Margin tiếp tục lập đỉnh
Theo thống kê của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), tính đến cuối quý III/2025, dư nợ margin toàn thị trường đạt gần 380.000 tỷ đồng, tăng 26% so với cuối quý II/2025 và tăng 56% so với cuối năm 2024. Mức tăng này diễn ra song song với sự mở rộng quy mô vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán.
Tổng vốn chủ sở hữu của khối công ty chứng khoán ước tính vượt 330.000 tỷ đồng, nên dù quy mô margin tăng mạnh nhưng tỷ lệ dư nợ margin/vốn chủ sở hữu mới đạt khoảng 115%, thấp hơn nhiều so với giới hạn 200% theo quy định và vẫn dưới mức đỉnh 129% - được thiết lập trong quý IV/2021.
Dư nợ margin tăng, cùng với việc giá trị giao dịch trung bình trong quý III/2025 tăng lên mức cao 44.026 tỷ đồng/phiên cho thấy dòng tiền vay ký quỹ đã góp phần trong việc thúc đẩy thanh khoản và duy trì đà tăng của thị trường. Điều này cũng đồng nghĩa, khi thị trường bước vào nhịp điều chỉnh, áp lực từ hoạt động giải chấp có thể khiến mức độ điều chỉnh trở nên mạnh hơn trong ngắn hạn.
Ghi nhận tại các công ty chứng khoán cho thấy, dư nợ margin trong quý III/2025 hầu như đều tăng so với quý trước đó, cũng như so với cùng kỳ năm trước. Chẳng hạn, tính đến ngày 30/9/2025, dư nợ cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán tại Công ty Chứng khoán Techcombank (TCBS) đạt 41.713 tỷ đồng, tăng 23% so với cuối quý trước đó và tăng 64% so với cuối năm ngoái. Đây cũng là công ty chứng khoán đang dẫn đầu toàn ngành về dư nợ margin. Riêng quý III/2025, thu nhập từ lãi các khoản cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán của công ty này đã đạt 998 tỷ đồng, tăng 20% so quý II/2025 và tăng 44% so với cùng kỳ năm trước.
Tại Công ty Chứng khoán VPBankS, dư nợ margin tính đến cuối quý III/2025 đạt 27.000 tỷ đồng, cũng là mức cao nhất từ trước đến nay.
Hay tại Công ty Chứng khoán VNDIRECT, dư nợ margin tính đến cuối quý III/2025 đạt 14.800 tỷ đồng, cao hơn 3.500 tỷ đồng so với cuối quý trước đó. Mảng cho vay ký quỹ đã mang lại 388 tỷ đồng doanh thu cho Chứng khoán VNDIRECT trong quý vừa qua, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái, góp phần củng cố nguồn thu lãi ròng của công ty này trong bối cảnh nhu cầu đòn bẩy của nhà đầu tư tăng theo thanh khoản.
Tương tự, tại SSI, VCI, dư nợ margin đều tăng mạnh và đang ở mức đỉnh từ trước đến nay.
Tuy nhiên, hầu hết các công ty chứng khoán đang có tỷ lệ margin/vốn chủ sở hữu cách xa ngưỡng 150%, ngoại trừ Mirae Asset Việt Nam, HSC và MBS. Các công ty này cũng cho biết đã lên kế hoạch tăng vốn điều lệ để tạo nguồn vốn dồi dào cho các mảng hoạt động, trong đó có mảng cho vay margin khi quy mô giao dịch trên thị trường chứng khoán ngày một lớn hơn. Nguồn vốn mới sẽ giúp các công ty chứng khoán củng cố hệ số an toàn tài chính, nâng trần cung cấp dịch vụ margin, mở rộng đầu tư tự doanh và danh mục tài sản thu nhập cố định…
Từ góc nhìn của bà Nguyễn Hồng Hoa, Phòng Phân tích BVSC, xét về tổng thể, quy mô vốn chủ sở hữu ngày càng lớn, cùng với kế hoạch tăng vốn của nhiều công ty chứng khoán đang triển khai giúp củng cố năng lực tài chính toàn hệ thống công ty chứng khoán, tạo dư địa an toàn cho sự tăng trưởng dư nợ margin. Nhờ đó, rủi ro đòn bẩy hiện vẫn được kiểm soát tốt và chưa xuất hiện dấu hiệu bất ổn đáng kể.
