Tiền gửi của các tổ chức tín dụng (TCTD) tại NHNN đầu tháng 4/2008 thấp hơn mức dự trữ bắt buộc, đã tác động đến tâm lý của các TCTD phải tích cực hút vốn để thực hiện dự trữ bắt buộc làm lãi suất thị trường tiền tệ tăng. NHNN đã kịp thời hỗ trợ vốn ổn định thị trường, nên số dư tiền gửi trong tuần đã tăng dần, song tính trung bình từ đầu tháng số dư tiền gửi vẫn thấp hơn dự trữ bắt buộc của tháng.
Trong tuần từ 31/3-04/4/2008, lãi suất giao dịch bằng VND trên thị trường liên ngân hàng có sự biến động tương đối lớn đối với các kỳ hạn ngắn; lãi suất giao dịch các kỳ hạn dài ít biến động hơn. Trong đó, lãi suất qua đêm tăng từ 4,22%/năm vào ngày đầu tuần (31/3/2008) lên 9,70%/năm vào ngày cuối tuần (4/04/2008); lãi suất cho vay kỳ hạn 1 tuần tăng từ 8,15%/năm lên 11,10%/năm; lãi suất cho vay kỳ hạn 2 tuần giảm nhẹ từ 10,3%/năm xuống còn 9,8%/năm; lãi suất giao dịch bằng USD ít biến động.
Thị trường tiền tệ trong tuần từ 07/4-11/4/2008 có xu hướng ổn định. Ngày 10/4/2008, lãi suất qua đêm của các TCTD trên địa bàn giao động từ 10%-14%/năm; 1 tuần từ 14 - 15%/năm, 1 tháng từ 15 - 16%/năm. Như vậy, lãi suất cho vay 1 tuần trên thị trường liên ngân hàng hiện gần gấp đôi so với thời điểm tạm bình ổn trước đó dù trần lãi suất huy động tiết kiệm VND đã được giảm từ 12% xuống 11%/năm.
Theo đánh giá của một số chuyên gia về tiền tệ, lãi suất liên ngân hàng tăng cao là do NHNN đã rút về khoản vốn hàng chục nghìn tỷ đồng đã bơm ra để cứu nguy thị trường hơn 1 tháng trước đây, kèm theo đó là việc NHNN đã bán ngoại tệ ra thị trường cũng hút thêm VND vào. Ngoài ra, thông tin rút 52.000 tỷ đồng từ các NHTM về NHNN cũng góp phần tác động đến tâm lý trên thị trường liên ngân hàng, khiến lãi suất trên thị trường này tăng.
Tuy nhiên, nguồn tin từ NHNN cho biết, NHNN có rút tiền về nhưng vẫn bơm tiền ra đều đặn để đảm bảo tính thanh khoản cho thị trường, việc bán ngoại tệ ra là có nhưng số lượng không lớn và lượng tiền đồng bị rút về không thể ảnh hưởng đến mức lãi suất trên thị trường. Nguồn tin này khẳng định, việc gia tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng là biểu hiện của việc tín dụng tại các ngân hàng tiếp tục "nóng" chứ chưa hãm phanh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Việc rút 52.000 tỷ đồng từ các NHTM về NHNN mới ở giai đoạn lấy ý kiến của các ngân hàng, không thể thực hiện ngay lập tức mà phải có lộ trình để các ngân hàng không bị sốc nên không ảnh hưởng đến thanh khoản của các ngân hàng.
Bắt đầu từ ngày 02/4/2008, các NHTM đã thực hiện thoả thuận với Hiệp hội Ngân hàng về việc áp dụng mức trần lãi suất huy động VND. Do đó, so với ngày 31/3/2008, các mức lãi suất huy động có kỳ hạn đều giảm; riêng lãi suất huy động không kỳ hạn của khối NHTM Nhà nước có tăng lên.
Lãi suất cho vay phổ biến tại các NHTM Nhà nước, ngắn hạn khoảng 14,6%/năm, trung và dài hạn khoảng 16,2%/năm; tại các NHTM cổ phần, lãi suất ngắn hạn khoảng 18,42%/năm, trung và dài hạn khoảng 21,85%/năm. Bên cạnh đó, xu hướng điều chỉnh giảm lãi suất cho vay đã xuất hiện, như NHTMCP Đông Á, Sài gòn Thương tín, Eximbank đã giảm lãi suất cho vay một số kỳ hạn xuống từ 0,05 - 0,2%/tháng cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ. Lãi suất cho vay USD tương đối ổn định.
Trong tuần qua, tỷ giá (bình quân liên ngân hàng, mua bán của các TCTD và thị trường tự do) có xu hướng giảm nhẹ. NHNN tiếp tục thực hiện bán ngoại tệ hỗ trợ cho các NHTM, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế, ổn định tâm lý thị trường. Vì vậy, cung cầu ngoại tệ trên thị trường đang có xu hướng cân bằng trở lại, từ chỗ niêm yết tỷ giá mua bán bằng nhau nay tỷ giá mua và tỷ giá bán của các NHTM đã chênh lệch phổ biến 4-10đ/USD.
Ngày 10/4/2008, NHNN đã ban hành Quyết định số 09/2008/QĐ-NHNN về việc cho vay vốn bằng ngoại tệ của tổ chức tín dụng đối với khách hàng vay là người cư trú. Nội dung chủ yếu quy định tổ chức tín dụng được phép cho khách hàng là người cư trú vay vốn bằng ngoại tệ đối với các nhu cầu thanh toán tiền nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ phục vụ SXKD, trả nợ nước ngoài trước hạn hay đầu tư trực tiếp ra nước ngoài theo quy định của pháp luật.
Cùng ngày 10/4/2008, Thống đốc NHNN đã ký Quyết định số 860/QĐ-NHNN về việc thành lập Tổ giám sát thị trường tiền tệ. Nhiệm vụ chính của Tổ Giám sát là giám sát thị trường tiền tệ, cập nhập thông tin thường xuyên, đưa ra các phân tích đánh giá diễn biến thị trường trên cơ sở đó tham mưu cho Thống đốc các biện pháp xử lý.
Trước đó, ngày 07/4/2008, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu NHNN chỉ đạo rà soát và kịp thời xử lý những bất cập trong hoạt động ngân hàng, bảo đảm phù hợp với tình hình và mục tiêu theo chỉ đạo của Chính phủ và TTCP; tiếp tục tập trung đáp ứng tốt nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, cho các dự án có hiệu quả và có khả năng trả nợ đúng hạn, chú trọng cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ sản xuất, hộ nghèo, đồng bào vùng khó khăn, lũ lụt. Kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2008 bằng các biện pháp phù hợp, đi đôi với nâng cao chất lượng tín dụng; Thực hiện các biện pháp để định hướng và ổn định lãi suất thị trường; trước mắt, không duy trì việc quy định lãi suất huy động trần; từng bước hướng tới thực hiện chính sách lãi suất thực dương theo cơ chế thị trường; Chủ trì với Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT, Bộ Công thương và một số thành viên Hội đồng tư vấn tài chính tiền tệ quốc gia bàn thống nhất các giải pháp nhằm kiểm soát tốt luồng vốn ngắn hạn, kể cả nguồn vốn gián tiếp, phấn đấu giảm thâm hụt cán cân vãng lai so với GDP và bảo đảm cán cân thanh toán tổng thể của nền kinh tế. Thống đốc NHNN đang chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai.
