗ trợ cho triển vọng của nhóm cổ phiếu chứng khoán trong giai đoạn tới.
Một cái tên sáng giá hưởng lợi từ đà phục hồi và những cải cách thị trường chứng khoán là cổ phiếu CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS) – đơn vị vừa hoàn thành thương vụ IPO kỷ lục. Theo công bố mới nhất từ HoSE, VPBankS đã nộp hồ sơ niêm yết gần 1,875 tỷ cổ phiếu với mã VPX, tương ứng giá trị niêm yết 18.750 tỷ đồng. Dự kiến, cổ phiếu VPX sẽ lên sàn ngay trong tháng 12/2025 khi toàn bộ quy trình được hoàn tất. VPBankS đang ở vị thế rất thuận lợi để khai thác các cơ hội từ cơ chế giao dịch T0, giao dịch xuyên trưa hay bán khống.
Việc hoàn thành thương vụ IPO kỷ lục giúp VPBankS củng cố hơn nữa nền tảng tài chính, đưa vốn điều lệ lên gần 33.000 tỷ đồng, đứng top 2 toàn ngành. Qua đó, công ty có khả năng triển khai các sản phẩm mới như cho vay chứng khoán để bán khống, cũng như đáp ứng nhu cầu về cho vay margin và ngân hàng đầu tư (IB) ngày càng lớn của khách hàng.
Đồng thời, hệ sinh thái ngân hàng VPBank với hơn 30 triệu khách hàng, gấp gần 3 lần số tài khoản chứng khoán tại Việt Nam, tạo lợi thế đặc biệt cho VPBankS trong việc thu hút khách hàng mới và gia tăng doanh thu môi giới trong bối cảnh thanh khoản gia tăng.
Về công nghệ, VPBankS thừa hưởng năng lực chuyển đổi số từ ngân hàng mẹ và đã đầu tư mạnh mẽ vào nền tảng công nghệ hiện đại. Công ty hiện có gần 200 chuyên gia công nghệ và AI, số lượng thuộc top 2, top 3 trên thị trường và dự kiến sẽ dành 3 – 5% lợi nhuận sau thuế để đầu tư công nghệ trong 5 năm tới, theo Tổng Giám đốc VPBankS Vũ Hữu Điền. Nền tảng này giúp công ty bảo đảm khả năng xử lý lệnh nhanh, ổn định, giao dịch liền mạch khi thanh khoản tăng mạnh do những thay đổi của thị trường chứng khoán.
Đáp ứng yêu cầu quản trị rủi ro ngày càng cao cho các sản phẩm mới, VPBankS đã xây dựng một hệ thống quản trị rủi ro toàn diện, dựa trên mô hình ba tuyến phòng thủ, với khung quản trị rủi ro, khẩu vị quản trị rủi ro, hạn mức tổng thể, quy định, vốn hóa, dữ liệu, công nghệ và cơ sở hạ tầng rủi ro, bao phủ 9 loại rủi ro.
