Việc mở rộng tư vấn về tài chính, đầu tư… sẽ giúp tư vấn viên bảo hiểm phát triển sự nghiệp bền vững, lâu dài và có thêm nhiều nguồn thu nhập, thay vì chỉ dựa vào doanh số bán bảo hiểm. Thế nhưng, tại Việt Nam, dịch vụ quản lý tài sản chuyên nghiệp cho bên mua bảo hiểm còn chưa phát triển và một trong những nguyên nhân chính xuất phát từ việc thiếu nhân sự am hiểu lĩnh vực này. Ông đánh giá thế nào về thực trạng đó?
Hiện nay, lực lượng tư vấn viên bảo hiểm am hiểu về quản lý tài chính cá nhân, quản lý tài sản trên thị trường còn rất thiếu hụt.
Tuy vậy, ngay cả những tư vấn viên am tường về tài chính nói chung, quản lý tài sản nói riêng, vẫn có thể tư vấn thiếu trách nhiệm, thậm chí tư vấn sai cho bên mua bảo hiểm ký những hợp đồng không mang lại quyền lợi tối ưu phù hợp với nhu cầu, sức khỏe tài chính của họ, chứ chưa nói đến việc tạo thêm giá trị gia tăng cho khách hàng.
Thực tế, thời gian qua đã xảy ra không ít vụ tranh chấp bảo hiểm mà lý do chính xuất phát từ việc tư vấn viên thiếu hiểu biết về tài chính cá nhân, về quản lý tài sản cá nhân, thiếu đạo đức của người làm nghề, dẫn đến tư vấn ẩu, tư vấn không rõ ràng.
Chẳng hạn, thu nhập của khách hàng chỉ 100 triệu đồng/năm, nhưng có đại lý bảo hiểm kê khai khống mức thu nhập này lên thành 150 triệu đồng/năm, còn khách hàng thì không đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm trước khi ký, nên vẫn tham gia bảo hiểm với mức phí đóng hàng năm chiếm tới một nửa thu nhập, không hề phù hợp với khả năng tài chính của khách hàng, nên vài năm sau đó, khách hàng đã không đủ tiền để theo tiếp, đành bỏ dở hợp đồng giữa chừng.
Trong khi đó, người rành về quản lý tài sản cá nhân luôn hiểu rằng, không nên bỏ tất cả trứng vào một giỏ, số tiền dành cho bảo hiểm là cần thiết, nhưng thường không vượt quá 15% tổng thu nhập.
Việc không rành về quản lý tài sản, tài chính, lại tham hoa hồng cao (nếu chốt được hợp đồng với mức phí bảo hiểm đóng cao) nên tư vấn bất chấp không chỉ làm xấu hình ảnh của người tư vấn viên đó, mà còn ảnh hưởng đến toàn ngành bảo hiểm - một mảng thuộc thị trường tài chính bậc cao đòi hỏi uy tín và sự chuyên nghiệp hơn bao giờ hết.
Cũng có trường hợp khách hàng trót mua bảo hiểm nhân thọ và phải duy trì đóng nhiều năm với số tiền lớn khiến nguồn lực kinh tế của gia đình suy kiệt đến mức không thể tiếp tục duy trì, phải bỏ dở giữa chừng, tức là nguyên nhân còn xuất phát từ bên mua. Ông nghĩ sao?
Trên thực tế, tranh chấp bảo hiểm ngoài do bên bán như trên đề cập, còn có thể đến từ bên mua, nguyên nhân ngoài thiếu kiến thức về quản lý tài sản cá nhân, thì còn do chưa nắm rõ thông tin về quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia bảo hiểm.
Ngoài ra, cũng có một phần lý do xuất phát từ việc thiếu truyền thông nhận thức giá trị đúng đắn của bảo hiểm nhân thọ đến cộng đồng, dẫn đến tạo ra một hiểu lầm là “bảo hiểm nhân thọ là toàn năng, giải quyết được mọi vấn đề trong tài chính gia đình”, trong khi hiểu đúng phải là: “Mục đích chính của việc tham gia bảo hiểm là để bảo vệ an toàn tài chính, còn giá trị tiết kiệm và đầu tư chỉ là yếu tố hỗ trợ”.
Do không tìm hiểu kỹ trước khi mua nên đã mua phải sản phẩm không đúng như mong muốn cũng như phù hợp với khả năng tài chính của bản thân và gia đình.
Cứ nghĩ dành dụm tiền để đóng hàng trăm triệu bảo hiểm trong nhiều năm để sau hơn 5 năm được hưởng cả lãi lẫn gốc giống như gửi tiền tiết kiệm ở ngân hàng, nhưng cuối cùng không được hưởng như những gì mình nghĩ, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế và phải chấp nhận dừng hợp đồng sớm vì điều kiện tài chính không cho phép.
 |
Ông Nguyễn Đức Thắng/ |
Đây cũng là bài học để khách hàng tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định tham gia bất cứ một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ nào. Trang bị kiến thức về quản lý tài sản (Wealth Management) là một bước đi chiến lược đối với người tư vấn bảo hiểm nhân thọ và với cả khách hàng.
Những sự việc đã xảy ra cũng là một tiếng chuông nhắc nhở các doanh nghiệp bảo hiểm và cả cơ quan quản lý cần chú trọng hơn đến việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức đúng đắn về bảo hiểm nhân thọ đến toàn dân.
Vậy giá trị cụ thể mà người tư vấn viên bảo hiểm rành về quản lý tài sản mang lại là gì?
