Cuộc đua vượt vũ môn của các công ty chứng khoán

Cuộc đua về giá phí

Anh Tr. K (Hà Nội), một nhà đầu tư có thâm niên chia sẻ, anh từng mở tài khoản tại nhiều công ty chứng khoán và giờ thì giao dịch chủ yếu ở công ty đang có mức phí rẻ nhất thị trường.

Phí giao dịch tại công ty chứng khoán vẫn là câu chuyện được giới đầu tư quan tâm lâu nay. Bởi với những khách hàng có giao dịch thường xuyên, việc được miễn phí môi giới hay hưởng giá phí thấp cũng tiết kiệm được số tiền kha khá.

Chính vì vậy, trong khối công ty chứng khoán luôn diễn ra cuộc đua ngầm về giá phí nhằm thu hút khách hàng.

Môi giới là một trong bốn mảng kinh doanh cốt lõi của công ty chứng khoán, việc gia tăng thị phần không chỉ giúp công ty chứng khoán có thêm nguồn thu từ dịch vụ này mà qua đó, còn đẩy mạnh các mảng dịch vụ khác như cho vay ký quỹ (margin).

Trong câu chuyện về phí dịch vụ môi giới, VPS dường như là cái tên được nhắc đến khá nhiều trong thời gian gần đây.

Từ năm 2017, VPS miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh cho nhà đầu tư và chính sách này được triển khai trong gần 2 năm.

Đến nay, VPS đã thu phí trở lại nhưng thấp hơn so với mặt bằng chung. Phí giao dịch áp dụng với một hợp đồng tương lai tại VPS đang được áp dụng là 500 - 1.000 đồng, trong khi tại các công ty khác phổ biến từ 3.000 - 4.000 đồng.

Nhờ chính sách phí hấp dẫn mà VPS đã có cuộc vượt lên ngoạn mục trên bảng xếp hạng thị phần môi giới phái sinh. Năm 2017, SSI đứng vị trí số 1 về thị phần, với tỷ lệ 28,28%. Năm 2018, vị trí này thuộc về VNDIRECT, với 23,92% thị phần.

Nhờ chính sách phí hấp dẫn mà VPS đã có cuộc vượt lên ngoạn mục trên bảng xếp hạng thị phần môi giới phái sinh.

Từ năm 2019 tới nay, VPS đã chiếm ngôi đầu với hơn 50% thị phần, bỏ xa các công ty lớn như SSI, HSC, VNDIRECT, MBS…

VPS từng chịu lỗ mảng môi giới trong nhiều năm trước. Báo cáo tài chính năm 2019 của Công ty cho biết, doanh thu từ hoạt động môi giới đạt 252,2 tỷ đồng, nhưng chi phí lên đến 262,2 tỷ đồng, tương ứng lỗ 10 tỷ đồng trong mảng nghiệp vụ này.

Tuy nhiên, đổi lại, thị phần môi giới tại VPS liên tục gia tăng. Nếu như quý I/2019, VPS đứng thứ 9 trong bảng xếp hạng thị phần môi giới trên sàn HOSE, với 3,14% thì đến quý IV/2019 đã vươn lên vị trí thứ 7, với 4,91%. Đến quý II/2020, Công ty đã vươn lên đứng thứ 4, với 6,75% thị phần.

Cuộc chiến về giá phí môi giới giữa các công ty chứng khoán trở nên quyết liệt hơn kể từ khi Bộ Tài chính bỏ quy định về mức giá sàn phí giao dịch, để các công ty chứng khoán tự đưa ra mức phí trên cơ sở cân đối tình hình tài chính.

Nhiều công ty chứng khoán có tiềm lực tài chính mạnh nhân đó chạy đua hạ giá phí để hút nhà đầu tư, nhằm thực hiện tham vọng vượt lên về thị phần.

Đến mức một lãnh đạo công ty chứng khoán phải gay gắt: “Cạnh tranh như vậy là thiếu lành mạnh”.

Trên thị trường, mức phí giao dịch phổ biến dao động từ 0,15 - 0,3% trên tổng giá trị giao dịch. Đối với những giao dịch có giá trị lớn, nhiều công ty áp dụng tỷ lệ 0,1% đối với giao dịch trên 10 tỷ đồng, hoặc giảm hơn nữa đối với khách hàng VIP.

… Và lãi suất margin

Để thu hút được nhà đầu tư cá nhân - đối tượng chủ yếu trên thị trường chứng khoán trong nước, nhiều công ty chứng khoán thiết kế sản phẩm như lãi suất margin thấp.

Trong cuộc đua này, thị trường chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của nhóm công ty chứng khoán ngoại, có lợi thế về nguồn vốn giá rẻ dồi dào từ tập đoàn mẹ “bơm” sang.

Trong tổng dư nợ margin trên thị trường hiện xấp xỉ mức 50.000 tỷ đồng vào thời điểm đầu tháng 9, chỉ riêng 20 công ty chứng khoán có dư nợ margin lớn nhất đã chiếm hơn 45.000 tỷ đồng.

