Dồn dập các kế hoạch phát hành
Công ty cổ phần Dược Lâm Đồng (Ladophar, mã LDP) đang triển khai đợt phát hành riêng lẻ 13,64 triệu cổ phiếu, với giá 11.000 đồng/cổ phiếu. Dự kiến, đợt phát hành sẽ hoàn thành vào cuối tháng 9, mang về cho Công ty 150 tỷ đồng vốn mới. Theo phương án phát hành, nguồn vốn này sẽ được phân bổ cho dự án nhà máy chiết xuất dược liệu bằng công nghệ CO2 siêu tới hạn (66 tỷ đồng), trả nợ vay và trái phiếu (58,5 tỷ đồng), phần còn lại dành cho mua sắm thiết bị.
Công ty cổ phần Đầu tư Bất động sản Taseco (Taseco Land, mã TAL) đang nhận tiền mua trong đợt phát hành riêng lẻ 48,15 triệu cổ phiếu với giá 31.000 đồng/cổ phiếu, huy động tối đa 1.493 tỷ đồng để tái cơ cấu nợ vay.
Công ty cổ phần Lizen (mã LCG) cũng thông qua kế hoạch chào bán 100 triệu cổ phiếu riêng lẻ với giá 10.000 đồng/cổ phiếu nhằm thu về 1.000 tỷ đồng; trong đó, Công ty dự kiến dành khoảng 700 tỷ đồng để trả nợ và đầu tư máy móc.
Đáng chú ý, một số doanh nghiệp có kế hoạch phát hành riêng lẻ cổ phiếu với giá cao hơn thị giá trên sàn. Chẳng hạn, Công ty cổ phần Sản xuất và Công nghệ Nhựa Pha Lê (mã PLP) lên kế hoạch phát hành 20 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, trong khi thị giá đang dao động từ 5.000 - 6.000 đồng/cổ phiếu, nhằm huy động 200 tỷ đồng. Dự kiến, một nửa số vốn này được dùng để trả nợ vay, phần còn lại bổ sung vốn lưu động cho Nhà máy Sản xuất vật liệu ốp lát công nghệ cao.
Ở lĩnh vực nông nghiệp, Công ty cổ phần Tập đoàn ST8 (mã ST8) vừa tổ chức đại hội cổ đông bất thường để thông qua phương án phát hành riêng lẻ 15 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, huy động 150 tỷ đồng để thuê đất tại Cụm công nghiệp Cẩm Sơn (Thanh Hóa) phục vụ dự án Nhà máy sản xuất phân hữu cơ Green Grow (quy mô đầu tư 486 tỷ đồng). Mức giá mà ST8 chào bán đang cao hơn 50% so với thị giá cổ phiếu trên sàn thời điểm phương án tăng vốn được thông qua (8/9).
Ban lãnh đạo ST8 cũng cho biết, năm sau, Công ty dự kiến tiếp tục huy động vốn để bổ sung cho dự án nhà máy sản xuất phân hữu cơ Green Grow (quy mô vốn đầu tư 486 tỷ đồng).
Thời điểm thích hợp
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam đánh giá, việc phát hành huy động vốn của các doanh nghiệp ở thời điểm này có nhiều yếu tố hỗ trợ. Đầu tiên là việc thị trường ghi nhận xu hướng đi lên rất mạnh và khác với các đợt sóng ngắn trước đây, sóng hiện đã kéo dài hơn, đủ để các doanh nghiệp triển khai tăng vốn.
“Trước đây, doanh nghiệp thường bị lỡ sóng và lỡ nhịp thị trường. Tức là khi thị trường đã tăng một nhịp, doanh nghiệp mới lên kế hoạch IPO hoặc phát hành tăng vốn, dẫn đến tính khả thi của kế hoạch bị giảm sút, thậm chí kéo giảm giá cổ phiếu. Tuy nhiên, hiện nay, doanh nghiệp đã bắt kịp được sóng của thị trường, tranh thủ thời gian thuận lợi tăng vốn”, ông Minh nói.