Ngoài tăng giá trị gia tăng cho khách hàng, việc người tư vấn viên bảo hiểm am tường về quản lý tài sản sẽ nâng cao kỹ năng tài chính cho bản thân cũng như đội ngũ của mình.
Cụ thể, đối với việc tạo giá trị gia tăng cho khách hàng, bảo hiểm nhân thọ không chỉ đơn thuần là một khoản bảo vệ rủi ro, mà còn có thể là một phần quan trọng trong kế hoạch tài chính tổng thể. Nếu có hiểu biết về quản lý tài sản, người tư vấn bảo hiểm có thể tư vấn cho khách hàng cách tích lũy, bảo toàn và phát triển tài sản một cách hiệu quả.
Sẽ nâng cao uy tín và sự chuyên nghiệp cho chính người tư vấn, góp phần nâng cao uy tín của toàn ngành bảo hiểm vốn đòi hỏi nhiều chuẩn mực. Khi sở hữu kiến thức sâu rộng về tài chính, người tư vấn bảo hiểm có thể cung cấp lời khuyên toàn diện, giúp khách hàng tin tưởng hơn vào năng lực của họ.
Điều này không chỉ giúp tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp, mà còn giúp mở rộng mạng lưới khách hàng.
Sẽ tăng cơ hội bán hàng và mở rộng phân khúc thị trường. Hiểu về quản lý tài sản giúp người tư vấn bảo hiểm tiếp cận đối tượng khách hàng cao cấp, giàu có, những người cần các giải pháp bảo hiểm nhân thọ như một phần của kế hoạch đầu tư và bảo vệ tài sản dài hạn.
Sẽ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Ngày nay, khách hàng không chỉ tìm kiếm bảo hiểm, mà còn muốn có một kế hoạch tài chính toàn diện. Việc am hiểu quản lý tài sản giúp người tư vấn bảo hiểm cung cấp các giải pháp phù hợp với từng giai đoạn cuộc đời của khách hàng.
Sẽ phát triển sự nghiệp bền vững. Người tư vấn bảo hiểm không nên chỉ dựa vào một nguồn doanh số duy nhất từ bảo hiểm, mà cần mở rộng tư vấn về tài chính, đầu tư… để có nhiều nguồn thu nhập hơn, cũng như phát triển sự nghiệp một cách bền vững, lâu dài.
Thời gian qua, một số công ty bảo hiểm lớn đã hướng đến việc xây dựng đội ngũ tư vấn viên bảo hiểm chuyên nghiệp, ưu tiên chất lượng hơn số lượng, nhưng cũng thừa nhận chưa đạt so với yêu cầu của thị trường. Về vấn đề này, ông có đề xuất gì?
Thị trường bảo hiểm Việt Nam đã phát triển được gần 60 năm, trong đó lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ mới được gần 29 năm, còn rất mới mẻ và đầy tiềm năng so với sự phát triển hơn 1.000 năm của bảo hiểm nói chung và hơn 440 năm của bảo hiểm nhân thọ thế giới nói riêng.
Sự phát triển và tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam trong nhiều năm qua đã đóng góp lớn trong việc bảo đảm an toàn tài chính cho người dân, thu hút nguồn vốn đầu tư dài hạn cho đất nước, mang lại công ăn việc làm cho gần 1 triệu người lao động trong ngành.
Tuy vậy, sự tăng trưởng nóng về doanh thu không song hành với chất lượng phục vụ đi kèm đã gây ra nhiều thách thức cho cơ quan quản lý thị trường cũng như công tác quy hoạch chính sách bảo hiểm. Bởi thế, nâng cao kỹ năng tài chính cho bản thân và đội ngũ chưa bao giờ là đủ, cần không ngừng cập nhật.
Các quy định hiện hành đã ràng buộc trách nhiệm của các bên. Cơ quan quản lý thị trường đã cam kết tăng cường quản lý, giám sát, thanh - kiểm tra và xử nghiêm các trường hợp sai phạm để thị trường bảo hiểm phát triển minh bạch và bền vững hơn.
Tuy vậy, hoạt động thanh - kiểm tra, giám sát vẫn cần được thực hiện thường xuyên và sâu rộng hơn nữa theo hướng tăng cường “tiền kiểm”, tránh để xảy ra sự việc rồi mới “chữa cháy”. Ngoài ra, rất cần các cơ quan quản lý nhanh chóng phản hồi cho người dân và dư luận khi có những thông tin trái chiều về bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ.
Tránh để dư luận suy diễn, gây hoang mang, khiến khách hàng vội vã hủy hợp đồng, tự gây thiệt hại cho chính mình. Chất lượng của thị trường bảo hiểm phụ thuộc rất lớn vào chất lượng đào tạo nghề tư vấn bảo hiểm, đề cao giá trị đạo đức nghề nghiệp.
Hiện tại, dịch vụ hoạch định tài chính cá nhân còn rất mới mẻ ở Việt Nam, còn thiếu hành lang pháp lý để điều chỉnh và chế tài xử lý vi phạm. Do đó, nhà quản lý cần nghiên cứu các mô hình đã được thực hiện hiệu quả ở các nước, từ đó chọn lọc, điều chỉnh và triển khai áp dụng ở Việt Nam.
Cùng với đó, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán và đầu tư, công nghệ tài chính (Fintech)… cũng cần đầu tư nghiên cứu, cho ra mắt các sản phẩm đa dạng, phục vụ mục tiêu giúp khách hàng xây dựng được kế hoạch tài chính hoàn thiện.
