Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Đức Thanh
Sáng ngày 8/8/2025, tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), Bộ Tài chính đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành Tài chính Việt Nam và đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất - phần thưởng cao quý thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với những đóng góp to lớn của ngành trong sự nghiệp phát triển đất nước.
Bối cảnh mới đặt ra những đòi hỏi cao, cấp thiết đối với ngành Tài chính
Đến dự và phát biểu động viên, chỉ đạo tại Lễ Kỷ niệm, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong mọi giai đoạn lịch sử, ngành tài chính luôn giữ vai trò tham mưu chiến lược, tổng hợp về kinh tế - xã hội, đồng thời động viên, quản lý, phân bổ nguồn lực, bảo đảm cho các nhiệm vụ kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội.
Thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những cống hiến, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành tài chính. Ngành tài chính không chỉ là trụ cột trong chính sách tài chính của đất nước mà còn là lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia, được Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước đánh giá cao.
Tổng Bí thư nhấn mạnh bối cảnh mới đặt ra những đòi hỏi cao, cấp thiết đối với ngành Tài chính. Nền kinh tế của nước ta có bứt phá, vươn lên mạnh mẽ được hay không có vai trò hết sức quan trọng của ngành tài chính.
Tổng Bí thư gợi mở, ngành Tài chính, cần tập trung giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế phát triển; điều chỉnh không gian kinh tế, mở rộng không gian phát triển, tăng cường phân cấp, phân quyền, phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế.
Xác lập mô hình tăng trưởng mới lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính - ngân sách nhà nước; nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật với quan điểm thể chế là “đột phá của đột phá,” thể chế là nguồn lực, động lực phát triển.
Tiên phong trong việc hiện thực hóa các chủ trương, nghị quyết quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, góp phần vào thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới.
Rà soát, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách đối với kinh tế nhà nước, trong đó có doanh nghiệp nhà nước, đẩy mạnh phân cấp phân quyền cùng với tăng cường trách nhiệm giải trình, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực quản trị nhằm phát huy tối đa vai trò, nguồn lực doanh nghiệp nhà nước đang nắm giữ để dẫn dắt, tạo động lực cho nền kinh tế cũng như thực hiện các chính sách, định hướng của Nhà nước.
Tổng Bí thư nhấn mạnh cần bám sát, đánh giá đúng tình hình kinh tế trong nước, thế giới; chủ động phân tích, nhận định tác động từ các chính sách tài khóa tiền tệ để kịp thời tham mưu Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu chi ngân sách nhà nước; tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý chặt chẽ thu ngân sách nhà nước, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, hiệu quả; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, tăng thu, tiết kiệm chi để tập trung cho đầu tư phát triển, cho một số dự án lớn mang tính chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế.
Tổng Bí thư yêu cầu có giải pháp, biện pháp huy động hiệu quả hơn nữa nguồn lực cho phát triển trên thị trường tài chính, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, nguồn lực kinh tế trong nhân dân… để tăng cường thu hút vốn cả trong và ngoài nước, tạo kênh huy động vốn tốt hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng chiến lược như giao thông, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số; đồng thời cải thiện môi trường đầu tư, giảm thủ tục hành chính để thu hút vốn FDI chất lượng cao; quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản công, tăng cường minh bạch, hiệu quả trong khai thác, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Tổng Bí thư chỉ rõ tiếp tục chú trọng và duy trì các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao đời sống nhân dân, để cùng với kinh tế phát triển thì đời sống của nhân dân phải tốt hơn, toàn diện hơn trên tất cả các mặt.
Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với truyền thống vẻ vang 80 năm xây dựng và phát triển, Tổng Bí thư tin tưởng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động của ngành Tài chính sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đồng lòng, nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa các nhiệm vụ được giao, góp phần hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước phát triển phồn vinh, thịnh vượng, hạnh phúc. Ngành Tài chính phải tiếp tục là lực lượng tiên phong, dấn thân, đổi mới, vì một Việt Nam phồn vinh, hùng cường.
 |
Thay mặt Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất cho ngành Tài chính vì những thành tựu và đóng góp to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: Đức Thanh |
5 dấu mốc son trong hành trình phát triển
Trong bài diễn văn tại Lễ kỷ niệm, nhìn lại chặng đường 80 năm hình thành, xây dựng và phát triển của ngành, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đánh giá, ngành Tài chính đã luôn nỗ lực, cố gắng đạt được nhiều thành tựu nổi bật, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của cả nước, có thể khái quát thành 5 dấu mốc son.
Một là, đổi mới để xây dựng hệ tư duy, tầm nhìn chiến lược phát triển kinh tế trong mỗi giai đoạn phát triển của đất nước, từ Kỷ nguyên độc lập, tự do đến Kỷ nguyên xây dựng chủ nghĩa xã hội, Kỷ nguyên đổi mới và nay là Kỷ nguyên phát triển vươn mình. Đó là sự chuyển từ tư duy kế hoạch hóa tập trung sang mở cửa, hội nhập, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động kiến tạo hệ sinh thái phát triển mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính.
Những nỗ lực không ngừng này đã góp phần giúp tăng trưởng kinh tế bình quân 05 năm 2021-2025 ước đạt khoảng 6,3%/năm, thuộc nhóm tăng trưởng cao nhất thế giới và khu vực. Trong đó, năm 2025 phấn đấu tăng trưởng 8,3 - 8,5% theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; GDP bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD, đưa nước ta gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình cao.
