Đầu tư bất hợp pháp

Đầu tư bất hợp pháp

Trên TTCK có một số hoạt động bất hợp pháp, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các NĐT khác. Những NĐT lâu năm thường biết nên hạn chế được rủi ro. Tuy nhiên, đối với những NĐT mới vào nghề, nếu không cẩn thận thì rất dễ bị "sập bẫy".

- Giao dịch giả tạo: Tương tự như việc đưa ra chào mua, chào bán ảo, việc dựng lên các giao dịch nguỵ tạo được một số người sử dụng nhằm tạo các đột biến thị trường cho một loại chứng khoán nào đó, nhằm phục vụ cho dụng ý cá nhân. Các động tác giả (artificial transactions) này dù được vận dụng dưới bất cứ hình thức nào đều bị nghiêm cấm.

- Gài thế: Cũng nhằm ngụy tạo cảm giác thị trường của một chứng khoán nào đó sôi động, cùng lúc có hai người đưa ra hai lệnh mua và bán giống hệt nhau thông qua cùng một công ty môi giới và lệnh được thực hiện. Kết quả mua bán được báo cáo trên các hệ thống thông tin, nhưng kỳ thực đây chỉ là một mánh khoé tạo xung động giá, chứ không có mua bán theo cung cầu thực. Các cá nhân cũng có thể tự thực hiện thủ thuật này hoặc do các nhóm cùng cánh làm ăn bất chính tạo ra. Các CTCK buộc phải lưu ý và phát hiện các lệnh đối ứng kiểu này và không được thực hiện nghiệp vụ khi biết rằng đó là một hoạt động gài thế (matching).

- Mua bán đột biến: Mua bán đột biến tăng lên được xác định khi một thành viên có thể cấu kết với khách hàng thực hiện các lệnh mua bán một lượng chứng khoán vượt trội, tại một thời điểm nào đó, khác xa với diễn biến bình thường hoặc vượt quá sự cân đối nguồn tài chính của mình một cách lộ liễu. Hoạt động này có thể bị kết tội hoặc bị truy cứu đã gây nhiễu loạn thị trường.

- Dùng các phương tiện truyền thông để gây ảnh hưởng thị trường: Các CTCK hoặc các cá nhân, đơn vị liên quan không được dùng tiền mua chuộc và tạo ra các bài viết, các nhận định thuận lợi theo ý mình hoặc các đề cập có dụng ý khác trên báo chí, các ấn phẩm tài chính. Tất nhiên, điều cấm kỵ này không bao gồm các quảng cáo bình thường trên các phương tiện truyền thông và được phân biệt rõ như vậy.

- Phao tin thất thiết hay gây lạc hướng: Các nhà kinh doanh giao dịch chứng khoán bị cấm sử dụng vị thế của mình để tạo ra các trung tâm ảnh hưởng và nơi đưa ra ý kiến nhằm lung lạc khách hàng, bằng việc truyền bá hoặc cung cấp các thông tin sai lạc hoặc thất thiệt, phục vụ cho mục tiêu lôi kéo quần chúng mua hay bán một loại cổ phiếu cụ thể nào đó.

- Chạy trước: Hành động chạy trước liên quan tới những tình huống theo đó một nhà kinh doanh môi giới chứng khoán trong khi đang giữ một lệnh mua hay bán của khách hàng, đặc biệt là các khối lượng lớn có chiều hướng làm biến đổi thị trường, lại thực hiện mua hoặc bán cho mình cùng phía với lệnh của khách hàng, trước khi đưa lệnh đó ra thị trường. Nếu là lệnh mua, nhà kinh doanh môi giới không được mua riêng cho mình với giá bằng hay thấp hơn giá sau đó sẽ thực hiện cho khách hàng. Tương tự, trường hợp khách hàng ra lệnh bán thì công ty đó không được bán chứng khoán cùng loại cho tài khoản công ty mình bằng hoặc cao hơn giá sau đó sẽ thực hiện cho khách hàng.

- Ép giá, trợ giá, chốt giá: Bất cứ nỗ lực chủ quan nào nhằm để tạo một áp lực làm cho giá một chứng khoán nào đó bị hãm lại ở mức thấp hoặc đẩy giá xuống thấp hơn đều được xem là hành động ép giá. Điều này bị lên án và cấm kỵ trong TTCK. Tương tự, các tác động chủ ý nhằm để duy trì một giá cao giả tạo hoặc chốt giá ổn định một cách không bình thường đối với một chứng khoán đều là các hành vi sai phạm và bị cấm.