Giảm quy mô tài sản đột ngột
Siba Group thành lập năm 2015, vốn điều lệ 90 tỷ đồng. Trải qua hai lần tăng vốn, tới thời điểm 30/9/2023, vốn điều lệ của Công ty đạt 250 tỷ đồng, tăng 178% so với thời điểm thành lập.
Được giới thiệu là đơn vị hoạt động trong lĩnh vực cơ khí chế tạo - xây lắp nhưng lĩnh vực này chỉ đóng góp tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu những năm gần đây của Công ty. Năm 2021, doanh thu cơ khí chế tạo - xây lắp ghi nhận 114,2 tỷ đồng, chiếm 1,95% tổng doanh thu; doanh thu bán hàng hoá (nông sản) ghi nhận 5.750 tỷ đồng, chiếm 98% tổng doanh thu. Năm 2022, mảng kinh doanh lõi ghi nhận 401,5 tỷ đồng doanh thu, chiếm 10% tổng doanh thu của Siba Group; gần 90% doanh thu còn lại tới từ bán hàng hoá, với 3.607,8 tỷ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2023, khi doanh thu cơ khí chế tạo - xây lắp ghi nhận 478,5 tỷ đồng, chiếm 15,5% tổng doanh thu.
Dù vậy, lĩnh vực cơ khí chế tạo - xây lắp đang đóng góp tỷ trọng lớn trong cơ cấu lợi nhuận gộp của doanh nghiệp. Năm 2021, mảng này ghi nhận 22,46 tỷ đồng lợi nhuận gộp, chiếm 72,04% tổng lợi nhuận gộp; năm 2022 ghi nhận 76,28 tỷ đồng, chiếm 93,48% tổng lợi nhuận gộp và 9 tháng đầu năm 2023 ghi nhận 64,92 tỷ đồng, chiếm 86,7% tổng lợi nhuận gộp.
Có thể thấy, buôn bán nông sản vẫn là hoạt động chiếm trọng số trong cơ cấu doanh thu của Siba Group, nhưng đơn vị này đang dịch chuyển theo hướng tăng tỷ trọng đóng góp của doanh thu và lợi nhuận của lĩnh vực kinh doanh lõi.
Về hoạt động kinh doanh của Siba Group, Công ty cải thiện về biên lợi nhuận gộp và lợi nhuận ròng. Nếu năm 2019, biên lợi nhuận gộp của Siba chỉ đạt 0,11% và biên lợi nhuận ròng chỉ đạt 0,04%.
Trong 9 tháng đầu năm 2023, doanh thu của Công ty tăng 7,4%, lên 3.092,7 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế tăng 14,5%, lên 31,41 tỷ đồng. Trong đó, biên lợi nhuận gộp cải thiện từ 2,25%, lên 2,42%.
Đáng lưu ý, tại thời điểm 30/9/2023, các khoản phải thu ngắn hạn của Công ty ghi nhận 719,46 tỷ đồng, chiếm 61,1% tổng tài sản (tổng tài sản là 1.177,6 tỷ đồng). Công ty thuyết minh, có tới 635,5 tỷ đồng khoản phải thu ngắn hạn là phải thu của khách hàng.
 |
Nhìn rộng ra, quy mô tổng tài sản của Siba Group có dấu hiệu suy giảm mạnh trước thềm niêm yết. Năm 2020, tổng tài sản của Công ty là 2.328,2 tỷ đồng, nhưng tới 30/9/2023 chỉ còn 1.177,6 tỷ đồng, tương ứng giảm 1.150,6 tỷ đồng.
Như vậy, việc quy mô tài sản suy giảm nhưng các khoản phải thu ngắn hạn vẫn chiếm trọng số, chủ yếu là phải thu của khách hàng. Điều này cho thấy Công ty đang có dấu hiệu cơ cấu lại tài sản, cũng như dịch chuyển sang lĩnh vực cơ khí chế tạo - xây lắp.
Rủi ro phụ thuộc vào doanh nghiệp liên quan
Siba hiện có 2 cổ đông lớn: Công ty cổ phần Siba Holdings sở hữu 55,6%, ông Nguyễn Văn Đức sở hữu 6,06%. Các cổ đông nhỏ nắm 38,34% vốn điều lệ còn lại.
