DN tư nhân có thể tham gia đấu thầu thực hiện XTTM

(ĐTCK-online) Cho dù thiếu tính chuyên nghiệp và dịch vụ chưa cao vẫn là những gì mà chính cơ quan đầu mối của Chương trình Xúc tiến thương mại (XTTM) quốc gia (Cục XTTM - Bộ Công Thương) tự đánh giá về hoạt động của mình, song đến thời điểm này, việc mở rộng sự tham gia tới các doanh nghiệp (DN) như một đơn vị tổ chức các chương trình XTTM mới chỉ là đề xuất “đơn phương” từ phía DN.

Cũng cần phải nói rằng, một trong những lý do của đề xuất này lại là do quá bức xúc đối với chất lượng của một số chương trình XTTM.

Bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung tâm XTTM TP.HCM, thẳng thắn rằng, cách làm hiện nay của Cục XTTM là “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, nên chất lượng thực sự không cao. “Chúng tôi đã hỏi những DN tham gia các chương trình xúc tiến với sự hỗ trợ kinh phí từ Nhà nước rằng, họ thực sự có một chuyến đi đúng nghĩa là xúc tiến hay không? Nhiều DN cho rằng, đó là những chuyến đi mang tính chất du lịch nhiều hơn là xúc tiến”, bà Hạnh nói và đặt câu hỏi: “Chính phủ đã đấu thầu lựa chọn các nhà thầu thực hiện các công trình xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước, thì tại sao lại không đấu thầu lựa chọn các đơn vị triển khai các chương trình XTTM quốc gia?”.

Theo báo cáo của Cục XTTM, nguồn nhân lực, tài chính và cơ sở vật chất của các tổ chức XTTM hiện rất kém. Chỉ có khoảng 31,7% các cơ quan XTTM địa phương có trên 10 cán bộ làm việc trực tiếp, 50% số cơ quan này chưa có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho cán bộ, khiến tỷ lệ cán bộ có khả năng ngoại ngữ cũng như kỹ năng XTTM rất thấp. Trong khi đó, đa phần các đơn vị này đều được tổ chức dưới hình thức đơn vị sự nghiệp có thu, được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí. Thống kê cho thấy, 37,5% cơ quan XTTM có ngân sách hoạt động dưới 500 triệu đồng, khoảng 31,4% các đơn vị có ngân sách từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng và chỉ có 4 đơn vị có ngân sách hoạt động trên 2 tỷ đồng. Chính vì vậy, nguồn ngân sách của các đơn vị này chủ yếu chỉ đủ duy trì bộ máy hành chính!

Phân tích phần việc của năm 2006 cho thấy, trong số 155 chương trình XTTM quốc gia của 27 đơn vị chủ trì được phê duyệt, với tổng kinh phí hỗ trợ của Nhà nước là 144,77 tỷ đồng, vẫn có tới 15% (24 chương trình) kế hoạch công việc không thực hiện được. Nếu đánh giá chung về hiệu quả, thì đa số chương trình vẫn tập trung vào các nội dung XTTM truyền thống, ngắn hạn như khảo sát, hội chợ, thông tin, chưa có nhiều chương trình mang tính tổng hợp, dài hạn, mang tầm cỡ XTTM quốc gia của ngành, hàng như mong muốn của những người tổ chức.

Bà Hạnh cho rằng, vấn đề nằm ở cách thức tổ chức. Nếu các DN tư nhân có thể tham gia đấu thầu thực hiện các hoạt động XTTM trong Chương trình XTTM quốc gia, thì nguồn lực đa dạng sẽ được khai thác. Hơn thế, hiệu quả của các chương trình sẽ được cải thiện, do có sự cạnh tranh đấu thầu tổ chức sự kiện. “Chúng tôi đã làm việc với nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này, kể cả các chuyên gia nước ngoài và nhận thấy, họ sẵn sàng tham gia nếu Chính phủ công khai tổ chức đấu thầu. Khi đó, việc lựa chọn các DN, các mục tiêu hoạt động cụ thể sẽ phải căn cứ vào các kết quả khảo sát thị trường. Hiện có nhiều chương trình không hiệu quả do không có những nghiên cứu thị trường đầy đủ”, bà Hạnh nói và cũng băn khoăn khá nhiều về chất lượng của không ít DN tham gia các chương trình XTTM ở nước ngoài do một số đơn vị XTTM tổ chức.