Theo quy chế mới, mỗi DN khi đăng ký giao dịch trên thị trường UPCoM cần 1 tổ chức cam kết hỗ trợ là công ty chứng khoán. Tổ chức này sẽ chịu trách nhiệm về việc chứng khoán của công ty đại chúng đủ điều kiện, theo quy định của pháp luật để đưa vào hệ thống đăng ký giao dịch của TTGDCK Hà Nội. Sau khi được chấp thuận giao dịch trên thị trường UPCoM, các hoạt động nghiệp vụ liên quan đến DN như đăng ký giao dịch bổ sung, tách/gộp cổ phiếu… sẽ được xử lý trong thời gian rất ngắn, cụ thể là 5 ngày kể từ ngày nhận được bộ hồ sơ đầy đủ. Đây là ưu điểm nổi trội của sàn UPCoM.
TTGDCK Hà Nội áp dụng phương thức giao dịch thoả thuận đối với các giao dịch của chứng khoán trên hệ thống đăng ký giao dịch. Trong thời gian nhập lệnh giao dịch vào hệ thống đăng ký giao dịch, đại diện giao dịch được phép sửa, huỷ lệnh thoả thuận điện tử chưa thực hiện theo yêu cầu của nhà đầu tư về giá và khối lượng.
Những giao dịch đặc biệt liên quan đến cổ phiếu đăng ký trên sàn UPCoM như mua lại cổ phiếu quỹ; chào mua công khai; giao dịch cổ phiếu của cổ đông sáng lập giao dịch cổ phiếu của thành viên hội đồng quản trị, ban giám đốc, kế toán trưởng, thành viên ban kiểm soát của tổ chức đăng ký giao dịch và người có liên quan, giao dịch cổ phiếu của cổ đông lớn… vẫn phải thực hiện theo quy định tại Luật Chứng khoán và tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin tại Quyết định số 108/2008/QĐ-BTC. Ngày 28/4, HASTC đã có cuộc làm việc với các thành viên thị trường để bàn cách triển khai thị trường UPCoM. Dự kiến, thị trường này sẽ ra mắt trong tháng 6 tới với khoảng 10 DN tham gia lúc đầu.
Trao đổi với ĐTCK, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, thị trường UPCoM ra đời nhằm đáp ứng một phần nhu cầu giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng không đủ tiêu chuẩn hoặc chưa muốn niêm yết trên 2 sàn niêm yết chính thức. Theo ông này, hiện nay, mô hình thị trường UPCoM tuy có một số quy định nới rộng hơn so với thị trường niêm yết, nhưng cũng không có nhiều sự khác biệt. Thị trường UPCoM có thể được ví như thị trường bảng 3 trong bức tranh tổng thể về TTCK được quản lý của Việt Nam (bảng 1 là thị trường niêm yết tại sàn TP. HCM, bảng 2 là thị trường niêm yết tại sàn Hà Nội). Về lâu dài, UPCoM sẽ được thay thế bởi thị trường OTC có quản lý tại Việt Nam.
Theo Quyết định 01/2009/QĐ-TTg thì nhiệm vụ trọng tâm của sàn Hà Nội sau năm 2010 là xây dựng một thị trường OTC có quản lý tại Việt Nam. Nếu như thị trường OTC là tự phát, là không được quản lý thì thị trường OTC có tổ chức, theo mô hình mà sàn Hà Nội sẽ tạo dựng, là một thị trường mà ở đó phải hội tụ được 4 điều kiện căn bản: đó là phải có điều kiện niêm yết; việc thanh toán thực hiện thống nhất qua Trung tâm Lưu ký; thực hiện công bố thông tin theo Luật và điều đặc biệt là giao dịch chứng khoán phải thông qua nhà tạo lập thị trường.
Việc xây nên một thị trường OTC có quản lý tuy đã được hình dung về mô hình và được vạch ra lộ trình, nhưng không phải là nhiệm vụ đơn giản trong bối cảnh Việt Nam hiện có khoảng trên 4.000 CTCP thuộc đối tượng công ty đại chúng (vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên, có trên 100 cổ đông), nhưng số DN sẵn sàng tuân thủ những quy định chung nhất về TTCK mới ở con số dưới 1.000 (là số DN đăng ký với UBCK làm công ty đại chúng). Với số DN niêm yết/số công ty đại chúng chưa đạt 10%; số DN đăng ký công ty đại chúng/số DN thuộc diện công ty đại chúng chưa đầy 25% cho thấy, TTCK được quản lý tuy đã có bước phát triển mạnh trong mấy năm gần đây, nhưng vẫn còn rất nhỏ. Nhiệm vụ thu hẹp thị trường tự do vẫn còn rất lớn. Tìm một mô hình thị trường để vừa phục vụ mục tiêu thu hẹp thị trường tự do, vừa là mô hình thử nghiệm cho OTC hiện đại là điều mà những nhà quản lý phải trăn trở. Thị trường UPCoM là một thị trường được xây dựng để hướng đến 2 mục tiêu nói trên.
Thị trường UPCoM, được tổ chức và quản lý bởi HASTC sẽ đa dạng hơn về cơ chế giao dịch, tiến đến việc khuyến khích giao dịch tại công ty chứng khoán để tạo điều kiện hình thành nên nhà tạo lập thị trường. UPCoM được định hướng là thị trường nền, thị trường thử nghiệm cho mô hình thị trường OTC hiện đại tại Việt Nam.
