Lợi nhuận giảm sâu vì thiếu dư địa tăng trưởng
Hiện VRG chỉ có dự án Khu công nghiệp Cộng Hòa (Hải Phòng). Với tỷ lệ lấp đầy đã lên tới 78,5%, nhưng quỹ đất còn lại cho thuê rất hạn chế, khiến doanh thu khó tăng trưởng. Trong 9 tháng đầu năm 2025, Công ty ghi nhận doanh thu 39,3 tỷ đồng, tăng 4,2% so với cùng kỳ; song lợi nhuận ròng lại âm 5,3 tỷ đồng - đảo chiều mạnh so với mức lãi 30,4 tỷ đồng cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân không chỉ đến từ việc thiếu dự án mới, mà còn do lợi nhuận gộp không đủ bù đắp chi phí tài chính, bán hàng và quản lý doanh nghiệp. Dòng tiền kinh doanh tính đến cuối quý III âm 37,2 tỷ đồng, nhiều hơn mức âm 27,1 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái. Việc duy trì chia cổ tức tiền mặt 3.500 đồng/cổ phiếu càng khiến dòng tiền thêm căng thẳng, khiến lượng tiền mặt giảm 50,8%, chỉ còn 136,3 tỷ đồng.
Tình trạng này không phải mới xuất hiện. Hai năm gần đây, hoạt động kinh doanh của VRG liên tục giảm tốc. Năm 2024, lợi nhuận ròng đạt 58,7 tỷ đồng, giảm 68,5% so với năm 2023. Hiệu quả sử dụng vốn (ROE) chỉ đạt 13,56%, thấp hơn nhiều so với các doanh nghiệp cùng hệ sinh thái Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (mã GVR) như Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG (mã SIP) có ROE 29,6%, hay các doanh nghiệp cùng ngành như Công ty cổ phần Khu công nghiệp Nam Tân Uyên (mã NTC) đạt ROE 28,26% và Công ty cổ phần IDICO (mã IDC) lên tới 37,7%.
Có thể thấy, VRG đang rơi vào thế “bí dự án” - trong khi các đối thủ không ngừng mở rộng quỹ đất và đa dạng hóa nguồn thu, thì doanh nghiệp hiện chỉ vận hành một khu công nghiệp duy nhất, khiến kết quả kinh doanh ngày càng suy giảm và khả năng sinh lời bị bào mòn rõ rệt.
Kế hoạch đầu tư ba dự án lớn vẫn phải chờ
Ba dự án mới với tổng mức đầu tư hơn 8.800 tỷ đồng vẫn chỉ dừng ở bước chủ trương, khiến doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực huy động vốn để duy trì hoạt động và tạo động lực tăng trưởng mới.
Với mục tiêu phát triển các khu công nghiệp tại khu vực phía Bắc, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam cùng ba cổ đông khác đã thành lập VRG vào năm 2005. Sau gần 20 năm hoạt động, Công ty mới hoàn thiện được một dự án - Khu công nghiệp Cộng Hòa, quy mô 201,43 ha, thu hút 14 nhà đầu tư trong và ngoài nước với tổng diện tích thuê 114,26 ha, đạt tỷ lệ lấp đầy 78,5%. Các doanh nghiệp thuê đất chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, sản phẩm nhựa, dây điện, linh kiện máy móc và thiết bị điện tử.
Nhiều năm qua, VRG liên tục trình Đại hội đồng cổ đông kế hoạch mở rộng đầu tư nhưng không nhận được sự đồng thuận. Chỉ đến đại hội năm 2025, doanh nghiệp mới được thông qua chủ trương đầu tư ba dự án lớn gồm: Khu công nghiệp Cộng Hòa - Giai đoạn 2 (Hải Phòng) quy mô 190 ha, vốn đầu tư 2.772 tỷ đồng, dự kiến khởi công quý I/2027 và kinh doanh từ quý I/2028; Cụm công nghiệp Lộc Giang 2 (Tây Ninh) quy mô 75 ha và 7 ha đất tái định cư, vốn đầu tư 2.444,2 tỷ đồng, dự kiến xây dựng và thu hút nhà đầu tư từ quý I/2027; Khu công nghiệp Trường Hải (Tây Ninh) quy mô 162,19 ha, vốn đầu tư 3.588 tỷ đồng, dự kiến thực hiện từ quý I/2027 đến quý IV/2029.
