Áp lực tỷ giá giảm
 |
| TS. Huỳnh Trung Minh - Chuyên gia tài chính |
Fed vừa công bố cắt giảm lãi suất thêm 0,25% vào ngày 17/9/2025, đưa mức lãi suất liên bang xuống khoảng 4-4,25%/năm. Đây không chỉ là tín hiệu “mềm hóa” kinh tế Mỹ, mà còn mở ra một số cơ hội cho Việt Nam, nhưng cũng kèm theo một số vấn đề cần cân nhắc.
Trước hết, về tỷ giá USD/VND, Fed cắt giảm lãi suất thường làm USD yếu đi trên thị trường toàn cầu. Với Việt Nam, điều này sẽ giúp giảm áp lực lên tỷ giá, vốn đã chịu nhiều sức ép từ đầu năm. Dự báo, tỷ giá USD/VND có thể dao động ổn định ở mức 26.500-27.000 đồng/USD trong những tháng cuối năm với nỗ lực điều hòa của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và điều này tích cực cho xuất khẩu Việt Nam, khi hàng hóa trong nước sẽ trở nên cạnh tranh hơn. Nếu Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất thêm 2 lần nữa như dự báo (có thể vào tháng 11 và 12/2025), thì áp lực từ dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) rút ra để tìm lợi suất cao hơn ở Mỹ sẽ giảm bớt, giúp NHNN dễ kiểm soát tỷ giá hơn.
Cũng cần lưu ý tới yếu tố địa chính trị như căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có thể đẩy giá USD tăng đột biến trong ngắn hạn, khi đó VND có thể yếu đi 1-2%, lãi suất trong nước dự đoán sẽ có dư địa để nới lỏng nhẹ trong quý IV/2025. Hiện tại, lãi suất huy động và cho vay đang ổn định, nhưng với khả năng tín dụng tăng tốc vào cuối năm (dự kiến đạt 14-15% cả năm), NHNN có thể giảm thêm 0,25-0,5%/năm lãi suất để kích thích đầu tư, nhất là khi lạm phát được kiểm soát. Theo quan sát của tôi từ các chu kỳ trước (như giai đoạn 2019-2020), khi Fed cắt giảm lãi suất USD, NHNN thường duy trì chênh lệch lãi suất VND khoảng 3-4% so với Mỹ nhằm tránh dòng vốn FDI “chảy ngược”.
Kết quả là, chi phí vay sẽ rẻ hơn, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và bất động sản phục hồi - lĩnh vực đang cần “ bồi bổ” cuối năm. Dù vậy, lãi suất sẽ khó giảm mạnh, NHNN vẫn ưu tiên ổn định vĩ mô nên động thái sẽ thận trọng, có thể ưu tiên nhiều qua kênh thị trường mở (OMO) hơn là điều chỉnh trực tiếp.
Về tổng thể, động thái của Fed sẽ là “cú hích” nhẹ cho kinh tế Việt Nam những tháng cuối năm 2025, giúp GDP duy trì đà tăng trưởng 6,5-7% mà ảnh hưởng của tỷ giá ở mức chịu đựng được. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần theo dõi sát các báo cáo việc làm Mỹ và dữ liệu CPI tháng 10. Bởi nếu lạm phát Mỹ “nóng” lại, mọi thứ có thể đảo chiều.
Cần tập trung hơn vào chính sách tài khóa
 |
| PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM |
Quyết định hạ lãi suất của Fed vừa qua được đánh giá là bước đi kịp thời, góp phần giảm bớt áp lực đối với thị trường tài chính quốc tế. Với Việt Nam, đây là cơ hội để củng cố ổn định vĩ mô, là động lực thúc đẩy tăng trưởng, nhưng đồng thời đòi hỏi sự thận trọng, linh hoạt và chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía nhà quản lý để tận dụng tối đa cơ hội mà vẫn kiểm soát tốt rủi ro.