Đáng chú ý, cổ đông lớn Siba Holdings do ông Trương Sỹ Bá làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Ông Bá đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị của hai pháp nhân khác là Công ty cổ phần Tập đoàn Tân Long, Công ty cổ phần Nông nghiệp BaF Việt Nam (mã BAF).
Tập đoàn Tân Long được thành lập năm 2000, hoạt động trong lĩnh vực chính là cung ứng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi và sản xuất thức ăn chăn nuôi; chăn nuôi; sản xuất - kinh doanh gạo; xuất khẩu - nhập khẩu hạt; khai thác và chế biến khoáng sản - sản xuất hóa chất; sản xuất cơ khí công nghệ cao.
Trong khi đó, theo giới thiệu của Siba Group, Công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực cơ khí chế tạo – xây lắp, bao gồm hoạt động chế tạo, xây lắp phục vụ cho các lĩnh vực nhà kèo thép, nông nghiệp, năng lượng, công nghiệp - môi trường, đồ gia dụng - nội thất, đầu tư xây lắp điện mặt trời… Công ty chủ yếu sản xuất khung nhà kèo thép cho trang trại heo; nhà kèo thép cho nhà máy sản xuất, xưởng công nghiệp; silo bảo quản lương thực, chứa thức ăn chăn nuôi; hệ thống silo sấy trữ lúa gạo…
Siba Group cũng cho biết, các hợp đồng lớn của Công ty bao gồm cung cấp thiết bị, xây lắp cho Công ty cổ phần Chăn nuôi công nghệ cao Hải Đăng, trị giá 332 tỷ đồng; xây dựng và lắp đặt thiết bị cho Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Đông An Khánh trị giá 198 tỷ đồng; xây lắp cho Công ty TNHH Đầu tư trang trại Xanh 2 trị giá 105 tỷ đồng; cung cấp thiết bị, xây lắp cho Công ty cổ phần Chăn nuôi công nghệ cao Hải Đăng Tây Ninh trị giá 85 tỷ đồng… Trong đó, hầu hết các khách hàng lớn của Siba Group đều là đơn vị liên quan của Siba Holdings, cũng như Tập đoàn Tân Long.
Trong hệ sinh thái Tập đoàn Tân Long, đáng chú ý có Công ty BaF Việt Nam, đơn vị này niêm yết cổ phiếu trên sàn HOSE từ ngày 3/12/2021. Sau khi niêm yết, BaF Việt Nam đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực trang trại nuôi heo, đồng thời mở rộng cung cấp thức ăn cho các trang trại nuôi heo quy mô lớn.
Việc đơn vị thành viên của Tập đoàn Tân Long mở rộng lĩnh vực chăn nuôi heo giúp Siba Group ghi nhận doanh thu từ lĩnh vực cơ khí chế tạo - xây lắp tăng trưởng tích cực trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, việc quá phụ thuộc nguồn việc cũng như doanh thu vào hệ sinh thái Tập đoàn Tân Long cũng tiềm ẩn bất lợi với Siba Group nếu hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp liên quan kém thuận lợi.
Trong bối cảnh ngành chăn nuôi heo gặp khó khăn kép từ năm 2022 tới nay, do giá thức ăn chăn nuôi cao, giá thịt heo hơi lại duy trì ở vùng thấp so với giai đoạn trước đó, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp chăn nuôi đều lao dốc. Tại BaF Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2023, Công ty ghi nhận doanh thu 3.625,4 tỷ đồng, giảm 25,8% so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận sau thuế đạt 52,84 tỷ đồng, giảm 81,5% so với cùng kỳ và mới hoàn thành 17,5% kế hoạch năm.
Trước đó, năm 2022, Công ty ghi nhận lợi nhuận giảm 10,6%, về 287,8 tỷ đồng.
Cổ phiếu SBG của Siba Group chào sàn HOSE ngày 4/12/2023 với giá tham chiếu 15.000 đồng/cổ phiếu. Đóng cửa phiên giao dịch đầu tiên, thị giá cổ phiếu tăng lên 19.250 đồng/cổ phiếu. Nhưng từ đó đến nay, cổ phiếu này có nhiều phiên giảm điểm. Đóng cửa phiên 15/12/2023, thị giá SBG đã lùi về 16.800 đồng/cổ phiếu.
