Đá xây dựng khan hiếm
Theo thông tin từ Ban Quản lý dự án công trình giao thông và nông nghiệp TP. Cần Thơ, tại ba dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, tiến độ thi công phần đường chưa đạt yêu cầu do nguồn vật liệu tập kết về công trường còn chậm, nhất là cát và đá. Riêng với đá xây dựng, tổng nhu cầu vào khoảng 3,317 triệu m3, song đến nay, các nhà thầu mới chỉ tập kết và sử dụng được khoảng 0,64 triệu m3.
Địa phương đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép nhà thầu được giao mỏ vật liệu theo cơ chế đặc thù nhằm chủ động nguồn cung. Đồng thời, Ban Quản lý đang đề nghị các tỉnh Đồng Nai, TP.HCM (bao gồm cả Bình Dương cũ) hỗ trợ bổ sung nguồn đá từ các mỏ khai thác trên địa bàn để đảm bảo tiến độ cung ứng vật liệu cho toàn tuyến.
Tại dự án thành phần 5 đường Vành đai 3 TP.HCM qua tỉnh Bình Dương cũ, tổng nhu cầu đá là 0,846 triệu m3, nhưng hiện mới đưa về công trình được 0,190 triệu m3, còn thiếu 0,656 triệu m3. Trong khi đó, một số gói thầu thuộc dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên cũng mới huy động được khoảng 20% khối lượng đá cần thiết.
Nhu cầu đá xây dựng tại khu vực phía Nam đang tăng mạnh khi bước vào nửa cuối năm 2025 - thời điểm hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm đồng loạt chuyển sang giai đoạn hoàn thiện. Các công trình quy mô lớn như sân bay Long Thành, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, các tuyến cao tốc miền Tây và nhiều dự án giao thông khác đang cần một lượng vật liệu xây dựng khổng lồ, trong đó đá giữ vai trò chủ lực. Riêng tại TP.HCM, các dự án giao thông trên địa bàn trong năm nay đã phát sinh nhu cầu khoảng 2,5 triệu m3 đá.
Trước thực trạng đó, chính quyền các địa phương đã khẩn trương triển khai nhiều biện pháp tháo gỡ. Một trong những giải pháp cấp bách là tăng cường khai thác tại các mỏ còn trữ lượng và điều phối nguồn cung từ các tỉnh lân cận. TP.HCM đã phối hợp với tỉnh Đồng Nai - “thủ phủ” đá cả nước - xác định được 15 mỏ đá với tổng trữ lượng khoảng 3 triệu m3 để đưa vào khai thác phục vụ các dự án.
Tuy nhiên, nhiều mỏ đá lớn tại Đồng Nai từ đầu năm đến nay lại gặp khó khăn do vướng thủ tục pháp lý, hết hạn khai thác, khiến nguồn cung ngày càng khan hiếm. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai, tổng khối lượng đá đã được tỉnh phân khai tính đến giữa tháng 7 là khoảng 8,3 triệu m3. Trong đó, các chủ đầu tư, nhà thầu và chủ mỏ đã ký hợp đồng cung cấp khoảng 6,1 triệu m3. Song, khối lượng thực tế đưa về các công trường dự án trọng điểm mới đạt khoảng 2,5 triệu m3, tương đương 30% tổng khối lượng đã phân khai.
Thực tế này đang khiến không ít dự án lâm vào tình trạng thiếu hụt vật liệu, ảnh hưởng đến tiến độ thi công.
Ông Nguyễn Thái Học, chuyên gia phân tích tại Công ty Chứng khoán Pinetree nhận định, sẽ còn nhiều dự án và dự án thành phần được tiếp tục triển khai sau năm 2025, cho thấy nhu cầu về đá xây dựng sẽ không chỉ là câu chuyện của riêng năm nay.
Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm nay tạo áp lực lớn lên tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Đặc biệt, khi tổng vốn đầu tư công được Quốc hội phê duyệt đạt mức kỷ lục 791.000 tỷ đồng, tương đương 6,4% GDP. Trong 6 tháng đầu năm, mới chỉ giải ngân khoảng 268.100 tỷ đồng, tương đương 32,5% kế hoạch - tuy cao hơn cùng kỳ năm 2024 nhưng vẫn là mức khá khiêm tốn.
“Với tổng vốn còn lại rất lớn cần được giải ngân trong nửa cuối năm, đầu tư công sẽ tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế. Điều này đồng nghĩa với việc các công trình sẽ được đẩy mạnh thi công trong thời gian tới, kéo theo nhu cầu tăng cao với vật liệu xây dựng, đặc biệt là đá xây dựng”, ông Học nói.
Doanh nghiệp sở hữu mỏ đá tăng trưởng mạnh
Với dư địa tăng giá bán, biên lợi nhuận cải thiện và dòng tiền mạnh từ đầu tư công, sóng cổ phiếu ngành đá nhiều khả năng lan rộng trong hai quý cuối năm.
Thực trạng khan hiếm nguồn cung đá được dự báo sẽ tạo ra lợi thế lớn cho các doanh nghiệp đang sở hữu tài nguyên sẵn có, đặc biệt là các mỏ đá đang khai thác ổn định.
