Ngành Tài chính tự tin bước vào chặng đường mới với tâm thế mới

Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành Tài chính. Ảnh: Đức Thanh

Năm “dấu mốc son” của ngành Tài chính

Trong không khí long trọng của Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành Tài chính (28/8/1945 - 28/8/2025) diễn ra sáng 8/8, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Đảng, Nhà nước, trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất cho Bộ Tài chính. Đây là phần thưởng cao quý thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những đóng góp to lớn của ngành trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Lễ kỷ niệm này càng thêm ý nghĩa, khi Bộ Tài chính mới ra đời từ ngày 1/3/2025, trên cơ sở hợp nhất Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sáp nhập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. “Đây là một cải cách thể chế lớn, thể hiện tinh thần đổi mới tư duy, đồng bộ hóa chức năng quản lý kinh tế vĩ mô và quản lý tài chính công, phục vụ tốt hơn yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, hội nhập sâu rộng quốc tế của đất nước, nâng cao đời sống toàn diện của nhân dân”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Theo Tổng Bí thư, 80 năm qua, ngành Tài chính không ngừng trưởng thành, phát triển và khẳng định vị trí trung tâm trong tham mưu tổng hợp, hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quản lý nguồn lực tài chính quốc gia, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong mọi giai đoạn lịch sử, ngành Tài chính luôn giữ vai trò tham mưu chiến lược, tổng hợp về kinh tế - xã hội, đồng thời động viên, quản lý, phân bổ nguồn lực, bảo đảm cho các nhiệm vụ kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân.

Nhìn lại hành trình 80 năm hình thành, xây dựng và phát triển của ngành Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khái quát thành 5 “dấu mốc son”.

Một là, ngành đã đổi mới để xây dựng hệ tư duy, tầm nhìn chiến lược phát triển kinh tế trong mỗi giai đoạn phát triển của đất nước, từ Kỷ nguyên độc lập - tự do, đến Kỷ nguyên xây dựng chủ nghĩa xã hội, Kỷ nguyên đổi mới và nay là Kỷ nguyên phát triển vươn mình. Đó là quá trình chuyển từ tư duy kế hoạch hóa tập trung sang mở cửa, hội nhập, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động kiến tạo hệ sinh thái phát triển mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính.

Những nỗ lực không ngừng này đã góp phần giúp tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm 2021 - 2025 đạt khoảng 6,3%/năm, thuộc nhóm tăng trưởng cao nhất thế giới và khu vực. Trong đó, năm 2025 phấn đấu tăng trưởng 8,3 - 8,5%, theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; GDP bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD, đưa nước ta gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình cao.

Hai là, hoàn thiện và đổi mới chính sách tài khóa để vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa huy động và định hướng phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển; thực hiện đột phá trong phát triển kết cấu hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, giáo dục, y tế…, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ba là, đột phá về tư duy và hành động trong tham mưu thể chế, cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Hàng loạt bộ luật quan trọng đã được ngành Tài chính nghiên cứu, xây dựng, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội (như pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp, hộ kinh doanh, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, quản lý đấu thầu, kinh tế tập thể…), qua đó tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, thông thoáng, thuận lợi theo hướng kiến tạo phát triển, tiệm cận thông lệ quốc tế, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các thành phần kinh tế, khơi thông nguồn lực, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước.

Bốn là, tạo lập và từng bước hoàn thiện khung khổ thể chế, pháp lý, hệ thống hạ tầng để hình thành và phát triển ngày càng bền vững các lĩnh vực bảo hiểm, chứng khoán, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế và trở thành kênh đầu tư, huy động vốn quan trọng cho doanh nghiệp, nền kinh tế.

Năm là, thực hiện tốt chức năng tham mưu về cơ chế, chính sách bảo hiểm xã hội và y tế. Bên cạnh chi an sinh xã hội từ ngân sách nhà nước, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đã không ngừng khẳng định vai trò là chính sách xã hội quan trọng, trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, bảo đảm tăng trưởng kinh tế gắn kết chặt chẽ với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển con người Việt Nam.

