Ông Fiachra Mac Cana.

Ông Fiachra Mac Cana.

Bức tranh thị trường nửa đầu năm 2009

Ngày 12/12, CTCP Chứng khoán TP. HCM (HSC) đã tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề "Triển vọng nào cho TTCK năm 2009" do ông Fiachra Mac Cana, Trưởng bộ phận nghiên cứu của HSC phụ trách. ĐTCK đã có cuộc tiếp xúc với ông Mac Cana để tìm hiểu các nhận định, đánh giá của ông về xu hướng TTCK Việt Nam trong thời gian tới.

Thưa ông, giá cổ phiếu hiện nay đã xuống rất thấp, liệu chứng khoán đã là kênh đầu tư hấp dẫn nhất hay chưa?

Sự tăng hay giảm của giá chứng khoán phụ thuộc nhiều vào lượng tiền đổ vào thị trường. Chứng khoán và nhiều kênh đầu tư khác như vàng, trái phiếu, BĐS, tiền gửi… hoạt động theo nguyên tắc bình thông nhau. Nhiều dự án BĐS và căn hộ cao cấp tại TP. HCM và Hà Nội vẫn đang trên đà giảm giá. TTCK sẽ chỉ xác lập đáy khi thị trường BĐS đi vào ổn định. Tôi nghĩ thị trường BĐS có thể chạm đáy vào quý I/2009. Giá vàng trên thế giới có xu hướng giảm do NĐT lớn đã vay ngân hàng để đầu tư vào thị trường này và đang chịu áp lực bán ra để thu hồi vốn trả nợ ngân hàng. Giao dịch vàng trong nước trở nên trầm lắng và khó thu hút NĐT.

Việc tái cấp tín dụng BĐS hay sản xuất còn tiềm ẩn một số rủi ro, nên nhiều NHTM đang chọn cách mua trái phiếu. Tính thanh khoản của cả hệ thống tăng lên và nhiều ngân hàng dư thừa tiền mặt. Tuy nhiên, lãi suất cơ bản thời gian tới sẽ còn được cắt giảm mạnh, kéo theo lãi suất trái phiếu giảm theo. Các NHTM sẽ không còn nhiều động lực để bỏ tiền vào trái phiếu, do đó một lượng tiền rất lớn có khả năng đổ vào TTCK. HSC đã tiếp đại diện một số NHTM tìm kiếm sự tư vấn, nhiều ngân hàng đã muốn quay trở lại thị trường cổ phiếu. Thời gian gần đây, lãi suất huy động dù giảm nhưng lượng tiền gửi trong các ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng quốc doanh vẫn tăng lên. Điều đó chứng tỏ NĐT đang lo ngại các rủi ro tiềm ẩn ở các kênh đầu tư khác, trong đó có cổ phiếu. Vì vậy, thời điểm hiện tại chưa thể kỳ vọng một lượng tiền lớn từ tiền gửi ngân hàng đổ vào TTCK. Tuy nhiên, "niềm tin của NĐT cũng thay đổi như thời tiết", ngay khi thị trường có dấu hiệu phục hồi trạng thái tâm lý này sẽ thay đổi nhanh chóng.

Ông phác họa thế nào về bức tranh kinh tế Việt Nam nửa đầu năm 2009?

Tôi nghĩ lãi suất cơ bản có thể hạ xuống 8% trong vòng vài tháng tới khi lạm phát đã không còn là mối lo ngại. Xuất nhập khẩu đã giảm dần trong vài ba tháng qua, tuy nhiên khó khăn thực sự với các doanh nghiệp xuất khẩu còn ở phía trước, diễn ra vào quý I/2009. Xuất khẩu giảm có ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam trên cả hai phương diện tăng trưởng GDP và chênh lệch cán cân thanh toán. Thâm hụt mậu dịch sẽ có, nhưng tôi nghĩ chỉ ở mức nhẹ do lượng  nguyên liệu nhập khẩu cũng giảm vì các khó khăn trong sản xuất. NĐT nên quan tâm đến thâm hụt thương mại, vì nó liên quan đến dự trữ ngoại hối và điều này gây sức ép lên tỷ giá. Tỷ giá lại gây ảnh hưởng đến dòng vốn nước ngoài chảy vào và chảy ra. Tôi nghĩ đầu năm 2009, sức ép lên tỷ giá tuy có nhưng không cao và mức mất giá của VND không nhiều so với hiện nay.

Các TTCK lớn vừa qua phục hồi đáng kể. Ông nhìn nhận việc này ra sao?

Chúng ta có thể thấy vừa qua các TTCK lớn trên thế giới phục hồi và câu hỏi với NĐT trong nước là các TTCK lớn đã chạm đáy chưa? Bởi lẽ có mối liên hệ tâm lý và tác động gián tiếp của cuộc khủng hoảng toàn cầu hiện nay với TTCK trong nước. Chúng ta đều biết động thái ngân hàng trung ương nhiều nước đã cắt giảm lãi suất và bơm tiền ra lưu thông. Số tiền này đã chảy vào thị trường cổ phiếu. Tôi nhìn nhận sự phục hồi này chủ yếu là do các yếu tố giao dịch và chỉ xảy ra trong ngắn hạn…

Ông đánh giá thế nào về giao dịch của nhà ĐTNN thời gian gần đây?

Như tôi đã viết trong các báo cáo ngày của HSC, có hai nhóm nhà ĐTNN có tổ chức hoạt động ở Việt Nam. Một là các quỹ đóng huy động vốn để đầu tư vào Việt Nam. Nhóm thứ hai là các quỹ mở hoặc đầu tư qua hình thức ủy thác. Vài tháng qua, việc bán ra của khối nhà ĐTNN chủ yếu do nhóm thứ hai gây sức ép lên thị trường. Các số liệu thống kê giao dịch gần đây cho thấy áp lực bán của họ đã giảm nhiều.

Trên thị trường trái phiếu, nhà ĐTNN cũng đã bán ra một lượng khá nhiều vì quan ngại về vấn đề tỷ giá. Tuy nhiên, tôi nghĩ số lượng trái phiếu nhà ĐTNN muốn bán tiếp cũng không còn lớn. Nhưng nếu NHNN hạ mức lãi suất cơ bản xuống dưới 8% trong thời gian 1 - 2 tháng tới, thì tình hình có thể sẽ rất khác.

Vậy theo ông, xu hướng thị trường trong thời gian tới ra sao?

Trong ngắn hạn, thị trường có thể  phục hồi nhưng sự phục hồi này chưa mang tính chất bền vững, bởi nhiều ẩn số thị trường chưa có đáp án ở thời điểm hiện nay. Vì vậy, VN-Index giao động tăng, giảm 20% quanh ngưỡng 300 điểm và đáy của thị trường xác lập vào quý I/2009. Nhưng TTCK là nơi phản ánh các kỳ vọng nên TTCK Việt Nam giống như TTCK nhiều nước khác, sẽ xuống đáy trước kinh tế xuống đáy và  phục hồi sớm hơn nhiều.