Yếu tố thứ hai là thanh khoản thị trường cũng ở mức cao trung bình một tháng gần đây đạt gần 2 tỷ USD/phiên, đưa Việt Nam vào nhóm dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Một yếu tố nữa là nhu cầu đầu tư của nhà đầu tư hiện nay đang tập trung vào hai kênh mang lại hiệu quả cao là vàng và cổ phiếu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động huy động vốn của doanh nghiệp.
Trong các hình thức huy động vốn, hiện doanh nghiệp đang ưu tiên phát hành cổ phiếu riêng lẻ, bởi thủ tục nhanh gọn hơn so với chào bán ra công chúng hay phát hành trái phiếu. Đây được xem là phương án tối ưu khi cần huy động vốn gấp. Đối tượng tham gia mua cổ phiếu riêng lẻ cũng được quyết định nhanh chóng, chủ yếu là các nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp. Chẳng hạn, gần 42% lượng cổ phiếu riêng lẻ TAL chào bán được nhóm quỹ ngoại Dragon Capital đăng ký mua, ngoài ra còn có sự tham gia của Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) và Công ty Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam (CTS). Hay trong thương vụ phát hành riêng lẻ của LDP, danh sách nhà đầu tư tham gia mua có sự xuất hiện của Quỹ Đầu tư năng động Vision (VIF), Công ty cổ phần Quản lý quỹ HD và Công ty cổ phần APC Holdings.
Cổ đông tổ chức thường có xu hướng nắm giữ lâu dài, cộng thêm việc các đợt phát hành riêng lẻ thường có kèm điều kiện về thời gian chuyển nhượng, nên lượng cổ phiếu được tự do chuyển nhượng không bị tăng mạnh sau đợt phát hành.
“Về lý thuyết, số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng tăng sẽ giúp cổ phiếu được định giá sát với thị trường, nhưng thực tế, pha loãng cho cá nhân quá nhiều lại khiến cổ phiếu dễ bị biến động mạnh và thiếu ổn định. Trong bối cảnh thị trường chịu nhiều biến số từ chính trị, thương mại, việc phát hành cho cổ đông hiện hữu sẽ khiến rủi ro doanh nghiệp tăng cao, vì nhà đầu tư cá nhân vốn thiếu sự gắn bó lâu dài. Ngược lại, khi nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp trở thành lực lượng nắm giữ và chi phối chủ đạo, rủi ro biến động giá cổ phiếu sẽ được hạn chế”, ông Minh cho biết.
Ông cũng nhận định, với sự tham gia của các tổ chức, việc huy động vốn thường gắn kèm các điều kiện cụ thể, chẳng hạn như cam kết về cổ tức hàng năm hoặc những quyền lợi khác.
Do đó, sự xuất hiện của các nhà đầu tư tổ chức trong các đợt phát hành riêng lẻ của doanh nghiệp nhiều trường hợp được coi là khoản vay, nhưng dưới danh nghĩa bổ sung vốn chủ sở hữu. Trong một số lĩnh vực như bất động sản, tài chính - ngân hàng hay chứng khoán, số cổ phiếu riêng lẻ này còn được sử dụng như một loại tài sản để repo, làm tài sản đảm bảo cho trái phiếu hoặc các khoản vay ngân hàng khác.
Cũng không ít trường hợp người tham gia mua cổ phiếu riêng lẻ chính là chủ doanh nghiệp hoặc người có liên quan. Họ có thể dùng tiền mặt hoặc vốn vay để góp vốn, đồng nghĩa là đối tượng đi vay được chuyển đổi.
“Dù ở góc độ nào thì phát hành riêng lẻ cũng đồng nghĩa nguồn vốn chủ sở hữu gia tăng. Điều này sẽ đóng vai trò quan trọng, giúp doanh nghiệp cải thiện hệ số an toàn tài chính, giảm đòn bẩy, hỗ trợ dòng tiền hay triển khai kế hoạch kinh doanh”, ông Minh bình luận.
