Mở room: Mũi tên trúng nhiều đích

Hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đang gặp không ít khó khăn, như lạm phát cao, nhập siêu tăng, TTCK ảm đạm, các doanh nghiệp khó huy động vốn, nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng gia tăng… Nợ xấu và diễn biến bất lợi của cán cân thanh toán được nhiều chuyên gia đánh giá là hai vấn đề nghiêm trọng của nền kinh tế. Nếu các vấn đề của nền kinh tế không được giải quyết nhanh chóng và triệt để thì sẽ có tác động cộng hưởng. Nợ xấu làm cho mọi vấn đề trở nên tồi tệ, luồng vốn nước ngoài có thể được rút ra, cán cân thanh toán càng xấu, lạm phát gia tăng.

Để khắc phục, một trong những giải pháp mà Chính phủ cần tính đến là mở room (tỷ lệ sở hữu cổ phần) cho nhà đầu tư nước ngoài. Trên TTCK, hiện mới chỉ có một số ít công ty đã hết room (49% đối với các doanh nghiệp niêm yết, riêng ngành ngân hàng là 30%), nhưng nhiều khả năng, khi room được nới rộng, TTCK sẽ có diễn biến khả quan. Thực tế cho thấy, đợt mở room từ 30 lên 49% trước đây, TTCK khởi sắc hơn, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài lớn hơn đối với hầu hết công ty niêm yết.

TTCK Việt Nam không đến mức quá xấu, bằng chứng là nhà đầu tư nước ngoài vẫn mua vào nhiều hơn bán ra. Nếu mở room, nhà đầu tư nước ngoài sẽ tăng mua, ít nhất là đối với những cổ phiếu đã hết room. Điều này sẽ làm tăng sức cầu, tăng niềm tin vào TTCK. Khi đó, TTCK sôi động trở lại, các doanh nghiệp có thể huy động vốn trên thị trường với lãi suất hợp lý, thay vì vay ngân hàng với lãi suất cao hoặc phải ngừng triển khai các dự án, thu hẹp quy mô hoạt động như hiện nay.

Theo cam kết với WTO và cam kết tài chính ASEAN, Việt Nam sẽ phải mở room, nhất là đối với những ngành và lĩnh vực không quá quan trọng và nhạy cảm với nền kinh tế. Do đó, trong bối cảnh hiện nay, ta có thể tiến hành mở từng bước. Trước mắt, có thể mở room đối với một số ngành như sản xuất hàng tiêu dùng, thực phẩm, nông nghiệp, công ty chứng khoán. Nhất là trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp và công ty chứng khoán đang gặp khó khăn trong hoạt động và gần như không thể tăng vốn để đáp ứng yêu cầu về vốn điều lệ tối thiểu theo Luật Chứng khoán, kể từ tháng 3/2009.