“Trải qua 80 năm dựng xây và phát triển, ngành Tài chính Việt Nam đã vững vàng vượt qua bao thử thách, để hôm nay có thể tự tin bước vào chặng đường mới với tâm thế mới - bản lĩnh hơn, chuyên nghiệp hơn, hiện đại hơn”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.

Tiên phong hiện thực hóa “bộ tứ chiến lược”

Gợi mở những vấn đề mà ngành Tài chính cần quan tâm thực hiện, Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý:

Thứ nhất, về đột phá thể chế và chiến lược tài chính, đổi mới mô hình tăng trưởng, cần tập trung giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế phát triển; điều chỉnh không gian kinh tế, mở rộng không gian phát triển, tăng cường phân cấp, phân quyền, phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế; xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Đặc biệt, ngành Tài chính cần xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính - ngân sách nhà nước; nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật với quan điểm: thể chế là đột phá của đột phá, thể chế là nguồn lực, động lực phát triển.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, ngành Tài chính cần tiên phong trong việc hiện thực hóa “bộ tứ chiến lược” (Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW), đặc biệt là Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tới.

Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế về kinh tế nhà nước, trong đó có doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường trách nhiệm giải trình, nâng cao hiệu quả quản trị và tăng cường trách nhiệm giải trình nhằm phát huy tối đa vai trò dẫn dắt và tạo động lực cho nền kinh tế, thực hiện các chính sách, định hướng của Nhà nước.

Thứ hai, về quản trị tài chính, ngân sách hiện đại và hiệu quả, ngành Tài chính cần bám sát và đánh giá tình hình kinh tế trong nước, thế giới; chủ động phân tích, nhận định những tác động từ những chính sách tài khóa, tiền tệ để kịp thời tham mưu Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu ngân sách nhà nước năm 2025 và các năm tiếp theo.

Đồng thời, tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý chặt chẽ thu ngân sách nhà nước, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp bách; tăng thu, tiết kiệm chi để tập trung cho đầu tư phát triển, cho một số dự án lớn mang tính chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế.

Thứ ba, cần có giải pháp, biện pháp huy động hiệu quả hơn nữa nguồn lực cho phát triển trên thị trường tài chính, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, nguồn lực kinh tế trong nhân dân… để tăng cường thu hút vốn cả trong và ngoài nước, tạo kênh huy động vốn tốt hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng chiến lược như giao thông, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, cải thiện môi trường đầu tư, giảm thủ tục hành chính để thu hút vốn FDI chất lượng cao; quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản công, tăng cường minh bạch, hiệu quả trong khai thác, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Thứ tư, tiếp tục chú trọng và duy trì các giải pháp đảm bảo chế độ bảo hiểm và an sinh xã hội cho người dân, đảm bảo việc kinh tế phát triển, thì đời sống của nhân dân phải tốt hơn, toàn diện hơn trên tất cả các mặt.

Trước yêu cầu phát triển đặt ra trong kỷ nguyên mới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, ngành Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, huy động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp để tập trung tham mưu, triển khai hiệu quả 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Theo đó, tập trung làm tốt công tác tham mưu, hoàn thiện thể chế về kinh tế, tài chính, thực hiện các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế, nhất là các nghị quyết “bộ tứ chiến lược”; tháo gỡ kịp thời, dứt điểm các điểm nghẽn, khơi thông và phát huy nguồn lực của các thành phần kinh tế, phát triển kinh tế vùng, khai thác không gian phát triển mới phục vụ các mục tiêu phát triển đặt ra.

Đồng thời, điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; huy động và phân bổ hiệu quả các nguồn lực đầu tư phát triển; thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán, bảo hiểm; đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các chính sách an sinh xã hội...

Ngay sau Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành Tài chính, chiều cùng ngày (8/8), Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tài chính (2025 - 2030) được tổ chức, qua đó lan tỏa mạnh mẽ tinh thần thi đua trong toàn ngành, góp phần xây dựng nền tài chính quốc gia hiện đại, công khai, minh bạch và hiệu quả.