Mã hóa tài sản thực - cơ hội lớn cho huy động vốn
Theo đánh giá của các tổ chức đầu tư quốc tế, thị trường tài sản số Việt Nam rất tiềm năng do có tỷ lệ chấp nhận tài sản số cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ tư toàn cầu. Theo Báo cáo Crypto Adoption Index 2025 của Chainalysis, với khoảng 21% dân số đang sử dụng hoặc nắm giữ tài sản số, tổng giá trị giao dịch trong 1 năm vượt 220 tỷ USD. Ngoài ra, yếu tố dân số trẻ, hiểu công nghệ và dễ dàng tiếp nhận sản phẩm số và độ mở của chính sách cũng tạo nên sự hấp dẫn của thị trường.
Theo khảo sát của Hội Các nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD), tư duy của doanh nghiệp về tài sản số đã trưởng thành vượt bậc. Doanh nghiệp Việt Nam không nhìn tài sản số như một sản phẩm đầu cơ, mà xem đó là công cụ để minh bạch hóa dòng tiền và số hóa quyền sở hữu tài sản thực.
Ông Nguyễn Phú Dũng, đồng sáng lập Tập đoàn PILA và thành viên Hội đồng đầu tư Quỹ Solaris Impact (thuộc Pacific Bridge Capital) chỉ ra thực tế, tốc độ quay vòng vốn của Việt Nam chỉ bằng 1/3 so với Singapore. Nguyên nhân chính là vốn ở Việt Nam bị đọng nhiều trong tài sản đảm bảo, chủ yếu là bất động sản. Tuy nhiên, với khung pháp lý mới về tài sản số, khi niềm tin được xây dựng, nút thắt về vốn này sẽ được tháo gỡ. Theo đó, việc huy động vốn qua kênh tài sản số sẽ dễ dàng hơn.
“Khi tài sản đảm bảo không còn cần thiết, dòng vốn sẽ được lưu thông mạnh mẽ hơn, mà không bị đọng quá nhiều vào tài sản vật lý. Tất nhiên, để làm được điều này, các bên phải xây dựng được niềm tin vào tài sản số”, ông Dũng nhận định.
Trên thế giới, tài sản số được chia thành hai nhóm: tài sản số thuần túy và tài sản số được mã hóa (RWA). Các chuyên gia cho rằng, thế mạnh của Việt Nam nằm ở tài sản RWA, thông qua việc mã hóa tài sản thực.
“Nếu Việt Nam không tận dụng thế mạnh này thì rất khó để đuổi kịp thế giới. Pháp lý đang ủng hộ Việt Nam theo đuổi lợi thế này, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, năng lượng điện gió, logistics và các tài sản vô hình như quyền khai thác du lịch hay sở hữu trí tuệ nội dung số. Tất cả những đặc trưng đó hoàn toàn có thể chuyển đổi thành tài sản số để kêu gọi vốn đầu tư”, ông Dũng khuyến nghị.
Với sự mở đường của Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, sang năm 2026, có thể Việt Nam sẽ có 5 sàn tài sản số được hình thành. TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam cho rằng, con số 5 sàn là không ít, nhưng để thu hút được nhà đầu tư và để trở thành kênh huy động vốn thì lại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm niềm tin, công nghệ, hệ thống quản lý…
Hành lang pháp lý ủng hộ rất lớn cho thị trường
Hiện nay, hạ tầng cho giao dịch tài sản số của Việt Nam (các sàn giao dịch) đang gấp rút chạy đua các bước cuối cùng. Về pháp lý, các nhà đầu tư đánh giá cao sự cởi mở trong chính sách của Việt Nam. Họ cũng kỳ vọng sẽ có những hướng dẫn cụ thể hơn về lưu ký tài sản, giấy phép hoạt động, phân loại tài sản, chính sách thuế và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư.
Ông Will Ross, Giám đốc tiếp thị và phân phối Dragon Capital cho rằng, khi các cấu phần này được làm rõ, vốn ngoại vào thị trường tài sản số Việt Nam sẽ tăng tương ứng. Cũng theo chuyên gia này, để thu hút dòng vốn ngoại, Việt Nam không thể chỉ dựa vào các ưu đãi, mà còn phụ thuộc vào các yếu tố như pháp lý, hạ tầng, quản trị.
“Chúng tôi xem thị trường tài sản số Việt Nam là một cơ hội lớn, nơi lợi thế dài hạn vượt trội so với rủi ro, miễn là các định chế tài chính tiếp cận một cách thận trọng, có kỷ luật và đồng hành cùng sự trưởng thành của hệ sinh thái”, ông Will Ross nhận định.
Mặc dù Việt Nam chưa có tiền lệ vận hành sàn giao dịch tài sản số, song các chuyên gia trong lĩnh vực này chỉ ra, với trình độ nhân lực, công nghệ, thì đây không phải là thách thức lớn với Việt Nam.
Ông Lê Thanh, nhà đồng sáng lập Ninety Eight khẳng định, hầu như tất cả công ty top đầu trong ngành blockchain đều có người Việt, kể cả những “người khổng lồ” như Binance, Coinbase, Ethereum… Về công nghệ, Việt Nam cũng không thua kém các nước, cộng thêm sự cởi mở của chính sách, cơ hội để phát triển thị trường tài sản số ở Việt Nam là rất lớn.
Về thị trường tài sản số, hiện nay, nhiều người đang nhìn nhận thị trường này với tâm lý đầu cơ, muốn “nhân X lần” tài sản. Đây là rủi ro lớn nhất. Tôi cho rằng, đối với thị trường tài sản số Việt Nam, tiềm năng bền vững nằm ở loại tài sản “tokenized assets” (tài sản được token hóa), đặc biệt là các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh thực tế, có lợi nhuận thật và dòng tiền thật.
Các doanh nghiệp này có thể phát hành token dựa trên giá trị thực của doanh nghiệp để huy động vốn từ thị trường quốc tế. Ngành được hưởng lợi nhiều nhất có lẽ là bất động sản và các doanh nghiệp muốn mở rộng quy mô vốn thông qua hình thức này. Đây giống như một hình thức IPO sớm (Initial Public Offering), nhưng linh hoạt và dễ tiếp cận hơn nhờ công nghệ blockchain, miễn là doanh nghiệp có thực lực, có người dùng và dòng tiền thực sự.
Ông Nguyễn Trung Trang, Giám đốc sản phẩm SSI Digital