Mức dư nợ margin tăng kỷ lục, đạt đỉnh trong bối cảnh thanh khoản giao dịch trên cả ba sàn liên tục được duy trì trên ngưỡng tỷ đô, cho thấy nhà đầu tư vẫn đang đặt niềm tin rất lớn với kênh chứng khoán. Tương tự như nhiều sóng tăng khác của thị trường chứng khoán, khi giá trị giao dịch tăng, chỉ số tăng thì margin cũng tăng.
Theo quy định, tổng hạn mức cho vay margin không được quá 2 lần vốn chủ sở hữu. Ở phương diện tổng thể ngành chứng khoán, tỷ lệ này cuối quý III/2025 cho thấy phần lớn các công ty chứng khoán vẫn đang ở mức an toàn. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng, sự gia tăng nhanh của dư nợ margin cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định, đặc biệt nếu thị trường tiếp diễn những phiên điều chỉnh mạnh như hôm 20/10 vừa qua (chỉ số VN-Index mất gần 95 điểm).
Tránh full margin
Giám đốc kinh doanh của một công ty chứng khoán lớn có trụ sở tại Hà Nội nhận định, phiên giao dịch ngày 20/10 vừa qua, chỉ số VN-Index đã giảm gần 95 điểm và trở thành phiên giảm điểm mạnh nhất trong lịch sử, khiến cho nhiều tài khoản của nhà đầu tư chạm ngưỡng call margin. Sau phiên này, tài khoản của nhiều nhà đầu tư rơi vào tình trạng “căng cứng” margin. Tuy nhiên, lượng nhà đầu tư bị bán giải chấp trong phiên 21/10 là tương đối thấp và chỉ cục bộ ở một vài cổ phiếu.
“Sau phiên điều chỉnh sâu nhất từ trước đến nay, rất may thị trường đã có phiên hồi phục trở lại, nếu không sẽ không tránh khỏi tình trạng phải bán giải chấp hàng loạt cổ phiếu vượt ngưỡng call margin”, ông N.M Đức, Trưởng phòng Môi giới một công ty chứng khoán chia sẻ và cho biết thêm, trong bối cảnh chỉ số VN-Index đã ở vùng đỉnh lịch sử và biến động mạnh như hiện tại, nhà đầu tư cần lưu ý tránh dùng margin vì tính biến động cao của thị trường có thể khiến nhà đầu tư căng cứng margin bị tâm lý yếu và đưa ra hành động sai ngay trong phiên.
Lời khuyên được nhiều chuyên gia chứng khoán đưa ra lúc này, với các nhà đầu tư đang sử dụng margin, điều quan trọng nhất là phải có chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng. Trước hết, cần rà soát lại danh mục đầu tư, giảm bớt tỷ trọng ở những cổ phiếu đã tăng nóng, thiếu yếu tố cơ bản hỗ trợ và ưu tiên giữ lại các mã có nội lực doanh nghiệp tốt, triển vọng tăng trưởng dài hạn rõ ràng. Tỷ lệ sử dụng đòn bẩy cũng cần được kiểm soát ở mức hợp lý, tránh tình trạng “full margin” trong bối cảnh thị trường đang có dấu hiệu bước vào giai đoạn phân hóa mạnh.
 |
| Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam |
Mức margin toàn thị trường ước đạt 366.000 tỷ đồng trong quý III/2025, đây cũng là mức margin cao kỷ lục trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam.
Tuy nhiên, tỷ lệ margin/vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán mới chỉ đạt 119%, thấp hơn so với mức đỉnh lịch sử và chưa đạt mức tối đa theo quy định. Điều này cho thấy rủi ro margin vẫn ở mức thấp, trong bối cảnh các công ty chứng khoán đang tiếp tục tăng quy mô vốn chủ sở hữu trong thời gian tới nhằm đáp ứng nhu cầu đòn bẩy tài chính lớn để đón sóng nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2026.
Cùng với đó, việc IPO của các doanh nghiệp lớn trên thị trường chứng khoán cũng kích thích việc gia tăng vốn của các công ty chứng khoán.
Phiên giảm điểm mạnh 20/10 vừa qua cũng chưa khiến các nhà đầu tư rơi vào tình trạng call margin, vì tỷ lệ cho vay của các công ty chứng khoán ở mức tương đối, cùng với việc áp các mức giá chặn an toàn cũng khiến tình trạng call margin chưa diễn ra.
Đồng thời, các cổ phiếu trong danh mục cho vay margin chủ yếu là nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn, cho nên tình trạng bán tháo mất thanh khoản thường ít diễn ra như các nhóm cổ phiếu penny cho nên tình trạng call margin vì thế mà chưa diễn ra.
