Ga Đà Lạt, một phần của tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát.
UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có công văn gửi Bộ GTVT và Cục Đường sắt Việt Nam về việc đề xuất cải tạo, nâng cấp hạ tầng tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát.
Theo ông Nguyễn Ngọc Phúc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, tại Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết số 152/NQ-CP ngày 15/11/2022 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đều xác định đến năm 2030 phấn đấu hoàn thành việc khôi phục, cải tạo tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt phục vụ khách du lịch.
Trong đó, tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát được xây dựng từ thời Pháp, được khôi phục lại từ năm 1991 là một phần trong dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt nêu trên.
Tuy nhiên, hiện nay qua kết quả kiểm tra thiết bị định kỳ tháng 10/2023 của Chi nhánh khai thác đường sắt Sài Gòn và kết quả kiểm tra hiện trường ngày 4/11/2023 về các công trình dự kiến đầu tư sữa chữa định kỳ năm 2024 của đoàn liên ngành, tuyến đường sắt này đang bị xuống cấp rất nghiêm trọng, một số vị trí bị ngập úng, sạt lở cục bộ, nước thải rác thải làm mất an toàn giao thông cũng như ảnh hưởng rất lớn đến khách du lịch và nhân dân địa phương.
Cụ thể, nhiều đường cong liên tục, toàn bộ các đường cong đều không có ray hộ bánh (trong đó bán kính đường cong nhỏ nhất chỉ có 195m), tuyến đi qua khu vực đồi núi cao, độ dốc dọc tương đối lớn; đặc biệt đoạn dốc trước ga Trại Mát (hướng Đà Lạt - Trại Mát).
Nền đường sắt Đà Lạt – Trại Mát hiện tại rộng trung bình 5 m, có nhiều vị trí nền đào sâu và đắp cao. Dọc theo hành lang đường sắt chủ yếu là đồi núi, mỗi khi mưa lớn nước trên sườn đồi chảy xuống nền đường sắt kéo theo đất đá gây ngập đường sắt từ 20cm - 50cm ảnh hưởng rất lớn đến chạy tàu.
Kiến trúc tầng trên tuyến đường sắt Đà Lạt – Trại Mát chủ yếu là ray P26, dài 12m trên tà vẹt bê tông xen lẫn tà vẹt sắt của Pháp đã bị mòn và hư hỏng nhiều; mặt Kk ga kết cấu bê tông xi măng và cấp phối đất không đảm bảo mỹ quan, phù hợp với kiến trúc khu ga, chiều dành đường Ga Trại Mát ngắn không đủ để đón tàu có chiều dài lớn hơn 4 toa xe.
UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, tuyến đường sắt Đà Lạt – Trại Mát hiện tại có 4 đường ngang hợp pháp, 5 lối đi tự mở và 39 lối mòn. Hầu hết các vị trí giao cắt trên tuyến do yếu tố địa hình nên chủ yếu nằm trong đường cong, dốc dọc của đường bộ lớn, bề rộng đường ngang tại vị trí giao cắt hẹp.
Hiện nay đoạn tuyến vẫn còn giữ lại được các công trình kiến trúc cổ kính, đặc biệt là ga Đà Lạt là nhà ga cổ nhất Đông Dương (được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch công nhận là di tích kiến trúc văn hóa cấp Quốc Gia tại Quyết định số 52/2001/QĐ-BVHTT ngày 26/12/2001).
Ngoài ra các công trình nhà trạm liên quan như kho hàng, ke ga, nhà chứa đầu máy, toa xe, hầm khám chữa đầu máy đã xuống cấp nghiêm trọng.
“Để kịp thời khắc phục sự xuống cấp nêu trên, đảm bảo an toàn chạy tàu, thu hút khách du lịch đến với TP. Đà Lạt nói riêng và tỉnh Lâm Đồng nói chung, Bộ GTVT, Cục Đường sắt Việt Nam xem xét, chỉ đạo các đơn vị liên quan sớm thực hiện việc đầu tư, nâng cấp kết cấu hạ tầng của tuyến đường sắt Đà lạt - Trại Mát”, lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng đề xuất.
Trước đó, Công ty cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng đã có tờ trình gửi Bộ GTVT đề xuất khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt đi qua địa phận TP. Phan Rang - Tháp Chàm, huyện Ninh Sơn (tỉnh Ninh Thuận) và huyện Đơn Dương, TP. Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), với chiều dài khoảng 83,5 km, dự kiến bao gồm 16 ga và trạm khách (tuyến cũ bao gồm 12 ga, tuyến khôi phục bổ sung 2 ga và 2 trạm khách).
Dự án bao gồm 2 hợp phần. Trong đó, hợp phần có khối lượng lớn hơn là khôi phục đoạn tuyến từ ga Tháp Chàm đến ga Trại Mát có chiều dài 76,8 km, gồm việc khôi phục, xây dựng mới 64 cầu, 5 hầm, 11 ga, xây dựng toàn bộ kết cấu tầng trên đường sắt.
Hợp phần thứ hai là nâng cấp đoạn tuyến từ ga Trại Mát đến ga Đà Lạt - đoạn đang khai thác với chiều dài 6,7 km, trong đó có việc tôn tạo, bảo tồn các ga Đà Lạt, Trại Mát. Toàn bộ tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt có khổ đường 1.000 mm, tốc độ thiết kế 30 - 60 km/h; sử dụng đầu máy diesel và toa xe tải trọng nhẹ.
Tổng mức đầu tư Dự án Khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt là 24.924 tỷ đồng (không bao gồm lãi vay, chi phí tài chính ), trong đó 2 khoản chi nặng nhất là chi phí xây dựng (4.517 tỷ đồng) và chi phí thiết bị (9.246 tỷ đồng).
Nếu tính cả lãi vay và chi phí tài chính, tổng mức đầu tư của Dự án lên tới 28.987 tỷ đồng. Do thực hiện theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT, nên Công ty cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng dự kiến ngân sách nhà nước tham gia Dự án khoảng 2.163 tỷ đồng.
Đối với phần vốn của nhà đầu tư, Công ty cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng dự kiến vay khoảng 22.800 tỷ đồng (trong đó, vay trong nước chiếm 10% với lãi suất 10,4%/năm, vốn vay ngân hàng thương mại nước ngoài chiếm 90% với lãi suất dự kiến 7%).