Công ty cổ phần Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa (mã VLB) đang khai thác loạt mỏ đá quy mô lớn tại Đồng Nai, nổi bật là Tân Cang 1, Thạnh Phú 1 và Thiện Tân 2. Các mỏ này có vị trí chiến lược khi nằm sát TP.HCM và khu vực sân bay Long Thành, giúp tiết giảm đáng kể chi phí vận chuyển. Với tổng công suất đạt khoảng 4,8 triệu m3/năm, VLB có thể duy trì nguồn cung ổn định nhờ quỹ mỏ dồi dào và thời hạn khai thác kéo dài.
Đáng chú ý, nhiều mỏ đá trọng yếu như Tân Cang 1, Soklu 5 và Soklu 2 đang nằm trong danh sách phân khai của UBND tỉnh Đồng Nai, trực tiếp cung ứng vật liệu cho các dự án hạ tầng cấp bách trong vùng.
Nhờ nhu cầu đá tăng mạnh tại các dự án trọng điểm khu vực miền Đông và Tây Nam Bộ theo chỉ đạo của UBND tỉnh Đồng Nai, quý II/2025, VLB ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực với doanh thu đạt 408,5 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 79,1 tỷ đồng, lần lượt tăng 20,5% và 49% so với cùng kỳ. Kết quả quý II tích cực cũng giúp VLB đạt 137,65 tỷ đồng lãi sau thuế trong 6 tháng đầu năm, tăng 31,5%.
Tương tự, Công ty cổ phần Hoá An (mã DHA) sở hữu 3 mỏ đá tại Đồng Nai với trữ lượng còn lại khoảng 17 triệu m3. Trong đó, mỏ Tân Cang 3 và Thạnh Phú 2 có chất lượng đá đáp ứng tiêu chuẩn và vị trí thuận lợi - chỉ cách sân bay Long Thành 25 - 30 km - hiện là nguồn cung chính cho dự án trọng điểm này.
Đặc biệt, mỏ Tân Cang 3 sở hữu loại đá andesit có sức chịu nén tốt, phù hợp làm nguyên liệu cho các công trình yêu cầu bê tông mác cao và có giá bán tốt. Tại đây, ngày 6/6/2025, UBND tỉnh Đồng Nai đã quyết định cho phép DHA chuyển mục đích sử dụng gần 10.857 m3 đất tại phường Tam Phước (TP. Biên Hòa cũ) thành đất phục vụ hoạt động khai thác khoáng sản.
Quý II năm nay, DHA ghi nhận doanh thu hơn 121 tỷ đồng và lãi sau thuế hơn 32 tỷ đồng, tăng lần lượt 47% và 69% so với cùng kỳ. Sự tăng trưởng này chủ yếu đến từ sản lượng bán ra tăng thêm 62.574 m3 cùng xu hướng tăng giá bán sản phẩm. Tính chung 6 tháng đầu năm, DHA đạt doanh thu 197 tỷ đồng và lãi sau thuế 57 tỷ đồng, lần lượt tăng 20% và 103%.
Công ty cổ phần Khoáng sản và Xây dựng Bình Dương (mã KSB) hiện có khoảng 27 triệu m3 đá chưa khai thác, chủ yếu tại mỏ Tân Mỹ thuộc phường Tân Uyên, TP.HCM (Bình Dương cũ). Ngoài ra, từ cuối năm 2024, KSB đã chính thức đưa mỏ đá Tam Lập 3 vào khai thác với công suất thiết kế 1 triệu m3/năm. Công ty đang đẩy mạnh tối đa công suất các mỏ được cấp phép, lên kế hoạch khai thác 3,5 triệu m3 đá trong năm nay.
Trong quý II/2025, KSB ghi nhận doanh thu 143 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ, song lợi nhuận sau thuế tăng đột biến 278%, đạt hơn 45 tỷ đồng. Kết quả này có được nhờ nhu cầu từ các dự án hạ tầng tăng cao và giá đá xây dựng trong kỳ tăng 8 - 11% so với đầu năm. Khép lại 6 tháng đầu năm, KSB đạt doanh thu 270 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 81,3 tỷ đồng, lần lượt tăng 40% và 282%.
Ông Nguyễn Thái Học đánh giá, nhóm doanh nghiệp đá xây dựng đang đứng trước cơ hội lớn để đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh và nâng cao giá trị doanh nghiệp. Việc giá bán tăng trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung giúp các doanh nghiệp mở rộng công suất khai thác, nhờ đó kết quả kinh doanh năm nay sẽ vượt trội so với các năm trước.
Hiện nhiều cổ phiếu như DHA, VLB đang giao dịch với định giá P/E dự phóng năm 2025 quanh mức 9 lần. Với dư địa tăng giá bán, biên lợi nhuận cải thiện, trữ lượng đá lớn và dòng tiền dồi dào từ đầu tư công, sóng cổ phiếu ngành đá nhiều khả năng sẽ tiếp tục lan rộng trong hai quý cuối năm nay.