Hai là, hoàn thiện và đổi mới chính sách tài khoá để vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa huy động và định hướng phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển; thực hiện đột phá trong phát triển kết cấu hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, giáo dục, y tế… nâng cao đời sống Nhân dân, góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Từ những ngày đầu cách mạng, ngành Tài chính đã cùng nhân dân “thắt lưng buộc bụng”, gây dựng Quỹ độc lập, phát hành Giấy bạc Cụ Hồ đến thực hiện chính sách tài chính trong giai đoạn khắc phục hậu quả chiến tranh, từng bước phục hồi kinh tế.
Cho đến nay thu ngân sách nhà nước đã đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, trong đó tỷ lệ chi đầu tư phát triển tăng lên 32%, bảo đảm nguồn lực cho đầu tư phát triển, hoàn thành mục tiêu 3.000 km đường bộ cao tốc và khoảng 1.700 km đường ven biển, vượt mục tiêu Đại hội Đảng XIII đặt ra. Bội chi ngân sách nhà nước chiếm khoảng 3,3 - 3,4%, nợ công khoảng 37% GDP; đảm bảo an toàn tài chính quốc gia, xếp hạng tín nhiệm quốc gia luôn ở mức triển vọng Ổn định.
Bên cạnh đó, khi nền kinh tế đối mặt với dịch bệnh, khó khăn, sự đồng hành của chính sách tài khóa càng nổi bật hơn bao giờ hết. Chính phủ thực hiện miễn, giảm, gia hạn khoảng 1,1 triệu tỷ đồng thuế, phí, tiền sử dụng đất… để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, nhất là trong giai đoạn Covid-19 và thúc đẩy sản xuất kinh doanh.
Ba là, đột phá về tư duy và hành động trong tham mưu thể chế, cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Hàng loạt các bộ luật quan trọng đã được ngành Tài chính nghiên cứu, xây dựng, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội, qua đó tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thông thoáng, thuận lợi theo hướng kiến tạo phát triển, tiệm cận với thông lệ quốc tế, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các thành phần kinh tế, khơi thông nguồn lực, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước.
Bốn là, tạo lập và từng bước hoàn thiện khung khổ thể chế, pháp lý, hệ thống hạ tầng để hình thành và phát triển ngày càng bền vững các bảo hiểm, chứng khoán để thúc đẩy phát triển kinh tế và trở thành kênh đầu tư, huy động vốn quan trọng cho doanh nghiệp, nền kinh tế.
Cho đến nay, doanh thu phí bảo hiểm hàng năm đã đạt trên 3% GDP, khoảng 11% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ, hàng chục triệu tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm phi nhân thọ. Sau 25 năm thành lập, thị trường chứng khoán có khoảng 2.300 doanh nghiệp niêm yết với quy mô vốn hóa thị trường khoảng 65% GDP, quy mô thị trường trái phiếu khoảng 32,8% GDP.
Năm là, thực hiện tốt chức năng tham mưu về cơ chế, chính sách bảo hiểm xã hội và y tế. Bên cạnh chi an sinh xã hội từ ngân sách nhà nước, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đã không ngừng khẳng định vai trò là chính sách xã hội quan trọng, trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, bảo đảm tăng trưởng kinh tế gắn kết chặt chẽ với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển con người Việt Nam.
Năm 2024, số người tham gia bảo hiểm xã hội đạt 20,1 triệu người (42,7% lực lượng lao động); bảo hiểm y tế đạt 95,5 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 94,3% dân số, hoàn thành mục tiêu đến hết năm 2025 bảo hiểm y tế toàn dân đạt 95% dân số. Đồng thời, làm tốt công tác dự trữ nhà nước, kịp thời xuất cấp gạo, nhu yếu phẩm dự trữ hỗ trợ người dân trong thiên tai, dịch bệnh.
Ghi nhận những đóng góp to lớn của ngành Tài chính trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước đã trao tặng ngành Tài chính nhiều danh hiệu cao quý, như Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập và Huân chương Lao động; nhiều đơn vị trong ngành được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; hàng trăm đơn vị, hàng nghìn cán bộ ngành Tài chính đã được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý khác. Đặc biệt, tại buổi lễ trọng thể hôm nay, Bộ Tài chính vinh dự được đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất.
 |
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Đức Thanh |
Triển khai hiệu quả năm nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, chặng đường phía trước đang mở ra đầy cơ hội và cũng không ít thách thức, đòi hỏi tư duy đổi mới, hành động quyết liệt, khát vọng vươn lên mãnh liệt từ mỗi ngành, mỗi địa phương, mỗi người dân.
Trước yêu cầu phát triển đặt ra trong Kỷ nguyên mới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, ngành Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, huy động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp để tập trung tham mưu, triển khai hiệu quả năm nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, tập trung làm tốt công tác tham mưu, hoàn thiện thể chế về kinh tế, tài chính, thực hiện các chiến lược, kế hoạch phát triển KTXH và hội nhập kinh tế quốc tế, nhất là các Nghị quyết “bộ tứ trụ cột”; tháo gỡ kịp thời, dứt điểm các điểm nghẽn, khơi thông và phát huy nguồn lực của các thành phần kinh tế (Nhà nước, tập thể, tư nhân và FDI), phát triển kinh tế vùng, khai thác không gian phát triển mới phục vụ các mục tiêu phát triển đặt ra.
Thứ hai, điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Thứ ba, huy động và phân bổ hiệu quả các nguồn lực đầu tư phát triển. Cùng với nguồn vốn ngân sách, tranh thủ tối đa mọi nguồn lực trong dân, doanh nghiệp, nguồn vốn quốc tế để phát triển kinh tế đất nước nhanh và bền vững.
Thứ tư, thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán, bảo hiểm để trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế; thu hút các quỹ đầu tư quốc tế và sự tham gia của người dân, doanh nghiệp vào thị trường.
Thứ năm, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các chính sách an sinh xã hội, trong đó có hệ thống bảo hiểm xã hội, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe cho Nhân dân.
