Ông Lê Thế Phúc, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học (Tòa án nhân dân Tối cao) trình bày một số nội dung chủ yếu của dự thảo luật tại tọa đàm. Ảnh Diệu Huyền.
Sáng 7/8, Thường trực Ủy ban Kinh tế và tài chính của Quốc hội tổ chức tọa đàm tham vấn ý kiến chuyên gia về dự án Luật Phá sản (sửa đổi).
Phát biểu khai mạc, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn cho biết, Dự án luật đã được cơ quan chủ trì soạn thảo (Tòa án nhân dân Tối cao) và cơ quan chủ trì thẩm tra (Uỷ ban Kinh tế và Tài chính) chuẩn bị qua nhiều bước, đang xin ý kiến Chính phủ và các bộ ngành vòng 2, sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong phiên họp tháng 8 tới đây.
Lần sửa đổi này bổ sung mới 22 điều, sửa đổi, bổ sung 60 điều, giữ nguyên 7 điều, ông Sơn cho hay.
Báo cáo một số nội dung chủ yếu, ông Lê Thế Phúc, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và quản lý khoa học (Tòa án nhân dân Tối cao) cho biết, Tòa án nhân dân tối cao đề xuất Quốc hội cho phép đổi tên Luật thành “Luật Phục hồi, phá sản” để phù hợp với việc mở rộng phạm vi quy định về chế định phục hồi trong Dự án Luật.
Lý do đổi tên còn để bảo đảm đúng mục tiêu, định hướng xây dựng Luật là khuyến khích, ưu tiên phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã ngay từ khi có nguy cơ mất khả năng thanh toán để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế, tránh tâm lý e ngại thủ tục phá sản.
Về nội dung, theo ông Phúc, Dự thảo đã bổ sung quy định về các nguyên tắc cơ bản và chính sách của Nhà nước đối với doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia thủ tục phục hồi, phá sản.
Lần sửa đổi này cũng bổ sung quy định về thủ tục phục hồi, như quy định chỉ doanh nghiệp, hợp tác xã có quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán/mất khả năng thanh toán.
Quy định về trình tự, thủ tục thụ lý, giải quyết đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi; thứ tự ưu tiên thanh toán trong phương án phục hồi hoạt động kinh doanh; hoạt động của doanh nghiệp, hợp tác xã sau khi Tòa án thụ lý đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi; các biện pháp khuyến khích phục hồi: khoanh tiền thuế nợ, tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất…
Cùng đó, Dự thảo quy định về trình tự, thủ tục, điều kiện thông qua nghị quyết hội nghị chủ nợ; quy định hội nghị chủ nợ có quyền đề nghị Tòa án áp dụng thủ tục phá sản trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán. Trường hợp Tòa án quyết định áp dụng thủ tục phá sản thì tài liệu, chứng cứ thu thập được khi áp dụng thủ tục phục hồi được sử dụng khi giải quyết phá sản…
Thủ tục phá sản cũng có nhiều điểm mới, trong đó có bổ sung quy định cho phép bán một phần hoặc toàn bộ mảng kinh doanh, hoạt động kinh doanh; bán một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp, hợp tác xã để tối ưu hóa giá trị tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã.
Cơ quan chủ trì soạn thảo cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về việc giải quyết việc đình chỉ thi hành án, giải quyết vụ việc, tranh chấp phát sinh trong quá trình giải quyết phá sản theo hướng giao Tòa án đang giải quyết phá sản giải quyết toàn bộ các loại việc này. Chánh án Tòa án có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, kiến nghị đối với quyết định giải quyết tranh chấp.
Điểm mới nữa là Dự thảo bổ sung thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có ít chủ nợ, số nợ nhỏ hoặc quy mô doanh nghiệp, hợp tác xã nhỏ, siêu nhỏ với thời hạn thực hiện các thủ tục bằng ½ thời hạn trong phục hồi thông thường. Nghị quyết hội nghị chủ nợ thông qua khi có số chủ nợ đại diện cho từ 51% tổng số nợ của chủ nợ tham gia biểu quyết tán thành; quy định việc chuyển đổi thủ tục phục hồi rút gọn sang giải quyết theo thủ tục thông thường khi vụ việc không còn đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn.
Dự thảo còn bổ sung quy định về phạm vi, thẩm quyền yêu cầu nước ngoài hỗ trợ vụ việc phá sản; quy định phạm vi, thẩm quyền, các biện pháp hỗ trợ và các trường hợp Tòa án Việt Nam từ chối yêu cầu hỗ trợ vụ việc phá sản nước ngoài, công nhận và cho thi hành bản án, quyết định về phục hồi, phá sản của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.
Đáng chú ý, ông Phúc nêu, lần sửa đổi này dự kiến rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục trong giải quyết phá sản.
Cụ thể, việc kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã theo Luật Phá sản hiện hành là 30 ngày và có thể gia hạn thêm 30 ngày, dự thảo Luật rút ngắn 15 ngày. Thời hạn gửi giấy đòi nợ rút ngắn từ 30 ngày còn 15 ngày; lập danh sách chủ nợ rút ngắn từ 15 ngày còn 7 ngày,…
Dự thảo cũng lược bỏ một số quy định quá cụ thể trong dự thảo Luật để giao Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành như: điều kiện hành nghề, những trường hợp không được hành nghề; việc cấp, thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản; nội dung đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ, người lao động, đại diện công đoàn, doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán cổ đông hoặc nhóm cổ đông của công ty cổ phần, thành viên hợp tác xã hoặc hợp tác xã thành viên của liên hiệp hợp tác xã…
Về phân cấp, phân quyền, Dự thảo sửa đổi quy định về giải quyết đề nghị xem xét lại, kiến nghị việc trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản (Điều 36 Luật Phá sản năm 2014 quy định việc đề nghị xem xét lại, kiến nghị việc trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản có thể được xem xét, giải quyết 2 lần bởi Chánh án Tòa án đã ra quyết định trả lại đơn và Chánh án Tòa án nhân dân cấp trên trực tiếp) theo hướng quyết định giải quyết đề nghị xem xét lại, kiến nghị việc trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của Chánh án Tòa án đã ra quyết định trả lại đơn là quyết định cuối cùng.
Dự thảo cũng đề xuất chuyển thẩm quyền giải quyết đề nghị xem xét lại, kiến nghị quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản từ Tòa án nhân dân cấp trên trực tiếp giải quyết cho Chánh án Tòa án đã ra quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản giải quyết.
Theo chương trình lập pháp, dự án Luật Phá sản (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).