Đáng chú ý, trong năm 2024, các dự án này từng bị bác bỏ khi có tới 64,07% cổ đông bỏ phiếu “không ý kiến”, khiến VRG lỡ nhịp trong giai đoạn thị trường khu công nghiệp sôi động nhất. Việc chậm trễ nhiều năm khiến Công ty đánh mất cơ hội thu hút nhà đầu tư trong bối cảnh thuế quan đối ứng làm gia tăng bất ổn toàn cầu, dẫn đến nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư trì hoãn mở rộng sản xuất, khiến nhu cầu thuê đất chững lại.
Dù đã có chủ trương, năng lực tài chính hiện tại của VRG vẫn chưa đủ để triển khai ba dự án với tổng vốn đầu tư lên tới 8.804,2 tỷ đồng. Tính đến 30/9/2025, tổng tài sản của Công ty giảm 13%, còn 895,27 tỷ đồng; trong đó tiền mặt chiếm 15,2% (136,3 tỷ đồng) và chi phí xây dựng cơ bản dở dang dài hạn chiếm 17,7% (158,4 tỷ đồng).
Để triển khai các dự án này, VRG cần ít nhất 2.641 tỷ đồng vốn chủ sở hữu (tương đương 30% tổng mức đầu tư), phần còn lại phải vay ngân hàng hoặc huy động từ đối tác. Với quy mô vốn hiện có, đây là thách thức vượt quá khả năng tài chính nếu doanh nghiệp không sớm tăng vốn để đáp ứng yêu cầu tối thiểu.
Đối diện bài toán kép
Cuối năm 2024, VRG có 5 cổ đông lớn nắm giữ 55,62% vốn điều lệ, trong đó nhóm cổ đông liên quan Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG - gồm An Lộc và Incotec - chiếm 28,18%. Bất đồng quan điểm giữa các nhóm cổ đông từng khiến kế hoạch mở rộng bị đình trệ, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ phát triển dự án và hiệu quả hoạt động.
Việc thông qua chủ trương đầu tư mới chỉ là bước khởi đầu; để biến kế hoạch thành hiện thực, doanh nghiệp cần thống nhất hướng đi, đồng thời tìm kiếm nguồn vốn và đối tác triển khai phù hợp.
Ngay cả với Khu công nghiệp Cộng Hòa hiện hữu, hoạt động khai thác của VRG cũng gặp trở ngại. Năm 2024, Công ty đặt kế hoạch cho thuê 10,81 ha đất nhưng thực tế chỉ đạt 1,25 ha. Một phần nguyên nhân do ảnh hưởng của bão số 3 khiến khu vực này bị ngập úng, gián đoạn công tác thu hút đầu tư và ảnh hưởng đến hình ảnh dự án.
Trong khi nhiều doanh nghiệp cùng ngành tích cực mở rộng quỹ đất, liên kết với đối tác chiến lược để đón đầu làn sóng dịch chuyển đầu tư mới, VRG vẫn loay hoay giữa bài toán vốn, tiến độ pháp lý và sự đồng thuận.
VRG đang đối diện “bài toán kép”: vừa phải duy trì nguồn thu từ dự án hiện hữu đã dần bão hòa, vừa phải tìm vốn triển khai các dự án mới quy mô lớn. Nếu không có giải pháp huy động vốn khả thi và chiến lược đầu tư rõ ràng, Công ty có thể tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn “thiếu dự án - thiếu doanh thu - thiếu vốn đầu tư”.