Việc Fed giảm 0,25% lãi suất vào ngày 17/9/2025 và dự báo sẽ còn giảm thêm trong những tháng cuối năm đã tác động tích cực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, song vấn đề này đã được dự báo từ trước. Vả lại, tác động của thị trường lãi suất Mỹ tới nền kinh tế Việt Nam sẽ diễn ra nhưng có độ trễ. Trước mắt, ở trong nước, nhu cầu về vàng còn cao, nhất là trong những tháng cuối năm, cộng với nhu cầu thanh toán hàng nhập khẩu nguyên liệu đầu vào nên sẽ có áp lực lên tỷ giá, nhưng không lớn như giai đoạn đầu năm 2025.
Khi tỷ giá bớt áp lực và trong bối cảnh USD hạ nhiệt, NHNN sẽ không cần nâng lãi suất điều hành để ứng phó với áp lực tỷ giá trong các tháng còn lại của năm. Nếu Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất trong những tháng cuối năm nay thì dư địa cho chính sách tiền tệ của Việt Nam cũng như giữ mặt bằng lãi suất thấp vẫn còn nhưng không nhiều, do đó cần tập trung hơn vào chính sách tài khóa.
Tín dụng có thể tăng 19-20% năm nay
 |
| Ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh tiền tệ, UOB Việt Nam |
Tính đến tháng 7/2025, lạm phát toàn phần lũy kế từ đầu năm đạt 3,3% - so với mức trung bình 3,6% trong năm 2024 và 3,26% trong năm 2023. Động lực chính của lạm phát tiếp tục đến từ giá nhà ở và vật liệu xây dựng (tăng trung bình 5,9% so với cùng kỳ năm trước và chiếm tỷ trọng 18,8% trong chỉ số lạm phát); dịch vụ y tế (tăng trung bình 18% và chiếm tỷ trọng 5,4%).
Với triển vọng tăng trưởng kinh tế khả quan trong những tháng cuối năm 2025 và áp lực trên tỷ giá VND, những yếu tố này sẽ hạn chế khả năng NHNN nới lỏng chính sách tiền tệ. Dự báo, nhà điều hành sẽ giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,5%/năm. Trong trường hợp điều kiện kinh doanh và thị trường lao động suy giảm mạnh, NHNN có thể cân nhắc hạ lãi suất tái cấp vốn về mức thấp kỷ lục như trong đại dịch là 4%/năm, nhưng khả năng này không cao.
NHNN sẽ tiếp tục ổn định lãi suất chính sách trong ngắn hạn và chỉ bắt đầu hạ lãi suất khi lộ trình cắt giảm mạnh lãi suất của Fed là chắc chắn. Trong diễn biến tích cực, Ngân hàng Trung ương Mỹ có thể cắt giảm thêm lãi suất 3 lần từ nay tới cuối năm, tổng cộng từ 0,5-0,75%/năm, đưa lãi suất USD xuống quanh mức 3,75%/năm. Nếu kịch bản này xảy ra, NHNN có thể cân nhắc giảm lãi suất VND khoảng 0,25-0,5% vào cuối năm 2025, tạo động lực tăng trưởng cho năm 2026.
Thực tế, từ quý IV/2024, một xu thế nổi bật từ các ngân hàng trung ương trên thế giới là tìm mọi cách cắt giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo thêm công việc trong bối cảnh nền kinh tế chung đối mặt với nhiều khó khăn và áp lực lạm phát tăng là một thách thức lớn. Ngay tại Mỹ, thị trường lớn nhất thế giới với tầm ảnh hưởng và tác động sâu rộng đến thương mại và đầu tư toàn cầu, ngân hàng trung ương nước này cũng rất thận trọng trong điều hành lãi suất và lãi suất USD vẫn đang ở trên 4%/năm - là mức rất cao so với mức trung bình những năm gần đây, trong khi USD vẫn là đồng tiền có thanh khoản tốt nhất, là đồng tiền dự trữ phổ biến nhất toàn cầu - vốn được xem là tài sản an toàn hàng đầu và không cần phải được định giá với lãi suất cao.