Trong đó, những công ty chứng khoán ngoại xuất hiện ở Top 10 công ty có dư nợ margin lớn nhất đều có vốn Hàn Quốc.

Riêng KBSV, Công ty đã triển khai nhiều sản phẩm cho vay margin như gói “KB 8.8” ưu đãi lãi suất từ 8,8%/năm cho khách hàng mở mới tài khoản từ 1/9/2020; gói “KB Amazing” ra mắt đầu năm 2020, ưu đãi phí giao dịch 0% và lãi suất margin 9,5%/năm; gói “KB Super Dream” miễn lãi vay mua chứng khoán cho 10 ngày giao dịch đầu tiên…

Sau khi tăng vốn lên 1.680 tỷ đồng, KBSV đã lọt vào Top 10 công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất thị trường, đáp ứng đủ nhu cầu về nguồn lực tài chính để hỗ trợ cho các mảng hoạt động cốt lõi của Công ty.

Theo ông Nguyễn Đức Hoàn, Tổng giám đốc KBSV, đối với mảng môi giới và cho vay margin, cùng với nguồn lực mới được bổ sung, Công ty sẽ tiếp tục chiến lược mở rộng mạng lưới thông qua việc mở thêm chi nhánh tại các thành phố lớn.

“Các sản phẩm gói margin/phí giao dịch hấp dẫn và dịch vụ tư vấn đầu tư sẽ tiếp tục được KBSV nghiên cứu và triển khai nhằm đáp ứng được nhu cầu của từng nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu”, ông Hoàn nói.

Ở nhóm công ty chứng khoán nội cũng chứng kiến sự bứt phá của một số tên tuổi về cho vay margin.

Hiện ACBS là công ty có tốc tăng margin cao nhất trong nhóm. Tính đến cuối quý II/2020, dư nợ margin tại ACBS là 2.082 tỷ đồng, tăng 51% so với quý trước và dư nợ ở thời điểm hiện tại (tháng 9/2020) đã nhỉnh hơn vài trăm tỷ đồng.

Nhằm kích hoạt thêm dòng tiền vào thị trường chứng khoán cũng như hỗ trợ nhà đầu tư, nhiều công ty chứng khoán trong nước đã đưa ra những chương trình ưu đãi lãi suất margin xuống mức 9%/năm như HSC, VPS, TVSI…

Tạo sức bật với công nghệ

Với những nhà đầu tư như anh K., giá phí không phải là yếu tố duy nhất được xem xét khi chọn nơi mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Hệ thống công nghệ hoạt động ít lỗi là yếu tố được nhà đầu tư này cân nhắc khi “chọn mặt gửi vàng”.

Bởi theo anh, “hầu như ở tất cả các công ty chứng khoán mà tôi có sử dụng dịch vụ đều thi thoảng gặp lỗi”.

Áp dụng công nghệ, trực tuyến hóa hoạt động đầu tư chứng khoán là xu thế tất yếu trong thời đại 4.0.

Công nghệ đang được ví như “thỏi nam châm” để các công ty chứng khoán thu hút khách hàng và cũng chính là giải pháp cốt lõi để phục vụ được lượng khách hàng tăng mạnh một cách thông minh và hiệu quả hơn những cách phục vụ thông thường khác.

Nhiều công ty chứng khoán đã sớm áp dụng các phần mềm hỗ trợ nhà đầu tư quản lý danh mục như HSC, FPTS, VPS...

HSC cho biết, Công ty đã đưa vào ứng dụng phần mềm hỗ trợ nhà đầu tư quản lý danh mục, tư vấn và cảnh báo sớm rủi ro cho nhà đầu tư. Với phần mềm này, nhà đầu tư có thể dễ dàng nắm bắt được cơ hội và kiểm soát được các rủi ro sớm hơn.

Hệ thống công nghệ của các công ty chứng khoán ngày càng tạo sự chủ động, tiện lợi hơn cho nhà đầu tư.

Tại FPTS, từ ngày 1/9/2020, khách hàng có thể đăng ký/hủy các dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến, bao gồm giao dịch ký quỹ chứng khoán (margin), giao dịch chứng khoán phái sinh, đăng ký dịch vụ tư vấn đầu tư, giao dịch chứng khoán lô lẻ.

Tuy vậy, các công ty chứng khoán vẫn phải chú trọng hơn trong kiểm soát hệ thống giao dịch, bởi khi lượng khách hàng càng lớn, mà phần lớn thực hiện giao dịch trực tuyến sẽ dễ phát sinh những sự cố lỗi hệ thống. Điều này đã từng xảy ra, ngay cả đối với các công ty chứng khoán lớn.

Trong cuộc đua về công nghệ, nếu các công ty chứng khoán không tự thay đổi chính mình trước thách thức lớn từ những công ty có lợi thế công nghệ hiện đại sẽ phải chấp nhận tụt lại phía sau.