Tại Việt Nam, tổng thể vẫn cho thấy sự tích cực, với tăng trưởng kinh tế ở mức cao, lạm phát được kiểm soát trong mức mục tiêu, lãi suất ổn định ở mức thấp và tỷ giá biến động trong kiểm soát, khoảng 4% so với USD từ đầu năm đến nay. Cơ quan quản lý tại Việt Nam đang phải chịu trách nhiệm cho nhiều mục tiêu, từ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát, ổn định lãi suất và tỷ giá… đến từng bước tự do hóa dòng vốn ngoại đầu tư. Theo quan điểm của chúng tôi, với mức lạm phát hàng năm trung bình khoảng 4% cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao hơn 8% trong năm nay (hoặc 9%, 10% trong những năm sắp tới) thì lãi suất huy động VND hiện quanh mức 5%/năm, lãi suất cho vay ngắn hạn 6-7%/năm, cho vay trung dài hạn 8-9%/năm là phù hợp trong tổng thể hài hòa các chủ thể tham gia vào thị trường. Chúng tôi đưa ra dự báo, với mặt bằng lãi suất hiện nay, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống có thể đạt 19-20% cho cả năm 2025.
Chính sách nới lỏng tiền tệ của Mỹ giúp Việt Nam kiên định định hướng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế
 |
| TS. Châu Đình Linh, Đại học Ngân hàng TP.HCM |
Tôi cho rằng, việc Fed giảm 0,25% lãi suất và dự báo còn 2 lần giảm từ nay đến cuối năm 2025 sẽ tác động tích cực lên chính sách tiền tệ của Việt Nam, làm vơi đi áp lực tỷ giá, từ đó lãi suất trong nước cũng có điều kiện giảm. Bởi trong thời gian qua, do áp lực tỷ giá nên phần nào tạo sức ép lên lãi suất.
Động thái nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed giúp NHNN có dư địa ứng xử linh hoạt hơn trong điều hành. Đồng thời, khi chi phí vay vốn bằng USD giảm, áp lực đối với các khoản vay nước ngoài của Việt Nam cũng nhẹ đi. Chưa kể, sự thu hẹp chênh lệch giữa lãi suất VND và USD có thể khiến dòng vốn quốc tế tìm đến các thị trường mới nổi nhiều hơn, trong đó có Việt Nam - nơi có nền chính trị ổn định và chính sách thu hút đầu tư cởi mở, song song với đó là củng cố nguồn dự trữ ngoại hối của Việt Nam, tăng niềm tin của thị trường trong giai đoạn nhiều biến động khó lường.
Trong bối cảnh đó, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay nhiều khả năng sẽ tiếp tục được duy trì theo định hướng ổn định của NHNN. Với việc áp lực thanh khoản đang giảm dần, nên lãi suất tiền gửi có thể giữ ở mức hiện tại hoặc giảm nhẹ. Ngoài ra, việc Fed giảm lãi suất có thể gián tiếp hỗ trợ Việt Nam kiểm soát lạm phát. Khi chi phí nhập khẩu giảm, áp lực từ yếu tố chi phí đẩy sẽ hạ nhiệt, góp phần giúp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) duy trì trong tầm kiểm soát. Với mục tiêu lạm phát năm 2025 khoảng 4,5%, tình hình hiện tại vẫn tương đối khả quan. Dẫu vậy, nhà điều hành chính sách cần chuẩn bị các kịch bản ứng phó linh hoạt, đề phòng trường hợp cầu trong nước tăng mạnh khiến CPI có thể biến động ngoài dự kiến.
Nhìn chung, quyết định hạ lãi suất của Fed không chỉ tạo ra dư địa lớn hơn cho chính sách tiền tệ Việt Nam, mà còn là cơ hội để NHNN tiếp tục kiên định định hướng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, cụ thể ở đây là duy trì ổn định lãi suất, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP theo mục tiêu trên 8% năm nay và những những năm tới mà Chính phủ đặt ra.
